CPI Mỹ "hạ nhiệt", rộng cửa cho Fed giảm lãi suất

Lạm phát yếu hơn dự báo

Theo dữ liệu từ Cục Thống kê Lao động Mỹ (BLS), chỉ số giá tiêu dùng cơ bản (CPI core) – không bao gồm thực phẩm và năng lượng, tăng 0,2% so với tháng 8. Đây là mức tăng thấp nhất trong ba tháng, chủ yếu nhờ chi phí nhà ở – thành phần chiếm gần một phần tư rổ CPI – chỉ tăng 0,1%, mức tăng thấp nhất kể từ đầu năm 2021.

Như vậy, CPI cơ bản tăng 3% so với cùng kỳ năm ngoái, thấp hơn dự báo 3,1% của giới phân tích. CPI toàn phần cũng chỉ tăng 0,3% trong tháng, thấp hơn mức kỳ vọng 0,4%. Diễn biến này cho thấy áp lực giá cả đang dịu lại, giúp Fed có thêm dư địa để nới lỏng chính sách tiền tệ sau giai đoạn thắt chặt kéo dài.

Kỳ vọng Fed tiếp tục giảm lãi suất

Theo các nhà kinh tế, báo cáo CPI – dữ liệu kinh tế quan trọng đầu tiên kể từ khi chính phủ Mỹ đóng cửa – củng cố khả năng Fed giảm lãi suất 25 điểm cơ bản trong cuộc họp sắp tới, và thêm một lần nữa vào tháng 12.

Thị trường tài chính Mỹ phản ứng tích cực ngay sau khi báo cáo được công bố: chỉ số S&P 500 tăng điểm, lợi suất trái phiếu kho bạc giảm.

Các nhà đầu tư hiện gần như chắc chắn Fed sẽ cắt giảm lãi suất trong cuộc họp tuần tới, đồng thời đặt cược khả năng cao Fed sẽ tiếp tục hạ thêm vào cuối năm, nhất là khi nhiều khả năng sẽ không có báo cáo CPI tháng 10 do chính phủ vẫn trong tình trạng đóng cửa.

BLS cho biết việc thu thập dữ liệu giá tháng 9 được thực hiện trước khi chính phủ ngừng hoạt động, nên chất lượng báo cáo không bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, cơ quan này cảnh báo sẽ không thể công bố dữ liệu tháng 10 nếu tình trạng thiếu ngân sách kéo dài. Nhiều khả năng Mỹ sẽ không có báo cáo lạm phát tháng 10 lần đầu tiên trong lịch sử.

Thuế quan tác động CPI Mỹ ra sao?

Theo dữ liệu, giá hàng hóa (trừ thực phẩm và năng lượng) tăng chậm hơn trong tháng 9, bị kéo giảm bởi giá xe hơi cũ. Ngược lại, các nhóm hàng chịu tác động từ thuế quan – như đồ nội thất, hàng gia dụng và đồ giải trí – có xu hướng tăng. Giá quần áo ghi nhận mức tăng nhanh nhất trong một năm.

Ở nhóm dịch vụ, giá (trừ năng lượng) tăng 0,2%, trong đó giá vé máy bay giảm và chi phí nhà ở tăng chậm. Riêng nhóm “thuê tương đương chủ sở hữu nhà” – chiếm tỷ trọng lớn trong rổ CPI – chỉ tăng 0,1%. Tuy nhiên, khi loại trừ nhà ở và năng lượng, giá dịch vụ cốt lõi vẫn duy trì đà tăng, cho thấy áp lực giá trong lĩnh vực này chưa hoàn toàn hạ nhiệt – yếu tố Fed sẽ tiếp tục theo dõi chặt chẽ.

Trong khi giá xăng tăng, giá bảo hiểm xe hơi lại giảm. Lạm phát thực phẩm tại nhà chững lại, nhưng một số mặt hàng thiết yếu như ngũ cốc và đồ uống không cồn lại tăng trở lại.

Mặc dù tác động của thuế quan mới do chính quyền Tổng thống Donald Trump áp đặt không mạnh như lo ngại, các nhà hoạch định chính sách vẫn cảnh báo rủi ro giá cả có thể tăng trở lại. Các mức thuế mới với đồ gia dụng như tủ bếp, ghế sofa có hiệu lực từ đầu tháng 10 và nhiều nhà bán lẻ, như RH, đã cảnh báo khả năng tăng giá bán lẻ.

Theo khảo sát Beige Book của Fed, nhiều doanh nghiệp ghi nhận chi phí đầu vào tăng do thuế, song mức ảnh hưởng đến người tiêu dùng chưa đồng đều. Procter & Gamble dự báo tác động từ giá hàng hóa và thuế quan sẽ giảm dần, trong khi O’Reilly Automotive cho biết đã điều chỉnh giá bán để bù chi phí.

“Các doanh nghiệp đến nay vẫn cố gắng hấp thụ phần lớn chi phí tăng do thuế trong biên lợi nhuận, nhưng khả năng họ phải chuyển gánh nặng này sang người tiêu dùng trong những tháng tới là rất lớn,” Oliver Allen, chuyên gia kinh tế Mỹ tại Pantheon Macroeconomics, nhận định.

Dữ liệu công bố cùng ngày cho thấy niềm tin người tiêu dùng Mỹ trong tháng 10 giảm xuống mức thấp nhất trong 5 tháng, do lo ngại lạm phát dai dẳng. Tuy nhiên, một báo cáo khác của S&P Global cho thấy hoạt động kinh doanh tại Mỹ trong tháng này tăng với tốc độ nhanh thứ hai trong năm, phản ánh nền kinh tế vẫn duy trì sức bật đáng kể.

Cùng lúc, Cơ quan An sinh Xã hội Mỹ thông báo mức trợ cấp hàng tháng sẽ tăng trung bình 2,8% từ tháng 1/2026 – tương đương thêm 56 USD, nâng mức trung bình lên 2.071 USD/tháng – nhằm bù đắp chi phí sinh hoạt.

Nam Trần