Bốn nhóm hàng “đầu tàu” đưa xuất khẩu vượt 19 tỷ USD nửa đầu tháng 9
Điểm sáng trong hoạt động xuất khẩu nửa đầu tháng 9 là sự đóng góp của bốn nhóm hàng chủ lực.
Trong 15 ngày đầu tháng 9/2025, kim ngạch xuất nhập khẩu cả nước đạt trên 39 tỷ USD, đưa tổng kim ngạch xuất nhập khẩu từ đầu năm đến nay vượt 637 tỷ USD. Con số này không chỉ phản ánh sức bật mạnh mẽ của hoạt động thương mại mà còn cho thấy nỗ lực duy trì đà tăng trưởng ổn định trong bối cảnh kinh tế thế giới nhiều biến động.
Theo số liệu từ Cục Hải quan, nửa đầu tháng 9 (1 - 15/9), xuất khẩu đạt 19,2 tỷ USD, trong khi nhập khẩu đạt 19,85 tỷ USD. Cán cân thương mại ghi nhận mức nhập siêu 640 triệu USD. Tuy nhiên, tính chung từ đầu năm đến 15/9, Việt Nam vẫn duy trì trạng thái xuất siêu 13,31 tỷ USD, với kim ngạch xuất khẩu đạt 325,26 tỷ USD và nhập khẩu đạt 311,95 tỷ USD. Đây là nền tảng quan trọng giúp củng cố niềm tin về khả năng đạt mục tiêu xuất siêu năm thứ 10 liên tiếp.
Điểm sáng trong hoạt động xuất khẩu nửa đầu tháng 9 là sự đóng góp của bốn nhóm hàng chủ lực. Máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện tiếp tục dẫn đầu với 4,85 tỷ USD, cho thấy ngành công nghệ cao đang trở thành động lực then chốt. Máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng đạt 2,52 tỷ USD; điện thoại và linh kiện 2,37 tỷ USD; dệt may 1,5 tỷ USD. Đây là những lĩnh vực tạo việc làm cho hàng triệu lao động, đồng thời khẳng định vị thế của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Ở chiều ngược lại, hai nhóm hàng nhập khẩu lớn nhất cũng chính là những lĩnh vực mà Việt Nam phụ thuộc mạnh về nguyên liệu đầu vào: máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện đạt 7,07 tỷ USD; máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng đạt 2,74 tỷ USD. Điều này phản ánh thực tế rằng để duy trì tăng trưởng xuất khẩu, nền kinh tế vẫn cần nhập khẩu khối lượng lớn hàng hóa phục vụ sản xuất.
Bức tranh chung từ đầu năm 2025 đến nay cho thấy sự khởi sắc rõ rệt. Kim ngạch xuất nhập khẩu vượt 637 tỷ USD, trong đó có tới 29 mặt hàng xuất khẩu đạt trên 1 tỷ USD, đặc biệt 7 mặt hàng đã vượt mốc 10 tỷ USD. Các mặt hàng chủ lực như điện tử, máy vi tính và linh kiện; điện thoại; máy móc thiết bị; dệt may và giày dép vẫn duy trì vai trò trụ cột. Đây là minh chứng cho sự chuyển dịch tích cực trong cơ cấu hàng hóa xuất khẩu, khi tỷ trọng sản phẩm công nghiệp chế biến, chế tạo ngày càng chiếm ưu thế.
Không chỉ tăng về lượng, xuất khẩu còn ghi dấu về thị trường. Tám tháng đầu năm, hàng hóa Việt Nam sang Mỹ tăng 26,4%, sang Trung Quốc tăng 9,2%, cùng với sự tăng trưởng ở EU, Hàn Quốc, ASEAN. Những con số này phản ánh sự ổn định trong quan hệ thương mại với các thị trường truyền thống, đồng thời mở ra cơ hội tận dụng tốt hơn các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã ký kết.
Tuy nhiên, thách thức vẫn hiện hữu. Cán cân thương mại nửa đầu tháng 9 nhập siêu trở lại là lời nhắc nhở rằng nền kinh tế còn phụ thuộc vào nhập khẩu nguyên vật liệu, linh kiện, và việc giữ vững chuỗi cung ứng toàn cầu chưa bao giờ dễ dàng. Ngoài ra, diễn biến địa chính trị phức tạp, lạm phát tại nhiều nền kinh tế lớn, cùng xu hướng bảo hộ thương mại có thể tác động tiêu cực đến hoạt động xuất khẩu những tháng còn lại.
Nhận thức rõ điều đó, Thủ tướng Chính phủ trong Công điện ngày 16/9 đã giao Bộ Công Thương chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan triển khai đồng bộ các giải pháp: mở rộng thị trường xuất khẩu, đẩy mạnh xúc tiến thương mại, đa dạng hóa thị trường, vừa duy trì thị trường truyền thống vừa tìm kiếm thị trường mới. Đồng thời, cần tăng cường kết nối cung – cầu trong nước, thúc đẩy các chương trình khuyến mại, hội chợ, kích cầu tiêu dùng nội địa nhằm tạo bệ đỡ vững chắc cho tăng trưởng.
Mục tiêu năm 2025 đặt ra là tăng trưởng xuất khẩu 12% và tiếp tục xuất siêu năm thứ 10 liên tiếp. Đây là mục tiêu tham vọng nhưng không xa vời nếu tận dụng được cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do, đẩy mạnh đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm và gia tăng tỷ lệ nội địa hóa. Đặc biệt, việc hình thành các chuỗi sản xuất bền vững, gắn kết doanh nghiệp trong nước với tập đoàn đa quốc gia sẽ là chìa khóa để giảm phụ thuộc vào nhập khẩu nguyên vật liệu.
Xuất nhập khẩu trong nửa đầu tháng 9/2025 mang đến tín hiệu tích cực, song cũng là lời nhắc nhở về yêu cầu đổi mới mạnh mẽ hơn. Nếu làm tốt, Việt Nam không chỉ đạt mục tiêu xuất siêu năm thứ 10 mà còn khẳng định vị thế vững chắc hơn trong bản đồ thương mại toàn cầu.