Doanh nghiệp

Trao đổi với Diễn đàn Doanh nghiệp, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Damsan – ông Vũ Huy Đông cho rằng, ở Việt Nam, nói “xanh” rất dễ. Làm “xanh” mới khó. Bởi “xanh” không chỉ là một sản phẩm hay một khẩu hiệu, mà là một hệ tiêu chuẩn đòi hỏi vốn lớn, công nghệ, kỷ luật vận hành và thời gian hoàn vốn dài.

Doanh nghiệp muốn đi xa phải chọn việc khó

“Nếu doanh nghiệp vẫn chạy theo lợi nhuận ngắn hạn, họ sẽ ngại bước vào những lĩnh vực như năng lượng tái tạo. Nhưng Damsan lại chọn hướng khác, đó là dùng nền tảng sản xuất để bước sang đầu tư dài hạn, coi năng lượng xanh là trụ cột cho chiến lược phát triển trong tương lai”, ông Đông nhấn mạnh.

Nền tảng ấy không phải điều gì mơ hồ. Thành lập năm 2006, Công ty CP Damsan khởi đầu là một doanh nghiệp sản xuất, lấy sợi - dệt làm ngành nghề cốt lõi. Gần hai thập kỷ phát triển, doanh nghiệp không dừng lại ở việc duy trì sản xuất ổn định, mà từng bước tái cấu trúc chiến lược, mở rộng sang hạ tầng cụm công nghiệp, bất động sản và đặc biệt là năng lượng tái tạo, một lĩnh vực được xem là “đặt cược” cho tương lai.

Với vốn điều lệ gần 764 tỷ đồng, cổ phiếu ADS niêm yết trên HOSE, Damsan hiện vận hành 4 nhà máy sản xuất sợi và khăn với công nghệ nhập khẩu từ Đức, Thụy Sĩ, Nhật Bản, tổng sản lượng khoảng 7.000 tấn sợi và 1.800 tấn khăn mỗi năm. Trong nhiều năm liền, doanh thu của công ty duy trì quanh mức 1.550 tỷ đồng/năm, lợi nhuận sau thuế bình quân khoảng 70 tỷ đồng.

Những con số ấy nói lên một điều: Damsan có nền tảng đủ “dày” để không phải chọn con đường dễ. Đầu tư xanh trở thành chiến lược.

Damsan đầu tư sản xuất tấm pin năng lượng mặt trời thông qua AD Green, với nhà máy triển khai theo 3 giai đoạn, tổng công suất lên đến 6 triệu tấm pin/năm, tương đương 3 GW, mức độ tự động hóa cao, dùng công nghệ từ các nhà sản xuất quang điện lớn. Đây là lựa chọn thể hiện rõ tâm huyết của Chủ tịch HĐQT Vũ Huy Đông, là đưa doanh nghiệp thoát khỏi vòng xoáy “gia công - biên lợi nhuận mỏng”, đi vào chuỗi giá trị có hàm lượng công nghệ và tiêu chuẩn ESG cao hơn, góp phần cùng Chính phủ thực hiện cam kết tại COP26.

Thu hút công nghiệp xanh

Năng lượng xanh và công nghiệp xanh không chờ ai. Thị trường thay đổi theo quý, theo năm. Chuỗi cung ứng toàn cầu chọn điểm đến dựa trên tốc độ. Bởi vậy, điều kiện tiên quyết để thu hút dự án chất lượng cao là đất sạch, thủ tục rõ, quyết định nhanh, trách nhiệm cá nhân.

Đó cũng là lý do Damsan coi việc triển khai dự án hạ tầng cụm công nghiệp như một “bài kiểm tra” với năng lực điều hành. Damsan đang đầu tư cụm công nghiệp, trong đó có dự án được doanh nghiệp xác định là điểm rơi thu hút nhà đầu tư thứ cấp: Cụm công nghiệp Ninh An. Theo doanh nghiệp, dự án này sẽ tiếp nhận nhà đầu tư từ quý I/2026, đồng thời bước vào giai đoạn chạy nước rút về mặt bằng và thủ tục.

Điểm đáng chú ý là công tác giải phóng mặt bằng 74 ha tại Ninh An diễn ra thuận lợi. Dự án áp dụng bảng giá đất mới, không cưỡng chế, không phát sinh khiếu nại, người dân hoàn toàn đồng thuận. Đây là minh chứng rằng khi chính sách chạm đúng thực tiễn, điểm nghẽn lớn nhất cũng có thể thông.

