Ưu đãi tín dụng vượt trội phát triển nhân lực công nghệ cao

Theo Bộ Tài chính, Chính phủ đã ban hành cơ chế tín dụng ưu đãi, vượt trội nhằm hỗ trợ học sinh, sinh viên, học viên thạc sĩ, nghiên cứu sinh trong các ngành STEM nhằm giúp người học yên tâm học tập và khởi nghiệp. Chính sách ưu đãi này góp phần đáp ứng yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong các ngành STEM, qua đó đóng góp vào mục tiêu đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, cũng như các mục tiêu phát triển kinh tế nhanh, bền vững.

Ngân hàng Chính sách xã hội là đầu mối thực hiện chính sách cho vay ưu đãi với mức vốn cho vay tối đa bao gồm toàn bộ học phí phải đóng của người học theo xác nhận của nhà trường và chi phí sinh hoạt, chi phí học tập khác. Thời hạn cho vay bao gồm thời hạn giải ngân vốn vay, thời gian kể từ ngày người học kết thúc khóa học đến khi bắt đầu trả khoản nợ vay đầu tiên và thời hạn trả nợ. Cụ thể, với một khóa học kéo dài 5 năm, thời hạn cho vay có thể lên tới 11 năm.

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng quy định cụ thể cơ chế để Ngân hàng Chính sách xã hội xem xét, quyết định gia hạn nợ cho khách hàng vay vốn trong trường hợp gặp khó khăn, tạo điều kiện để người học yên tâm trong quá trình học tập và khởi nghiệp.

Bộ Tài chính đánh giá, những ưu đãi tín dụng với người học các ngành STEM là sự đột phá, toàn diện, nhân văn góp phần chuẩn bị nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao đáp ứng nhu cầu mở rộng đầu tư phát triển các lĩnh vực công nghệ cao. Đồng thời, tạo lợi thế cạnh tranh quốc gia trong thu hút đầu tư từ các tập đoàn công nghệ lớn trên thế giới, góp phần chuyển dịch cơ cấu nền kinh tế và phát triển bền vững.

Với sự phát triển của các ngành công nghệ cao như AI, dữ liệu lớn, IoT, blockchain. Theo ước tính, Việt Nam sẽ cần khoảng 1,2 triệu lao động trong các ngành công nghiệp công nghệ cao, tự động hóa, robot vào năm 2030 để phục vụ nhu cầu trong nước và vươn xa ra toàn cầu. Riêng ngành thiết kế bán dẫn và vi mạch, từ nay đến năm 2030, Việt Nam cần tới 50.000 nhân lực.

Trao đổi với Diễn đàn Doanh nghiệp, ông Nguyễn Đức Minh, Phó Hiệu trưởng trường Điện - điện tử (Đại học Bách khoa Hà Nội) nhận định: AI và robot đang phát triển rất nhanh, được đưa vào sử dụng ngày càng phổ biến trong nhà máy, doanh nghiệp sản xuất. Nhiều người lo lắng công nhân sẽ mất việc. Tuy nhiên, trên thực tế thị trường lao động hiện nay tình trạng ngược lại đang tồn tại: “thừa thợ thiếu thầy”

Thiếu thầy, theo ông Nguyễn Đức Minh chính là thiếu đội ngũ kỹ sư có kinh nghiệm, có năng lực xử lý, phân tích, kết nối dữ liệu để phối hợp đưa ra quyết định liên quan đến quản trị nguồn cung ứng, xử lý dây chuyền sản xuất, dự đoán sản xuất… trong doanh nghiệp.

Tại Đề án đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển công nghệ cao giai đoạn 2025 - 2035 và định hướng tới năm 2045, Chính phủ đã đề ra mục tiêu tăng nhanh quy mô đào tạo trình độ cao khối ngành STEM, nhất là các ngành khoa học cơ bản và các ngành liên quan tới công nghệ số, trí tuệ nhân tạo và công nghệ sinh học. Hệ thống giáo dục đại học Việt Nam được xếp vào nhóm hàng đầu khu vực châu Á trong đào tạo và nghiên cứu các ngành STEM, nhất là các ngành về công nghệ số, AI và công nghệ sinh học.

Để đạt được các mục tiêu đề ra, Chính phủ nhấn mạnh giải pháp hàng đầu là tăng cường chính sách đầu tư cho giáo dục STEM và hỗ trợ tài chính cho người học các ngành STEM; nghiên cứu sửa đổi, bổ sung quy định về tín dụng ưu đãi đối với người học theo hướng mở rộng đối tượng và điều kiện vay, giảm lãi suất, tăng mức vay và thời hạn trả nợ, có ưu đãi đặc biệt đối với các ngành STEM.

Hạnh Lê