Cải cách hành chính Lâm Đồng: Từ thí điểm đến triển khai đồng bộ và đo lường thực chất
Lâm Đồng nhân rộng những mô hình hiệu quả, chuẩn hóa quy trình phục vụ, đồng thời khảo sát xã hội học đánh giá khách quan Chỉ số cải cách hành chính năm 2025.
Theo các chuyên gia đánh giá, ba nhiệm vụ song song gồm: Mở rộng mô hình, chuẩn hóa quy định và đo lường kết quả đang tạo nên những chuyển động mạnh mẽ trong quản trị địa phương.
Chuyển từ thí điểm sang thực hiện chính thức
Căn cứ kết quả thí điểm theo Quyết định 787/QĐ-UBND, Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng Hồ Văn Mười đã ban hành Công văn 6709/UBND-NC yêu cầu các sở, ngành, địa phương triển khai nhân rộng các mô hình, giải pháp, sáng kiến trong cải cách hành chính (CCHC) với mục tiêu nâng cao chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp.
Trong văn bản, Chủ tịch tỉnh nhấn mạnh: “Không mô hình nào chỉ dừng ở mức thí điểm. Những sáng kiến đã chứng minh hiệu quả phải đưa ngay vào thực hiện chính thức, đúng trách nhiệm, đúng tiến độ và đúng yêu cầu của người dân.”
Theo đó, Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo thủ trưởng các cơ quan chuyên môn, Ban Quản lý các khu công nghiệp và chủ tịch UBND các xã, phường, đặc khu thực hiện 3 nhóm nhiệm vụ trọng tâm.
Cụ thể, thứ nhất, tổ chức rà soát, lựa chọn và nhân rộng những mô hình, sáng kiến CCHC phù hợp điều kiện thực tế của từng đơn vị. Các nội dung phải được đưa vào kế hoạch CCHC hằng năm, bảo đảm thực hiện theo nguyên tắc “rõ người – rõ việc – rõ thời gian – rõ trách nhiệm – rõ sản phẩm”.
Thứ hai, tập trung thực hiện Quyết định 1441/QĐ-UBND về công bố danh mục thủ tục hành chính (TTHC) thực hiện không phụ thuộc vào địa giới hành chính. Đây được xem là bước đi quan trọng giúp người dân có thể thực hiện thủ tục ở bất kỳ địa phương nào, giảm áp lực cho bộ phận một cửa, đồng thời thúc đẩy chuyển đổi số trong giải quyết TTHC.
Thứ ba, Văn phòng UBND tỉnh được yêu cầu hoàn thành việc công bố danh mục TTHC và công khai TTHC dưới dạng mã QR, triển khai hệ thống biểu mẫu điện tử (eForm) thay thế hoàn toàn biểu mẫu giấy, đảm bảo khai thác được các cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, hộ tịch, đất đai… Thời hạn hoàn thành trước ngày 30/11/2025.
Bên cạnh đó, tỉnh cũng yêu cầu các đơn vị tiếp tục theo dõi, kiểm tra hệ thống giải quyết TTHC, bảo đảm vận hành thông suốt, ổn định phục vụ người dân và doanh nghiệp. Động thái chỉ đạo này cho thấy tỉnh Lâm Đồng đang chuyển từ tư duy thí điểm sang tư duy thực thi bền vững, nhất quán với định hướng nâng cao chất lượng phục vụ và cải thiện Chỉ số CCHC trong giai đoạn mới.
Hồ sơ giảm giấy tờ, tăng trực tuyến và giải quyết trong ngày
Trong báo cáo tổng kết thí điểm mô hình, sáng kiến CCHC theo Quyết định 787/QĐ-UBND gửi UBND tỉnh cho thấy sự thay đổi rõ rệt trong thói quen sử dụng dịch vụ công của người dân, mức độ chủ động của địa phương và hiệu quả hỗ trợ của đội ngũ cán bộ.
Ông Trần Hữu Tuấn, Phó Giám đốc Sở Nội vụ, người theo sát quá trình thí điểm, đánh giá: “Điều quan trọng nhất không phải là hồ sơ tăng hay giảm, mà là nhận thức của người dân và cán bộ đã thay đổi. Chính quyền cởi mở hơn, người dân chủ động hơn, dịch vụ công trở nên gần gũi hơn.”
Minh chứng, mô hình “Công khai thủ tục hành chính số” được triển khai đồng loạt tại Trung tâm Phục vụ hành chính công và 124 xã, phường, đặc khu. Các đơn vị đã tạo mã QR cho từng TTHC, gắn công khai tại bộ phận một cửa và bố trí máy tra cứu thông tin.
Người dân có thể sử dụng điện thoại thông minh, máy tính bảng hoặc máy tính tại trung tâm để tra cứu thông tin, hạn chế việc hỏi – đáp thủ công, tạo sự minh bạch và tiết kiệm thời gian.
Đối với hồ sơ giấy một lần, trong thời gian thí điểm, mô hình này đạt 2.594 hồ sơ được hỗ trợ, trong đó: Thủ tục đăng ký biến động đất đai: 862/1.266 hồ sơ (68,1%). Xác nhận tiếp tục sử dụng đất nông nghiệp: 1.732/2.090 hồ sơ (82,9%). Nhiều trường hợp, đặc biệt người cao tuổi, phụ nữ mang thai, người khuyết tật… được hướng dẫn kỹ để không phải bổ sung hồ sơ nhiều lần. Đây là mô hình được người dân đánh giá cao vì giảm số lần đi lại, tránh phát sinh chi phí.