Từ đây, chủ tịch Vũ Huy Đông đi thẳng vào điều doanh nghiệp quan tâm nhất, đó là mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đã tạo thay đổi đáng kể về tốc độ xử lý thủ tục, giảm chi phí tuân thủ, kể cả chi phí không chính thức. Nói cách khác, cải cách bộ máy không còn là chuyện “đẹp ở báo cáo”, mà là câu chuyện giảm chi phí không chính thức, tăng chi phí cơ hội cho nhà đầu tư.

Ông cũng thẳng thắn cho rằng, tại một số sở, ngành vẫn còn những vướng mắc trong quá trình xử lý, sự phối hợp giữa các đơn vị có lúc chưa thật sự nhịp nhàng, dẫn đến hồ sơ giải quyết chậm so với yêu cầu, nhất là trong công tác cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho doanh nghiệp và người dân. Doanh nghiệp mong muốn đơn giản hóa các thủ tục, tránh rườm ra, rút ngắn thời gian để tháo gỡ những khó khăn.

“Giấy thông hành” không thể quan trọng hơn đầu tư thực chất

Từ góc nhìn doanh nghiệp, ông Vũ Huy Đông cho rằng, Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cần được nhìn nhận một cách phù hợp trong tổng thể môi trường đầu tư; bởi yếu tố then chốt không chỉ nằm ở việc hoàn tất thủ tục, mà quan trọng hơn là khả năng triển khai dự án trên thực tế. Nếu quá chú trọng quy trình hành chính mà chưa gắn chặt với hiệu quả thực thi, có thể dẫn đến tình trạng tiến độ dự án bị ảnh hưởng.

Từ thực tiễn nêu trên, doanh nghiệp kiến nghị cần linh hoạt hơn trong việc áp dụng các văn bản chỉ đạo. Theo đó, những quy định đã chứng minh được tính phù hợp và hiệu quả thực tiễn nên tiếp tục được thực hiện, trong khi các nội dung chưa còn phù hợp cần được rà soát, điều chỉnh kịp thời hoặc thay thế bằng những cách làm hiệu quả hơn.

Đặc biệt, để phát triển công nghiệp xanh, năng lượng tái tạo, không thể song hành với bê tông hóa dày đặc. Doanh nghiệp đề xuất giảm tỷ lệ bê tông trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp, tăng tỷ lệ cây xanh bằng cách cho phép xây nhà xưởng nhiều tầng, tận dụng không gian cho cảnh quan; đồng thời bãi bỏ những quy định cấp phép xây dựng không còn phù hợp gây kéo dài thời gian thẩm định, phê duyệt.

Ông Vũ Huy Đông cho rằng, nhiệm kỳ 2025-2030 là thời điểm quan trọng để tỉnh Hưng Yên đẩy mạnh cải cách hành chính thu hút đầu tư. Việc nghiên cứu áp dụng các chỉ số đánh giá hiệu quả công việc (KPI) như một công cụ đột phá để cải cách nền hành chính, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đáp ứng yêu cầu phát triển mới.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp bày tỏ mong muốn các cơ quan chức năng đồng hành, hỗ trợ trong quá trình triển khai và phát triển. Việc hỗ trợ các hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp, tạo điều kiện để doanh nghiệp nhỏ phát triển thành doanh nghiệp vừa và lớn sẽ giúp hình thành một môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp FDI. Đây là cách tiếp cận dài hạn để tăng sức chống chịu của kinh tế địa phương, thay vì phụ thuộc quá nhiều vào các nguồn lực bên ngoài (FDI).

Có thể thấy rằng, Damsan đang chọn một con đường nhiều thách thức khi đầu tư vào hạ tầng và năng lượng xanh. Nhưng để những lựa chọn dài hạn ấy phát huy hiệu quả, cải cách thể chế cũng cần theo kịp tốc độ của thị trường. Khi doanh nghiệp dám đầu tư bằng nguồn lực, bộ máy quản lý nhà nước cũng cần đáp lại bằng sự quyết liệt, minh bạch và trách nhiệm. Chỉ khi đó, phát triển xanh mới trở thành lợi thế cạnh tranh bền vững của địa phương.

Kim Dung - Vũ Phường