Quảng Ninh: Đưa công nghệ hữu cơ vào nông nghiệp để phát triển bền vững

MINH HUỆ• 03/03/2022 00:46

Thời gian qua Quảng Ninh đã dành nhiều nguồn lực đầu tư phát triển nông nghiệp theo hướng phát triển khoa học công nghệ (KHCN), sản xuất hàng hóa nông nghiệp tập trung.

>>>Hải quan Quảng Ninh: Tháo gỡ “điểm nghẽn” cho doanh nghiệp

>>>Quảng Ninh xây thêm 750m cầu trên cao tốc để bảo vệ rừng ngập mặn

Với đặc tính là không sử dụng hóa chất, nông nghiệp KHCN hữu cơ được coi là phương thức sản xuất tối ưu nhằm mang lại lợi ích đối với sức khỏe của người sản xuất, người tiêu dùng và bảo vệ môi trường.

Quảng Ninh đang xây dựng đề án để hình thành một số vùng sản xuất nông nghiệp hữu cơ trên cơ sở lựa chọn sản phẩm nông nghiệp chủ lực

Đẩy mạnh công nghệ hữu cơ

Những năm qua, Quảng Ninh đã đẩy mạnh việc sản xuất VietGAP, hữu cơ nhằm nâng cao vị thế, khả năng cạnh tranh, thu nhập cho người nông dân. Đến nay Quảng Ninh đã chứng nhận được 45ha lúa sản xuất hữu cơ với sản lượng khoảng 122 tấn sản phẩm tại TP Uông Bí và TX Quảng Yên. Năng suất đạt khoảng 7 tấn/ha, cao hơn việc trồng lúa truyền thống khoảng 1 tấn/ha, giá bán cũng cao hơn từ 10-15% so với gạo được canh tác theo hướng cũ. Từ đó mang lại thu nhập tăng từ 10-30% so với phương pháp sản xuất thông thường. Điều quan trọng là sản xuất không sử dụng thuốc diệt cỏ, không sử dụng phân hóa học, thuốc bảo vệ thực vật nên mang lại nhiều lợi ích cho nông dân, giúp ổn định đầu ra cho sản phẩm.

Điển hình như tại TX Đông Triều, sản xuất lúa theo hướng hữu cơ cho năng suất đạt từ 58-60 tạ/ha. Ngoài tăng hiệu quả kinh tế 20-30%, sản xuất lúa hữu cơ đã giúp cho môi trường đất, nước được cải thiện, các loài sinh vật như cá, tôm, cua, ốc trong các ruộng lúa hữu cơ tăng cả về số lượng và chất lượng.

Mô hình nuôi rươi kết hợp với trồng lúa hữu cơ

Đối với cây dược liệu và lâm sản ngoài gỗ, một số vùng trồng cây quế ở huyện Đầm Hà và huyện Tiên Yên hiện đã được Tổ chức Chứng nhận quốc tế toàn cầu độc lập trong quản lý và giám sát hàng hóa (Control Union Certifications) cấp chứng nhận đạt hữu cơ tiêu chuẩn châu Âu. Theo đó, gần 350ha với hơn 220 tấn quế hữu cơ đã được cấp visa xuất ngoại và có mặt ở những thị trường khắt khe nhất của châu Âu với giá bán dao động từ 23.000-25.000 đồng/kg (cao hơn 20% so với quế thông thường).

Theo bà Hoàng Thị Thế, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Ninh cho biết: Việc cây quế Quảng Ninh có mặt ở một trong những thị trường lớn nhất thế giới đã giúp sự thay đổi về tư duy và hành động của người dân miền Đông trong việc trồng, chăm sóc, bảo vệ, thu hoạch, vận chuyển, chế biến, tiêu thụ sản phẩm quế. Ngày càng có nhiều người dân chú trọng việc tăng cường độ phì nhiêu của đất, không sử dụng phân bón tổng hợp mà thay vào đó là sử dụng thuốc có nguồn gốc sinh học, thậm chí là tự tay phát, nhổ cỏ bằng phương pháp thủ công. Dự kiến trong năm nay sẽ có thêm 700-1.000 tấn quế hữu cơ được xuất bán ra thị trường nước ngoài.

Lĩnh vực thủy sản hiện cũng đã ghi nhận mô hình nuôi rươi kết hợp với trồng lúa hữu cơ quy mô 5ha tại phường Trưng Vương (TP Uông Bí) cho thu hoạch được hơn 2 tấn rươi thương phẩm (tăng gần 1 tấn so với nuôi tự nhiên như trước), sản lượng lúa đạt 1,8-2,0 tấn/ha/vụ, lợi nhuận từ mô hình này mang lại hơn 300 triệu đồng/ha.

