QCVN 06:2020/BXD về an toàn cháy cho nhà ở: Bất cập tầng lánh nạn

Hiện nay trên cả nước ngày càng có nhiều tòa nhà chung cư cao tầng (trong đó có những tòa nhà có chức năng hỗn hợp) điển hình như Landmark 81 cao 461,3m, Keangnam Landmark 72 cao 336m, Lotte Center Hà Nội cao 272m… Đối với các đô thị lớn, đặc biệt là Hà Nội và TP.HCM đã hình thành xu thế của người dân lựa chọn sinh sống trong các căn hộ nhà chung cư cao tầng, nhất là các dự án được xây dựng trong khoảng 10 năm qua vì được đầu tư bài bản và có nhiều tiện ích, dịch vụ.

Tuy nhiên, có không ít cư dân sống tại các căn hộ nhà chung cư cao tầng đến từ nông thôn hoặc đến từ các khu nhà thấp tầng trong đô thị nên vấn đề trang bị kỹ năng đảm bảo an toàn phòng cháy, chữa cháy, thoát hiểm để đến được tầng lánh nạn, gian lánh nạn là rất cần thiết. Bởi lẽ, trong các vụ cháy xảy ra tại nhà chung cư thì bị ngạt khói do thiếu kỹ năng thoát hiểm là nguyên nhân hàng đầu.      

Trên thực tế, vẫn còn nhiều bất cập trong các quy định về PCCC trong các văn bản quy phạm pháp luật. Bên cạnh đó, do nguồn lực ngân sách có hạn nên lực lượng PCCC chưa được trang bị đầy đủ các phương tiện và các trang thiết bị để đảm bảo thực hiện công tác chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ khi có sự cố cháy xảy ra, vì ngày càng có nhiều tòa nhà cao tầng, có chiều cao ngoài tầm với của xe thang chữa cháy và trong các vụ cháy xảy ra tại nhà cao tầng thường phát sinh nhiều khói và các chất khí độc hại. 

Theo đó, cần nghiên cứu bổ sung các quy định chi tiết về tầng lánh nạn tại các tòa nhà cao tầng để đảm bảo tính khả thi và phù hợp với thực tiễn.

Thứ nhất, về “tầng lánh nạn” đối với nhà cao tầng có chiều cao trên 150m, đề nghị Bộ Xây dựng chủ trì phối hợp với Bộ Công an và Bộ Khoa học Công nghệ nghiên cứu các quy chuẩn, tiêu chuẩn quốc tế và kinh nghiệm các nước về phòng cháy chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ đối với nhà cao tầng có chiều cao trên 150m, để bổ sung “Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn cháy cho nhà và công trình (QCVN 06:2020/BXD)”, nhằm thực hiện quy định của Luật Nhà ở đối với công trình cao tầng cần phải được “trang bị hệ thống tự động phát hiện cháy, trang bị phương tiện, hệ thống chữa cháy đảm bảo khả năng tự chữa cháy; sử dụng vật liệu xây dựng khó cháy; không sử dụng vật liệu trang trí nội thất, vật liệu cách âm, cách nhiệt dễ cháy”, nhằm thực hiện nguyên tắc “04 tại chỗ”, để “bảo đảm khả năng tự chữa cháy”.

Thứ hai, giải quyết bất cập của quy định “tầng lánh nạn cách nhau không quá 20 tầng” đối với nhà có chiều cao từ 100m đến 150m. Thực tế, tòa nhà có chiều cao từ 100m đến 150m thường có khoảng 30-50 tầng (chiều cao thông tầng tính từ mặt sàn đến mặt sàn thường khoảng 3,9m-4,3m). Theo quy định “tầng lánh nạn cách nhau không quá 20 tầng”, thì tòa nhà phải có 01, hoặc 02 “tầng lánh nạn”, tùy theo chiều cao tòa nhà.

“Tầng lánh nạn” có thể bao gồm “gian lánh nạn”, không bố trí căn hộ, văn phòng, hoặc diện tích kinh doanh thương mại sẽ dẫn đến làm tăng chi phí đầu tư, giảm số lượng căn hộ hoặc giảm diện tích kinh doanh, giảm “quy mô dân số” của dự án. Từ đó, dẫn đến làm tăng giá bán căn hộ và làm tăng giá bán các diện tích kinh doanh khác, mà người tiêu dùng và nhà đầu tư thứ cấp phải gánh chịu khi mua nhà và diện tích kinh doanh của dự án.

Do vậy, để giảm bớt thiệt hại cho chủ đầu tư dự án và người mua căn hộ nhà chung cư cao tầng, HoREA nhận thấy không nên tính diện tích sàn “tầng lánh nạn” vào tổng diện tích sàn xây dựng của dự án khi tính “hệ số sử dụng đất” và nên cộng thêm chiều cao “tầng lánh nạn” vào chiều cao tối đa của công trình thì hợp lý hơn.

Hiệp hội đề nghị sửa đổi, bổ sung điểm a Khoản 2.9.4 Mục 2 Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nhà chung cư (QCVN 04:2019/BXD), bổ sung quy định: “Nhà có 30-40 tầng bố trí 01 tầng lánh nạn; Nhà có 41-50 tầng bố trí 02 tầng lánh nạn. Không tính diện tích sàn tầng lánh nạn vào tổng diện tích sàn xây dựng khi tính hệ số sử dụng đất của dự án. Không tính chiều cao của tầng lánh nạn vào chiều cao tối đa của công trình”.