Mô hình “Hồ sơ không bản giấy”, tăng mạnh dịch vụ công trực tuyến đạt 3.418 hồ sơ được hỗ trợ, bao gồm: Đăng ký kết hôn 1.700/3.141 hồ sơ. Thành lập hộ kinh doanh 1.315/2.572 hồ sơ. Thay đổi nội dung hộ kinh doanh 403/1.186 hồ sơ.
Ông Trần Hữu Tuấn cho biết: “Mô hình này giúp người dân làm quen với môi trường số, rút ngắn thời gian, giảm lệ thuộc vào giấy tờ và giảm rủi ro thất lạc hồ sơ, giảm tải cho bộ phận một cửa và thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện trong lĩnh vực dân sự.”
Ấn tượng nhất là kết quả mô hình hồ sơ không hẹn được giải quyết ngay trong ngày, với 20.316 hồ sơ được giải quyết, trong đó: Đăng ký biện pháp bảo đảm bằng quyền sử dụng đất 8.368/8.654 hồ sơ (96,7%). Xóa đăng ký biện pháp bảo đảm 7.158/7.385 hồ sơ (96,9%). Cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân (không phải xác minh) 4.790/9.578 hồ sơ. Mô hình giúp giảm thời gian chờ đợi, tạo sự hài lòng rõ nét cho người dân, nhất là những thủ tục đơn giản nhưng trước đây vẫn phải hẹn ngày trả kết quả.
Với hồ sơ phi địa giới hành chính, mặc dù số lượng chưa lớn (14 hồ sơ/2 địa phương), nhưng mô hình này đánh dấu bước tiến quan trọng bởi, người dân có thể nộp thủ tục của Sở Nội vụ tại bất kỳ xã, phường nào, không phụ thuộc nơi cư trú. Đặc biệt, nhiều địa phương còn chủ động mở rộng mô hình, hỗ trợ người dân nộp thủ tục liên quan đến các sở khác như Tài chính, Y tế, Công Thương…
Tuy nhiên, bên cạnh kết quả tích cực, báo cáo chỉ rõ: Một số đơn vị chưa đồng bộ trong sử dụng công cụ tạo mã QR. Nhiều biểu mẫu giấy chưa được thay thế bằng eForm. Cổng dịch vụ công quốc gia đôi lúc bị lỗi, gây khó khăn khi hỗ trợ nộp trực tuyến. Một số thủ tục đất đai chưa được tiếp nhận tại cấp xã, hạn chế khả năng hỗ trợ người dân. Những hạn chế này là cơ sở để tỉnh tiếp tục hoàn thiện quá trình nhân rộng mô hình.
Đo lường thực chất để cải thiện thực chất
Đáng chú ý, song song thực hiện mô hình và nhân rộng giải pháp, Sở Nội vụ ban hành Kế hoạch khảo sát điều tra xã hội học nhằm xác định Chỉ số CCHC năm 2025 của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh và UBND cấp xã.
Đây là hoạt động đánh giá độc lập, khách quan và có tính đo lường thực chất với quy mô khảo sát lớn: 5.651 phiếu. Khảo sát được thực hiện đối với hai nhóm đối tượng: Nhóm sở, ban, ngành: 3.295 phiếu. Nhóm UBND xã, phường, đặc khu: 2.356 phiếu.
Đối tượng khảo sát bao gồm lãnh đạo sở, cấp phòng, chuyên viên; lãnh đạo HĐND, UBND cấp xã và cán bộ chuyên môn. Quy mô lớn cho thấy quyết tâm của tỉnh trong việc đo lường hiệu quả cải cách dựa trên cảm nhận và đánh giá từ chính đội ngũ công chức, những người trực tiếp triển khai nhiệm vụ.
Ngoài ra, theo kế hoạch, khảo sát bao phủ toàn bộ 5 lĩnh vực: Cải cách thể chế; Cải cách tổ chức bộ máy; Cải cách chế độ công vụ; Cải cách tài chính công; Chính quyền điện tử, chính quyền số.
Đặc biệt, mỗi tiêu chí có điểm số, mức đánh giá và cách quy đổi rõ ràng, đảm bảo tính khoa học và công bằng và được triển khai bằng hình thức linh hoạt, tận dụng công nghệ. Phát phiếu trực tuyến qua email công vụ. (Phương pháp linh hoạt giúp đảm bảo tỷ lệ phản hồi cao, đồng thời giảm ảnh hưởng đến hoạt động chuyên môn của các cơ quan.
Khảo sát kéo dài từ 26/11 đến 25/12/2025, gồm: phát phiếu, thu phiếu, phân loại, tổng hợp và xác định điểm số cho từng đơn vị. Kết quả khảo sát sẽ là cơ sở để tỉnh đánh giá thực trạng CCHC, nhận diện điểm mạnh, yếu từng cơ quan, từ đó xây dựng giải pháp phù hợp trong năm 2026 và những năm tiếp theo.
Từ triển khai thí điểm đến nhân rộng mô hình, từ đổi mới phương thức phục vụ đến đo lường khách quan hiệu quả thực thi, Lâm Đồng đang tạo nên một vòng tròn cải cách khép kín: hành động, đánh giá, điều chỉnh, nâng cao. Những mô hình như hồ sơ không bản giấy, hồ sơ không hẹn, mã QR TTHC hay hồ sơ phi địa giới không chỉ giúp giảm thời gian chờ đợi mà còn thúc đẩy văn hóa phục vụ chuyên nghiệp trong cơ quan nhà nước.
Việc khảo sát xã hội học quy mô lớn thể hiện cam kết của tỉnh đối với sự minh bạch, khoa học và chuẩn hóa trong đánh giá. Đây là bước đi quan trọng để Lâm Đồng duy trì thứ hạng cao trong Chỉ số CCHC, đồng thời tạo niềm tin cho người dân và doanh nghiệp vào chính quyền địa phương.