Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Ninh, trên địa bàn tỉnh hiện có khoảng 8.100 tàu cá các loại. Trong đó, tàu hoạt động trong khu vực ven bờ khoảng 8.000 chiếc, với khoảng 2 vạn lao động trên biển. Còn đối với những tàu tuyến lộng, do thời gian ra khơi dài ngày nên mỗi tàu thường có đến 8 lao động. Lượng thực phẩm phục vụ cho mỗi chuyến đi là khá nhiều, dẫn đến lượng rác thải sinh hoạt thải ra từ các tàu thuyền là rất lớn. Tuy nhiên, sau mỗi chuyến đi xa trở về, trên các tàu đều không có rác để thu gom.

Vịnh Hạ Long - Di sản thiên nhiên thế giới

Vịnh Hạ Long - Di sản thiên nhiên thế giới hiện mỗi ngày phải gánh khoảng 4 tấn rác

Còn tại khu vực vịnh Hạ Long, nếu như trước kia, trung bình mỗi ngày khu vực này phải gánh khoảng 7 tấn rác, trong đó đa phần là rác thải nhựa trôi nổi, do người dân và du khách ném xuống biển thì hiện nay, lượng rác thải có giảm vì không có khách du lịch đến tham quan. Tuy nhiên, lượng rác ở đây vẫn ở mức báo động.

Theo BQL vịnh Hạ Long, trung bình mỗi ngày, vịnh Hạ Long phải gánh khoảng 4 tấn rác. Lượng rác thải này phần lớn do hoạt động đánh bắt, nuôi trồng thủy sản gây ra và có xu hướng tăng lên mỗi năm. Để giải quyết dứt điểm tình trạng này, hàng năm, BQL vịnh Hạ Long đã dành khoảng 10 tỷ đồng để thuê 2 đơn vị gồm: Công ty CP Thương mại Phúc Thành và Công ty CP Công viên cây xanh tổ chức thu gom, xử lý rác thải.

Hàng ngày, 50 nhân viên và khoảng 30 tàu vớt rác thuộc 2 công ty trên tiến hành thu gom rác từ Cột 8 đến chân Bến phà cũ và một số tuyến điểm du lịch trên biển. Tuy nhiên, khi các tàu vớt rác đi qua, các loại rác thải như: túi ni lông, chai lọ, thùng xốp, vỏ hộp nhựa lại nổi lềnh bềnh khắp mặt biển. Nguy hiểm hơn, khi gặp thủy triều và gió, rác sẽ bị đẩy từ khu vực này sang khu vực khác, bám vào các bãi đá, bãi tắm, tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ô nhiễm môi trường.

Theo ông Dương Văn Khu, chủ tàu QN.004, thị xã Quảng Yên, hầu hết những người sống trên tàu cá đều có thói quen xả rác trực tiếp xuống biển. Hiện các tàu cá đều không có thùng chứa rác thải.

Theo tìm hiểu của Diễn đàn Doanh nghiệp, nguồn rác khu vực ven bờ xuất phát từ các địa phương của Quảng Ninh như: Quảng Yên, Hoành Bồ, TP Hạ Long, Cẩm Phả, Vân Đồn và một phần của Cát Bà (TP Hải Phòng). Mặc dù TP Hạ Long thường xuyên huy động các đơn vị ra quân thu gom, xử lý rác thải trên biển; cũng như vận động, tuyên truyền người dân nâng cao ý thức bảo vệ môi trường song do diện tích mặt biển quá lớn nên việc xử lý dứt điểm tình trạng này là rất khó.

Người lao động thu gom rác tại khu vực vịnh Hạ Long

Người lao động thu gom rác tại khu vực vịnh Hạ Long

Trước đó, để đánh giá cụ thể về lượng rác thải vô cơ phát sinh ở các tàu cá, tỉnh Quảng Ninh đã triển khai dự án “Xây dựng mô hình cộng đồng quản lý, thu gom và xử lý rác thải nhựa vùng ven Vịnh Hạ Long”. Dự án được triển khai trong thời gian 2 năm, từ tháng 1/2020, tại 4 phường: Hồng Hà, Hồng Hải, Tuần Châu, Hà Phong (TP Hạ Long).

Cũng trong năm 2020, hội Nghề cá tỉnh Quảng Ninh đã phối hợp với hội Phụ nữ tỉnh, ban điều hành dự án tổ chức kiểm toán rác sinh hoạt trên 18 tàu cá của các ngư dân khu 8, phường Hà Phong và bến cá phường Hà Phong. Qua kiểm toán cho thấy, lượng rác thải tiếp nhận từ 18 tàu cá trong 7 ngày là 136kg. Trong đó, có đến 72kg là bao bì, túi ni lông; còn lại là vỏ bánh kẹo, giấy, chai nhựa cứng, thủy tinh, hộp xốp... Nguy hiểm hơn, qua quá trình kiểm toán, các ngư dân và thành viên tàu cá đều thừa nhận từ trước đến nay, không quan tâm đến việc phải thu gom, phân loại, đưa rác về bờ.

Ông Nguyễn Việt Dũng - Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Quảng Ninh cho biết, dự án “Xây dựng mô hình cộng đồng quản lý, thu gom và xử lý rác thải nhựa vùng ven Vịnh Hạ Long” đang góp phần vào việc phòng, chống rác thải nhựa trên địa bàn. Trong thời gian tới, các đơn vị tham gia dự án tiếp tục đẩy mạnh tiến độ dự án, tạo tính lan tỏa lớn nhất trong cộng đồng để cùng chung tay giảm thiểu rác thải nhựa, bảo vệ môi trường.

Chia sẻ với Diễn đàn Doanh nghiệp, chị Đặng Bảo Phương, phường Việt Hưng, TP Hạ Long cho biết, việc mỗi năm vịnh Hạ Long phải tiếp nhận hàng nghìn tấn rác thải như này là rất nguy hiểm. Rác thải hiện nay có tác động rất lớn đến môi trường và thẩm mỹ của vịnh Hạ Long. Thế giới có nhiều bài học khi mà có những bãi biển, những khu vực tham quan đã phải đóng cửa vì ô nhiễm môi trường. Vì vậy, bên cạnh sự nỗ lực của chính quyền địa phương, tôi rất hy vọng các doanh nghiệp và người dân đang hoạt động tại khu vực vịnh Hạ Long nâng cao ý thức, trách nhiệm của bản thân, cùng chung tay bảo vệ môi trường để vịnh Hạ Long xứng đáng là Di sản thiên nhiên thế giới.