Sắp ban hành Nghị định 153 sửa đổi và có "chợ" giao dịch trái phiếu thứ cấp

>> Bộ trưởng Bộ Tài chính: Không có chủ trương hạn chế hay siết trái phiếu doanh nghiệp

Phát biểu tại hội nghị nhà đầu tư thường niên, Invest ASEAN 2022 diễn ra hôm nay ở TP. Hồ Chí Minh, bà Tạ Thanh Bình, Vụ trưởng Vụ Phát triển Thị trường chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, hiện Dự thảo sửa đổi Nghị định 153 đã được gửi lấy ý kiến Bộ Tư pháp cách đây vài tuần. Theo quy trình thì sau khi lấy ý kiến Bộ Tư pháp, có thể hoàn chỉnh sớm trình Chính phủ để xem xét ban hành. 

Hội nghị các nhà đầu tư thường niên Invest ASEAN 2022 do Maybank tổ chức diễn ra 2 ngày tại TP. HCM. (Ảnh: Các diễn giả chia sẻ về thị trường trái phiếu doanh nghiệp tại sự kiện)

"Tuy nhiên, trong quá trình cơ quan chức năng gửi Dự thảo sửa đổi Nghị định 153  tới Bộ Tư pháp, nhiều thành viên của thị trường đã tiếp tục có ý kiến đóng góp cho Dự thảo nên Dự thảo lại vẫn tiếp tục hoàn chỉnh; trong thời gian ngắn sẽ được ban hành", bà Bình nói. 

Cũng theo Vụ trưởng Vụ phát triển thị trường Chứng khoán, số liệu Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) thống kê, tới 2021, tỷ trọng nhà đầu tư cá nhân nắm giữ trái phiếu doanh nghiệp chiếm 30%. Điều quan trọng không phải là tỷ lệ nhà đầu tư cá nhân nắm giữ cao mà là nhà đầu tư có đạt chuẩn hay không, nhà đầu tư phải có khả năng tự chịu trách nhiệm về quyết định của mình hay, do nhiều lý do khác nhau, do ham lãi suất, do được tư vấn... mà đầu tư, và khi không đạt chuẩn để chịu trách nhiệm thì có thể gây rủi ro cho hệ thống, thậm chí trật tự xã hội.

Do đó, bà Bình cho rằng cơ quan quản lý đồng ý với các chuyên gia và nhà khoa học là cần tăng chuẩn khái niệm điều kiện nhà đầu tư chuyên nghiệp chứng khoán. Bởi nếu quy định 1 tỷ đồng đầu tư chứng khoán liên tiếp 2 năm, thì người ta cũng có cách lách, ví dụ tập hợp nhờ một người đứng ra mua, nhưng rủi ro xảy đến thì cá nhân riêng lẻ không có khả năng chịu trách nhiệm.

Bên cạnh đó, cơ quan quản lý hướng đến sẽ xử lý nghiêm đối tượng hỗ trợ cho các nhà đầu tư không đạt chuẩn, CTCK, tổ chức phát hành lôi kéo mời chào khiến nhà đầu tư hiểu sai.

"Trong quy định sắp tới, chúng tôi nghiên cứu giải pháp định hướng nhà đầu tư cá nhân nếu không có khẩu vị chịu rủi ro cao thì nên tham gia đầu tư qua các định chế, giảm lượng nhà đầu tư cá nhân và tăng nhà đầu tư chuyên nghiệp. Bên cạnh đó là đặt trọng tâm cho câu chuyện tổ chức thị trường thứ cấp, với yêu cầu các tổ chức phát hành đăng ký để đưa trái phiếu giao dịch trên nền tảng tập trung, dự kiến tại Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội.

"Hiện phương án tổ chức thị trường thứ cấp đã được Bộ Tài chính phê duyệt, chờ Nghị định 153 sửa đổi ban hành thì sẽ ban hành Thông tư hướng dẫn thực hiện và hướng đến vận hành thị trường. Với nền tảng đã sẵn, như vậy sắp có "chợ" giao dịch trái phiếu thứ cấp của doanh nghiệp chính thức, tập trung, bài bản, minh bạch, có giá giao dịch niêm yết công khai, hỗ trợ cơ quan quản lý thị trường trái phiếu", bà Bình cho biết.

Trong báo cáo gửi các đại biểu Quốc hội về một số nội dung liên quan đến nhóm vấn đề chất vấn tại kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cũng cho biết, trong 2 năm qua, thị trường vốn tăng trưởng quá nhanh.

Với riêng trái phiếu doanh nghiệp, Bộ đang nghiên cứu để sớm trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định 153 về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và quốc tế.

Trong đó tập trung quản lý chặt chẽ việc xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, đầu tư của nhà đầu tư cá nhân; giám sát phương thức phân phối trái phiếu...

Đồng thời, Bộ đã có kế hoạch rà soát Luật chứng khoán, Luật doanh nghiệp để sửa đổi các quy định về điều kiện phát hành trái phiếu doanh nghiệp, điều kiện nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, các biện pháp, chế tài xử phạt để tăng tính răn đe và thẩm quyền Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trong giám sát dòng tiền và quản lý, giám sát các hoạt động trên thị trường.

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cũng nêu rõ sẽ khẩn trương thiết lập thị trường giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, đưa tất cả trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ được đăng ký, lưu ký tại Trung tâm Lưu ký Chứng khoán và được giao dịch tại Sở Giao dịch Chứng khoán. Việc này nhằm tăng tính minh bạch của thị trường và giám sát thị trường trái phiếu doanh nghiệp từ khâu phát hành đến giao dịch.

5 tháng đầu năm 2021, theo số liệu của Bộ Tài chính, quy mô huy động vốn trên thị trường trái phiếu (cả Chính phủ và doanh nghiệp) là trên 250.000 tỉ đồng, tương đương cùng kỳ năm 2021. Ghi nhận dữ liệu cho thấy riêng thị trường trái phiếu doanh nghiệp, có sự chững lại của hoạt động phát hành sơ cấp, đặc biệt trong tháng 4 không ghi nhận doanh nghiệp bất động sản nào chào bán trái phiếu. 

Sự chững lại này, theo ông Nguyễn Quang Thuân, Tổng Giám đốc FiinGroup chia sẻ tại sự kiện Invest ASEAN 2022, chỉ thể hiện tác động ngắn hạn. Về dài hạn, vai trò và dư địa phát triển của thị trường trái phiếu doanh nghiệp vẫn rất lớn.

Theo UBCKNN, theo mục tiêu phát triển trái phiếu doanh nghiệp vừa được phê duyệt là sẽ thúc đẩy thị trường tiếp phát triển, cân đối giữa thị trường trái phiếu doanh nghiệp và trái phiếu Chính phủ, việc tiếp tục phát triển sẽ trên quan điểm trái phiếu doanh nghiệp được xem như 1 cấu phần lắp ghép vào thị trường vốn, phát triển nhưng phải đảm bảo ổn định, bền vững, với quy mô đến 2025 đạt đạt tối thiểu 20% GDP và 2030% là 25% GDP.