Tiếp tục rà soát, loại bỏ những ngành, nghề kinh doanh có điều kiện
Theo VCCI, vẫn còn không ít lĩnh vực bị xếp vào danh mục ngành, nghề kinh doanh có điều kiện chưa thật sự cần thiết.
Góp ý Dự thảo Luật Đầu tư (sửa đổi), Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, nhiều ngành, nghề trong Phụ lục IV của Dự thảo hiện nay chưa thực sự đáp ứng tiêu chí của “ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện”, bởi việc áp dụng điều kiện kinh doanh trong một số trường hợp không trực tiếp nhằm bảo vệ lợi ích công cộng hoặc đã được kiểm soát bằng các công cụ quản lý khác. Từ đó, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc loại bỏ một số ngành, nghề cụ thể để bảo đảm tính hợp lý, minh bạch và đúng tinh thần cải cách thủ tục đầu tư kinh doanh.
Đối với ngành nghề “nghiên cứu chế tạo, thử nghiệm, sửa chữa, bảo dưỡng tàu bay không người lái, phương tiện bay khác, động cơ tàu bay, cánh quạt tàu bay và trang bị, thiết bị của tàu bay không người lái, phương tiện bay khác”, VCCI cho rằng việc liệt kê hoạt động này vào danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện là chưa cần thiết. Tàu bay không người lái (UAV) vốn là công nghệ đang phát triển mạnh, có nhiều ứng dụng dân sự trong nông nghiệp, giao thông, điện ảnh, giám sát môi trường và cứu hộ. Những rủi ro về an toàn hàng không và an ninh chủ yếu phát sinh trong quá trình sử dụng chứ không nằm ở khâu sản xuất hay kinh doanh. Nếu yêu cầu phải có giấy phép hoặc điều kiện kinh doanh ngay từ khâu nghiên cứu, chế tạo UAV sẽ vô hình trung kìm hãm sáng tạo và cản trở quá trình phát triển ngành công nghiệp UAV nội địa, vốn có tiềm năng lớn trong cả lĩnh vực dân sự và quốc phòng. Do đó, VCCI đề nghị bỏ ngành nghề này khỏi Danh mục Phụ lục IV.
Đối với hoạt động kinh doanh dịch vụ quản lý, vận hành cơ sở hỏa táng, VCCI cho rằng việc áp dụng điều kiện kinh doanh là không cần thiết bởi các quy định hiện hành đã kiểm soát chặt chẽ quá trình lựa chọn đơn vị quản lý, vận hành. Cụ thể, theo Điều 22 Nghị định 23/2016/NĐ-CP, nếu cơ sở hỏa táng được đầu tư bằng vốn ngân sách thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ lựa chọn đơn vị cung ứng dịch vụ công ích, còn với các cơ sở đầu tư bằng vốn ngoài ngân sách, chủ đầu tư có quyền trực tiếp quản lý hoặc thuê đơn vị vận hành. Thực tế cho thấy, các chủ đầu tư đã bỏ ra nguồn vốn lớn để xây dựng cơ sở hỏa táng chắc chắn có động lực lựa chọn đối tác có năng lực nhằm bảo đảm hoạt động hiệu quả và an toàn. Vì vậy, việc tiếp tục kiểm soát hoạt động này bằng điều kiện kinh doanh là không cần thiết và nên được loại bỏ khỏi Danh mục Phụ lục IV.
Liên quan đến ngành nghề kinh doanh phân bón, VCCI nhận định rằng theo quy định hiện hành, phân bón lưu thông trên thị trường phải có Quyết định công nhận lưu hành, tức là đã được kiểm soát chất lượng sản phẩm. Như vậy, việc buộc các tổ chức, cá nhân buôn bán phân bón phải đáp ứng thêm điều kiện kinh doanh là chưa hợp lý, vì mục tiêu bảo đảm chất lượng đã được quản lý ở cấp độ sản phẩm. VCCI kiến nghị sửa đổi lại phạm vi của ngành nghề “kinh doanh phân bón” trong đó loại bỏ hoạt động “buôn bán phân bón” không phải đáp ứng điều kiện kinh doanh.
Đối với ngành nghề kinh doanh dịch vụ phổ biến phim, VCCI cho rằng quy định hiện nay của Luật Điện ảnh 2022 đã có đủ công cụ kiểm soát rủi ro đối với lợi ích công cộng. Cụ thể, mọi bộ phim trước khi phát hành đều phải được cơ quan có thẩm quyền cấp phép phân loại hoặc phê duyệt phát sóng nhằm bảo đảm không chứa nội dung vi phạm quy định pháp luật. Việc kiểm soát được thực hiện ở cấp độ sản phẩm, tức từng bộ phim, nên việc đặt thêm điều kiện kinh doanh cho các doanh nghiệp phổ biến phim là không cần thiết. Điều này có thể gây cản trở cho sự phát triển của ngành công nghiệp điện ảnh, trong khi mục tiêu bảo vệ lợi ích công cộng đã được đảm bảo. VCCI vì vậy đề nghị loại bỏ ngành nghề này khỏi Danh mục Phụ lục IV.
Đối với lĩnh vực kinh doanh vàng, VCCI cho rằng vàng trang sức, thủ công mỹ nghệ là hàng hóa thông thường, không ảnh hưởng đến lợi ích công cộng như vàng miếng hay vàng nguyên liệu. Tuy nhiên, quy định hiện hành vẫn yêu cầu các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh vàng trang sức phải đáp ứng nhiều điều kiện về cơ sở vật chất, thiết bị và giấy phép, điều này gây phát sinh chi phí và thủ tục không cần thiết. Đại diện Hiệp hội Kinh doanh vàng cũng phản ánh, việc siết quản lý quá mức khiến doanh nghiệp thiếu nguyên liệu và nguồn cung ra thị trường. Do đó, VCCI kiến nghị thu hẹp phạm vi ngành nghề “kinh doanh vàng”, chỉ nên duy trì điều kiện kinh doanh đối với hoạt động sản xuất vàng miếng, còn các hoạt động khác nên được quản lý như kinh doanh thông thường.
Đối với hoạt động in, đúc tiền, VCCI cho rằng việc liệt kê hoạt động in, đúc tiền vào danh mục ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện là chưa phù hợp về bản chất pháp lý, đề nghị loại bỏ ngành nghề này khỏi Danh mục Phụ lục IV.