Ninh Bình đẩy mạnh kiểm soát tàu cá, đảm bảo truy xuất nguồn gốc

Đây là nhiệm vụ cấp bách, không chỉ góp phần minh bạch hóa hoạt động khai thác, bảo vệ nguồn lợi thủy sản, mà còn là giải pháp quan trọng để tỉnh hoàn thành mục tiêu gỡ "thẻ vàng" IUU (khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định) của Ủy ban Châu Âu (EC).

Các cấp, ngành tại Ninh Bình đang tập trung tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ cấp phép, đảm bảo 100% tàu cá đủ điều kiện hoạt động đều được đăng ký và cấp giấy phép theo đúng quy định, hướng tới phát triển ngành thủy sản bền vững.

Triển khai nhiều giải pháp trọng tâm

Việc đăng ký tàu cá và cấp phép khai thác thủy sản là nền tảng quan trọng để truy xuất nguồn gốc sản phẩm, kiểm soát ngư trường và ngăn chặn hành vi khai thác bất hợp pháp. Nhận thức rõ điều này, UBND tỉnh Ninh Bình đã ban hành các văn bản chỉ đạo khẩn trương, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách trong Tháng cao điểm chống khai thác IUU. Mục tiêu cao nhất là thiết lập một hệ thống quản lý nghề cá hiện đại, minh bạch và có trách nhiệm, đảm bảo mọi tàu cá hoạt động đều nằm trong sự kiểm soát của cơ quan chức năng, loại bỏ hoàn toàn tình trạng tàu cá "3 không" (không đăng ký, không giấy phép, không trang thiết bị giám sát hành trình).

Theo UBND tỉnh Ninh Bình: Tỉnh vừa mới ban hành Công văn số 338/UBND-VP3 ngày 30/10/2025 về việc đẩy mạnh tiến độ đăng ký tàu cá và cấp giấy phép khai thác thủy sản. Qua đó nhằm tiếp tục thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, cũng như Bộ Nông nghiệp và Môi trường về việc tập trung thực hiện Tháng cao điểm chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU).

Theo đó, UBND tỉnh yêu cầu các sở, ngành liên quan, cùng với UBND các xã, phường có tàu cá khai thác thủy sản, căn cứ chức năng, nhiệm vụ khẩn trương thực hiện một số nội dung quan trọng sau:

Thứ nhất, tập trung rà soát, hỗ trợ người dân hoàn thành thủ tục đăng ký tàu cá và cấp giấy phép khai thác thủy sản. Trước hết, cần rà soát, kiểm đếm các tàu cá chưa được đăng ký, chưa được cấp giấy phép khai thác thủy sản. Tiếp đó, tổ chức hướng dẫn, hỗ trợ chủ tàu cá có nhu cầu đăng ký, xin cấp giấy phép khai thác thủy sản để tham gia hoạt động thủy sản theo đúng quy định Luật Thủy sản.

Đồng thời, cập nhật đầy đủ, chính xác dữ liệu thông tin tàu cá vào Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase) và cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư VneID. Tổ chức hướng dẫn chủ tàu cá, thuyền trưởng và thuyền viên thực hiện đăng ký, xác thực tài khoản định danh điện tử VNeID, đảm bảo đồng bộ thông tin dân cư với dữ liệu tàu cá.

Thứ hai, kiểm soát chặt chẽ tàu cá không đủ điều kiện. Đặc biệt lưu ý, đối với những tàu cá không đủ điều kiện đăng ký, cấp giấy phép khai thác thủy sản, địa phương phải đưa ra khỏi nội dung báo cáo định kỳ hằng tuần về Ban Chỉ đạo quốc gia chống khai thác IUU. Cần lập danh sách tàu cá không đủ điều kiện hoạt động nhằm kiểm soát chặt chẽ vị trí tàu, không để ngư cụ trên tàu, không cho phép đi hoạt động thủy sản. Cần thiết phải cưỡng chế đưa các tàu cá này lên bờ và tổ chức công khai danh sách trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân biết, cùng giám sát thực hiện.

