Doanh nghiệp
Nhiều rào cản phát triển điện mặt trời mái nhà trong khu công nghiệp
Còn nhiều rào cản đến từ hạ tầng, chi phí, cơ chế,... đã khiến việc phát triển điện mặt trời mái nhà tại các khu công nghiệp chưa đạt được kết quả như kỳ vọng.
Đó là thông tin từ ông Nguyễn Thái Sơn – Phó Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Việt Nam (VEA) tại Hội thảo “Chiến lược phát triển năng lượng sạch và khung đầu tư cho các khu công nghiệp cấp tỉnh” do Bộ Tài chính tổ chức sáng ngày 30/12 tại Đà Nẵng.
Thông tin từ ông Sơn, hiện nay tại các vùng đều sở hữu tiềm năng lớn trong việc phát triển điện mặt trời mái nhà. Cụ thể, tại miền Nam có bức xạ cao và nhiều khu công nghiệp lớn nên là vùng ưu tiêm; miền Bắc có bức xạ thấp hơn nhưng có các khu công nghiệp cạnh cảng biển và cụm công nghiệp chế biến lớn; miền Trung có tiềm năng tốt nhưng chịu thời tiết khắc nghiệt cục bộ. Do đó, chiến lược phát triển và thiết kế cơ chế linh hoạt cần phân vùng ưu tiên theo địa phương.
“Việt Nam có 431 khu công nghiệp và hơn 1000 cụm công nghiệp. Dự kiến sẽ có thêm 221 khu công nghiệp mới, 76 khu công nghiệp mở rộng và 22 khu công nghiệp điều chỉnh quy hoạch. Theo Bộ Công Thương hiện tại công suất điện mặt trời mái nhà khu công nghiệp trên 3.200 MW; tiềm năng kỹ thuật có thể đạt trên 40.000 MWp; khả năng thực hiện đến năm 2030 có thể đạt 20.000 MWp”, ông Sơn nói về các tiềm năng.
Về các lợi ích, ông Nguyễn Thái Sơn dẫn chứng rằng điện mặt trời mái nhà sẽ giúp giảm chi phí tiêu thụ điện, ổn định sản xuất trong giờ cao điểm. Đồng thời, phát triển điện mặt trời mái nhà còn giúp cải thiện hình ảnh “khu công nghiệp xanh”, thu hút FDI và các nhà sản xuất có tiêu chuẩn môi trường cao,...
Đi kèm với thuận lợi, vị này cũng chỉ ra nhiều rào cản như quy hoạch khu công nghiệp EIP(Eco-Industrial Park – Khu công nghiệp sinh thái) phải đảm bảo tối thiểu 20% doanh nghiệp giảm thải carbon tuy nhiên quy chuẩn thiết kế khu công nghiệp chưa có áp dụng quỹ đất để phát triển. Cùng với đó, tỷ lệ mái nhà xưởng được lắp đặt điện mặt trời trong khu công nghiệp hiện mới đạt 5-7%, thấp hơn kỳ vọng. Đặc biệt là cơ chế thanh toán cho điện tự tiêu, giá mua bán điện dư và khung cho dịch vụ dung lượng/ứng phó chưa hoàn thiện, doanh nghiệp vừa và nhỏ ở khu công nghiệp thiếu năng lực đầu tư trực tiếp,...
Cùng trao đổi, ông Trương Minh – Phó Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính) cho hay Việt Nam đang triển khai mạnh mẽ các cam kết về tăng trưởng xanh và chuyển dịch năng lượng, đặc biệt hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng không vào năm 2050. Vì vậy, phát triển năng lượng sạch gắn với hệ thống khu công nghiệp được xác định là một trong những trụ cột quan trọng.
“Các khu công nghiệp không chỉ là động lực tăng trưởng kinh tế mà còn là không gian then chốt để thúc đẩy sử dụng năng lượng hiệu quả, giảm phát thải và thu hút dòng vốn đầu tư chất lượng cao”, ông Minh khẳng định.
Theo ông Trương Minh, thực tiễn triển khai cho thấy quá trình phát triển năng lượng sạch trong các khu công nghiệp vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức. Cụ thể, các “điểm nghẽn xuất phát từ việc đồng bộ quy hoạch năng lượng và quy hoạch phát triển khu công nghiệp, hoàn thiện khung chính sách, đến cơ chế huy động và phân bổ nguồn lực tài chính, đặc biệt là nguồn vốn từ khu vực tư nhân.
Vì vậy, cần có thêm giải pháp nhằm hoàn thiện khung chính sách và mô hình đầu tư cho phát triển năng lượng sạch trong các khu công nghiệp cấp tỉnh để doanh nghiệp triển khai thực hiện. Đồng thời, các chuyên gia, doanh nghiệp cũng kiến nghị Bộ Tài chính tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện chính sách tài chính, tạo môi trường đầu tư minh bạch, ổn định và hấp dẫn cho phát triển năng lượng sạch trong thời gian tới, đóng góp tích cực cho quá trình xây dựng và triển khai các chiến lược phát triển năng lượng sạch gắn với khu công nghiệp tại Việt Nam.