Thanh toán không tiền mặt: Mở rộng linh hoạt theo khách hàng
Phát triển dịch vụ ngân hàng đã trở thành một trong các yếu tố động lực thúc đẩy mở rộng và phát triển thanh toán không dùng tiền mặt.
Ở góc độ cung cấp dịch vụ và đáp ứng nhu cầu về thanh toán, chuyển tiền, có thể nói dịch vụ thanh toán hiện nay của các tổ chức tín dụng (TCTD) đã đáp ứng tốt nhất. Đó là sự đáp ứng đầy đủ theo các tiêu chí: nhanh chóng, kịp thời, tiện lợi, an toàn và hiệu quả và mọi lúc mọi nơi không kể không gian và thời gian, nếu khách hàng sử dụng dịch vụ thanh toán trực tuyến, ông Nguyễn Đức Lệnh - Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Khu vực 2 cho biết.
Vì vậy, phát triển dịch vụ ngân hàng đã trở thành một trong các yếu tố động lực thúc đẩy mở rộng và phát triển thanh toán không dùng tiền mặt.
Khi dịch vụ công trực tuyến, số hóa thủ tục thuận lợi hơn
Tuy nhiên theo ông Nguyễn Đức Lệnh, trong quá trình này, tùy điều kiện mỗi tỉnh, thành phố, mỗi địa phương, với sự phát triển các hoạt động thương mại dịch vụ và du lịch cũng như sự thay đổi thói quen của người dân, doanh nghiệp là khác nhau. Lấy ví dụ ở địa bàn Đồng Nai, nơi NHNN Khu vực 2 quản lý, theo ông Lệnh, để thực hiện hiệu quả và có giải pháp thiết thực - ở góc độ thực thi chính sách và phát triển dịch vụ ngân hàng, các TCTD nói chung và trên địa bàn tỉnh Đồng Nai nói riêng, cần có phân tích đánh giá toàn diện khu vực và tiêu chí khách hàng, đồng thời nhận diện thuận lợi, khó khăn để mở rộng và phát triển hoạt động thanh toán trên địa bàn
Thứ nhất, tập trung các giải pháp mở rộng và phát triển dịch vụ tài khoản, trọng tâm là mở tài khoản ngân hàng cho khách hàng, đặc biệt là cho người dân. Điểm rất thuận lợi hiện nay là với mô hình hoạt động chính quyền địa phương 2 cấp, các hoạt động đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, cung cấp và sử dụng dịch vụ công trực tuyến; số hóa thủ tục… qua sử dụng phần mềm ứng dụng định danh điện tử (VNeID) cung cấp nền tảng số thuận lợi để các TCTD liên kết mở tài khoản ngân hàng cho người dân và thực hiện thanh toán dịch vụ công trực tuyến, thanh toán chi trả an sinh xã hội.
Thứ hai, phân tích đánh giá thị phần, thị trường theo khu vực: địa bàn thành thị, địa bàn nông thôn và địa bàn vùng sâu, vùng xa để có biện pháp phát triển dịch vụ ngân hàng phù hợp, hiệu quả. Trong đó, bài học về chi trả quà Tết Độc lập của Chính phủ cho người dân thông qua sử dụng VNeID còn nguyên giá trị, các TCTD trên địa bàn cần tiếp tục phát huy, phối hợp với chính quyền địa phương, các phường xã để tiếp cận người dân, thông tin tuyên truyền và mở tài khoản, hướng dẫn cho người dân. "Với tinh thần hỗ trợ và phương châm hành động “cầm tay chỉ việc”, nhất là tại các vùng sâu, vùng xa, giải pháp này sẽ phát huy hiệu quả và thiết thực nhất", ông Lệnh khẳng định.
Thứ ba, gắn việc phát triển dịch vụ tài khoản với việc làm tốt các chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, về giảm nghèo bền vững; về phát triển kinh tế xã hội cho đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn, thông qua việc thực hiện chính sách tín dụng, cho vay cá nhân, hộ gia đình với việc mở tài khoản và hỗ trợ, tư vấn cho người dân. Hoạt động này làm thường xuyên, liên tục sẽ mang lại hiệu quả trong trung, dài hạn về mở rộng và phát triển hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt.
Thứ tư, phối hợp thực hiện và thực hiện tốt công tác thông tin truyền thông, với những hình thức sáng tạo và dễ làm, dễ thực hiện; cũng như các hoạt động khuyến mãi, hỗ trợ và tư vấn để người dân, nhất là tại các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, khu vực còn khó khăn của tỉnh để tuyên truyền phổ biến về dịch vụ ngân hàng, về tiện ích và sự tiện lợi, từng bước sử dụng dịch vụ và thay đổi thói quen sử dụng tiền mặt trong dân cư. Hoạt động này cần làm thường xuyên, liên tục và phối hợp với chính quyền địa phương, với NHNN Khu vực 2 để thực hiện.
Ông Lệnh cho biết đây là những giải pháp cụ thể các TCTD trên địa bàn tỉnh Đồng Nai cần đặc biệt quan tâm tổ chức triển khai thực hiện. Trong đó, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn và Ngân hàng Chính sách Xã hội tỉnh cần khai thác lợi thế hệ thống mạng lưới để thực hiện hoạt động dịch vụ tài khoản và liên kết sử dụng phần mềm ứng dụng định danh điện tử, để mở rộng và phát triển hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn tỉnh có hiệu quả trên tất cả các khu vực, lĩnh vực hoạt động kinh tế xã hội.
Công nghệ tạo bước chuyển và tăng trưởng mới
Tại Việt Nam, với 34 tỉnh thành mới sau sáp nhập và bước tiến công nghệ mạnh mẽ, được các TCTD không ngừng tăng cường đầu tư, cải tiến trong những năm gần đây cho đến hiện nay, hoạt động chuyển đổi số ngành Ngân hàng được đánh giá đã đạt được nhiều kết quả ấn tượng. Nổi bật trong đó, theo ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán NHNN, là tỷ lệ thanh toán không dùng tiền mặt tăng trưởng nhanh, số lượng giao dịch trực tuyến và qua di động tăng gấp nhiều lần so với trước. Nhiều ngân hàng thương mại đã chủ động đầu tư xây dựng nền tảng ngân hàng số, phát triển ứng dụng Chatbot, Trợ lý ảo, ứng dụng AI trong thẩm định tín dụng, quản lý gian lận.
Vụ trưởng Vụ Thanh toán khẳng định, NHNN đã và đang đồng hành với quá trình này, thông qua việc ban hành các cơ chế, chính sách, hành lang pháp lý phù hợp, vừa đảm bảo an toàn, vừa khuyến khích đổi mới sáng tạo. Điều này khẳng định vai trò tiên phong của ngành ngân hàng trong tiến trình chuyển đổi số quốc gia.
Tuy nhiên, ông cũng cho biết ngành đứng trước những thách thức cần vượt qua, đòi hỏi phải có giải pháp đồng bộ, không chỉ về công nghệ mà còn về thể chế, nhân lực và truyền thông. NHNN hiện cũng xác định 4 nhóm nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới, gồm: Hoàn thiện thể chế; Phát triển hạ tầng số và Dữ liệu; Đầu tư nguồn lực và nhân lực; Hợp tác và truyền thông... Đồng bộ giải pháp và sử dụng các "chìa khóa" có ý nghĩa định hình sản phẩm, dịch vụ số dành cho khách hàng, sẽ giúp hệ thống ngân hàng Việt Nam thúc đẩy ngân hàng số, qua đó đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt với hiệu quả đột phá.