Bên cạnh đó, tăng cường tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, trên Báo và phát thanh, truyền hình tỉnh; phát thanh trên phương tiện thông tin của phường, xã, thôn, xóm để các tổ chức, cá nhân chưa được đăng ký tàu cá, cấp giấy phép khai thác thuỷ sản biết, triển khai thực hiện việc đăng ký tàu cá và cấp giấy phép khai thác thuỷ sản theo quy định.

UBND tỉnh Ninh Bình yêu cầu các sở, ngành và UBND các xã, phường có tàu cá khai thác thủy sản nghiêm túc triển khai thực hiện các nội dung trên.

Gỡ "thẻ vàng" và phát triển bền vững

Hơn cả việc gỡ “Thẻ vàng”, những nỗ lực này của Ninh Bình còn hướng tới mục tiêu dài hạn là phát triển một ngành ngư nghiệp bền vững và có trách nhiệm. Việc siết chặt quản lý cường lực khai thác, truy xuất nguồn gốc sản phẩm không chỉ đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế mà còn bảo vệ nguồn lợi thủy sản, duy trì sinh kế lâu dài cho ngư dân.

Được biết, hiện nay Ninh Bình đang nỗ lực chuyển đổi từ quản lý thủ công sang quản lý điện tử tại cảng cá nhằm đảm bảo truy xuất nguồn gốc hải sản. Đẩy mạnh hướng dẫn ngư dân sử dụng Nhật ký khai thác thủy sản điện tử và hệ thống khai báo truy xuất nguồn gốc (eCDT). Tỉnh đang đầu tư nâng cấp hạ tầng công nghệ tại các cảng cá để hỗ trợ ngư dân thực hiện các thủ tục số.

Kiểm tra nghiêm ngặt: tăng cường kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá ra, vào cảng cá đã được chỉ định, đảm bảo mọi sản lượng khai thác đều được ghi nhận và truy xuất nguồn gốc. Bên cạnh việc siết chặt quản lý, Ninh Bình cũng chú trọng đến việc hỗ trợ ngư dân để phát triển nghề cá bền vững. Trong đó, tập trung tuyên truyền và Tập huấn. Tổ chức thường xuyên các buổi tập huấn, tuyên truyền pháp luật về IUU, giúp ngư dân hiểu rõ trách nhiệm và tuân thủ các quy định quốc tế. Xây dựng chính sách hỗ trợ ngư dân chuyển đổi từ nghề khai thác không bền vững sang nghề khác hoặc sang nuôi trồng thủy sản công nghệ cao, đảm bảo sinh kế ổn định cho người dân.

"Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Ninh Bình, những nỗ lực quyết liệt trong việc đẩy mạnh đăng ký tàu cá và cấp phép khai thác thủy sản mang ý nghĩa chiến lược đặc biệt quan trọng trong công cuộc gỡ cảnh báo "Thẻ vàng" IUU. Việc này không chỉ góp phần bảo vệ nguồn lợi thủy sản mà còn hướng đến phát triển bền vững. Cụ thể, quản lý chặt chẽ đội tàu cá giúp kiểm soát cường lực khai thác và bảo vệ môi trường biển, thúc đẩy một ngành nghề cá có trách nhiệm.

Đồng thời, sự minh bạch hóa trong quản lý này còn giúp nâng cao uy tín của ngành thủy sản Ninh Bình nói riêng và Việt Nam nói chung trên thị trường quốc tế, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất khẩu các sản phẩm hải sản được khai thác hợp pháp".

Với sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của các sở, ngành và địa phương, cùng với ý thức trách nhiệm ngày càng cao của ngư dân, Ninh Bình đang từng bước hoàn thiện các điều kiện cần thiết, xây dựng một ngành thủy sản hiện đại, bền vững, góp phần thúc đẩy kinh tế biển và đảm bảo an ninh, trật tự trên biển.

Lê Cường