Ô tô - Xe máy

Theo dự thảo thông tư của Bộ Tài chính, mức lệ phí đăng ký ô tô tại khu vực I (Hà Nội và TP HCM) dự kiến giảm từ 20 triệu đồng xuống còn 14 triệu đồng; tại khu vực II (các địa phương còn lại) giảm từ 200.000 đồng xuống 140.000 đồng. Đây là một phần trong lộ trình thực hiện Quyết định 1891/2025 của Thủ tướng Chính phủ về cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, với mục tiêu giảm khoảng 30% phí, lệ phí đăng ký ô tô nhằm hỗ trợ hoạt động sản xuất - kinh doanh và kích cầu tiêu dùng.

Ở góc độ chính sách, việc điều chỉnh lệ phí cấp biển số cho thấy nỗ lực chia sẻ chi phí với người tiêu dùng, nhất là khi thị trường ô tô vẫn đang chịu tác động từ tâm lý thận trọng trong chi tiêu. Với nhóm khách hàng mua xe phổ thông hoặc lần đầu sở hữu ô tô, mức giảm 6 triệu đồng tại Hà Nội và TP HCM được đánh giá có tác động nhất định về mặt tâm lý, giúp chi phí lăn bánh “nhẹ” hơn so với trước.

Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp cho rằng nếu đặt trong tổng chi phí để sở hữu một chiếc ô tô thường dao động từ vài trăm triệu đến trên một tỷ đồng thì khoản lệ phí được giảm chưa đủ lớn để trở thành yếu tố quyết định hành vi mua sắm. Ông Phạm Quang Thắng, Giám đốc kinh doanh Công ty CP Ô tô Hà Nội nhận định: "So với các đợt giảm 50% lệ phí trước bạ từng được áp dụng trong những năm qua, tác động của việc giảm lệ phí cấp biển số đối với thị trường có lẽ không đáng kể”.

Thực tế cho thấy, rào cản lớn nhất đối với người tiêu dùng hiện nay không nằm ở lệ phí đăng ký biển số, mà ở tổng chi phí tài chính trong suốt vòng đời sử dụng xe. Giá bán, chi phí lăn bánh, lãi suất vay mua xe, chi phí nhiên liệu, bảo dưỡng và khấu hao đều là những yếu tố khiến nhiều người cân nhắc kỹ trước khi xuống tiền. Trong bối cảnh lãi suất vay mua xe vẫn ở mức tương đối cao so với thu nhập bình quân, việc giảm một khoản lệ phí ban đầu khó có thể bù đắp áp lực tài chính dài hạn mà người mua phải đối mặt.

Ở góc nhìn rộng hơn, đề xuất này phản ánh cách tiếp cận quen thuộc của chính sách kích cầu tiêu dùng tại Việt Nam, đó là ưu tiên các biện pháp dễ triển khai, có tác động nhanh và rõ ràng về mặt hành chính. Tuy nhiên, khi nguồn cung trên thị trường ngày càng dồi dào, mẫu mã phong phú và mức độ cạnh tranh giữa các hãng xe ngày càng gay gắt, hiệu quả của các chính sách ngắn hạn trở nên hạn chế.

Trong thực tế, nhiều hãng xe và đại lý đã chủ động “tự cứu mình” bằng các chương trình giảm giá, khuyến mại, hỗ trợ lãi suất hoặc kéo dài thời gian trả góp. Trong bối cảnh đó, người tiêu dùng thường quan tâm nhiều hơn đến mức giảm trực tiếp vào giá bán hoặc các gói hỗ trợ tài chính, thay vì những ưu đãi mang tính thủ tục như lệ phí đăng ký.

Một vấn đề khác được giới kinh doanh nhấn mạnh là tính ổn định và khả năng dự báo của chính sách. Việc liên tục áp dụng các biện pháp ưu đãi theo từng giai đoạn, với thời hạn ngắn, vô hình trung tạo ra tâm lý chờ đợi trong một bộ phận người tiêu dùng. Không ít khách hàng trì hoãn quyết định mua xe với kỳ vọng sẽ có thêm các chính sách hỗ trợ mới trong tương lai, khiến sức mua khó tăng một cách bền vững.

Bên cạnh đó, thị trường ô tô Việt Nam cũng đang đứng trước bài toán chuyển đổi sang phương tiện xanh. Lộ trình tiêu chuẩn khí thải, định hướng phát triển xe điện, xe hybrid, cùng với các chính sách liên quan đến hạn chế phương tiện sử dụng động cơ đốt trong đang tạo ra không ít băn khoăn cho người tiêu dùng. Nhiều khách hàng đặt câu hỏi liệu mua xe xăng ở thời điểm hiện tại có tiềm ẩn rủi ro về chính sách trong vài năm tới hay không, trong khi hạ tầng sạc cho xe điện và chi phí sử dụng dài hạn vẫn chưa thực sự rõ ràng. Khi những yếu tố này chưa được giải đáp thấu đáo, các ưu đãi nhỏ về phí, lệ phí khó có thể trở thành “đòn bẩy” đủ mạnh để thúc đẩy sức mua.

Theo giới kinh doanh, để thị trường ô tô phục hồi một cách bền vững, cần một gói giải pháp mang tính tổng thể hơn. Trong đó, ổn định lãi suất vay mua xe ở mức hợp lý được xem là yếu tố then chốt, giúp giảm áp lực tài chính cho người tiêu dùng. Song song với đó là chính sách thuế, phí rõ ràng, có tính dài hạn và khả năng dự báo cao, tạo sự yên tâm khi người dân lên kế hoạch mua sắm.

Từ góc độ này, đề xuất giảm lệ phí đăng ký ô tô nên được nhìn nhận như một mảnh ghép tích cực trong bức tranh chính sách chung, góp phần hỗ trợ thị trường trong ngắn hạn. Tuy nhiên, để tạo nền tảng cho sự phục hồi thực chất và bền vững, thị trường vẫn cần những giải pháp đồng bộ hơn, gắn với các yếu tố vĩ mô như thu nhập, lãi suất và niềm tin tiêu dùng trong dài hạn.

Thanh Trà