>>>Du lịch Quảng Ninh: “Chiến lược” an toàn
>>>Quảng Ninh: Đẩy mạnh phát triển kinh tế biển trong tình hình mới

Còn theo ông Nguyễn Trung Thành, Trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Sở NN&PTNT) khẳng định: Từ những mô hình ở các lĩnh vực trên cho thấy, sản xuất hữu cơ đã mang lại nhiều lợi ích rất lớn so với sản xuất thông thường khi cho năng suất cao, chất lượng tốt, giá bán ổn định môi trường an toàn và bảo đảm cho sức khỏe con người. Thông qua việc sản xuất hữu cơ đã tạo điều kiện cho sự chuyển hóa khép kín trong hệ canh tác khi chỉ được sử dụng các nguồn hiện có, các vật tư đạt chuẩn.

Tiêu chuẩn khắt khe

Theo ông Lê Văn Quý HTX xã Tràng Lương, TX Đông Triều cho biết: Để trồng thành công được 15ha ổi theo quy trình VietGAP chúng tôi đã phải đáp ứng những tiêu chuẩn rất khắt khe trong kỹ thuật sản xuất như từ khâu chọn đất, giống, phân bón cho đến thu hoạch. Còn đối với hữu cơ thì tiêu chuẩn phải cao hơn nữa khi phải đáp ứng một loạt các tiêu chí là không phân bón hóa học, không chất diệt cỏ, không thuốc trừ sâu độc hại, không chất biến đổi gen, không chất kích thích sinh trưởng và cần phải có thời gian để cải tạo chất đất, nguồn nước… Như vậy, sản xuất theo hướng hữu cơ là một quá trình dài, chi phí cao và từ 3 đến 5 năm mới cho thu hoạch. Do đó, chúng tôi rất mong Nhà nước có chính sách hỗ trợ người dân trong việc thuê đất dài hạn, vốn vay ưu đãi, tập huấn kỹ thuật và quảng bá, tiêu thụ sản phẩm.

Mô hình nuôi tôm hữu cơ

Mô hình nuôi tôm hữu cơ cho năng suất cao tại Quảng Ninh

Trên 330ha na của TX Đông Triều đã được cấp giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP là tiền đề rất thuận lợi để được cấp chứng nhận hữu cơ.

Bởi vậy để nhân rộng sản xuất hữu cơ, việc kiên trì và bền bỉ được xác định là yếu tố hàng đầu. Ngoài ra là chi phí để có được chứng nhận tiêu chuẩn chất lượng, chi phí quảng bá, tiếp thị để đưa sản phẩm đến với người tiêu dùng khiến cho không ít đơn vị e dè khi lựa chọn nâng cấp sản phẩm từ quy trình VietGAP lên sản xuất hữu cơ. Phần lớn các doanh nghiệp, người sản xuất đều cho rằng, nếu không được “tiếp sức”, việc duy trì các mô hình sản xuất hữu cơ cũng khó mà bền vững.

Cây quế Quảng Ninh hiện đã có mặt ở một trong những thị trường lớn nhất thế giới

Được biết, để đẩy mạnh sản xuất hữu cơ, Sở NN&PTNT đang xây dựng Đề án “Phát triển nông nghiệp hữu cơ tỉnh Quảng Ninh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Trên cơ sở đánh giá tiềm năng, thách thức, Đề án này xác định quy mô và phân vùng phát triển sản phẩm, đồng thời xác định các nhiệm vụ trọng tâm và 11 nhóm giải pháp để thực hiện mục tiêu hình thành một số vùng sản xuất nông nghiệp hữu cơ trên cơ sở lựa chọn sản phẩm nông nghiệp chủ lực, có lợi thế cạnh tranh của tỉnh. Bao gồm các giải pháp về hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách phát triển nông nghiệp hữu cơ; phát triển và nâng cao hiệu quả các hình thức tổ chức sản xuất trong nông nghiệp, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tăng cường liên kết “4 nhà”; đẩy mạnh chuyển giao ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ, công nghệ cao; về thông tin tuyên truyền; xây dựng thương hiệu, xúc tiến thương mại tiêu thụ sản phẩm... Đề án cũng đã xây dựng danh mục các dự án ưu tiên, danh mục mô hình sản xuất hữu cơ thí điểm, kinh phí thực hiện.

Ông Nguyễn Văn Đức, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, khẳng định: Việc sản xuất các sản phẩm hữu cơ đạt tiêu chuẩn được chứng nhận góp phần nâng cao giá trị sản phẩm, củng cố và phát triển thương hiệu. Nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm hữu cơ từ 15-20% giá trị trên một đơn vị sản phẩm trở lên so với sản xuất theo phương thức thông thường. Mục tiêu của Đề án đặt ra là trong thời gian tới sẽ sản xuất ra các sản phẩm hữu cơ đạt tiêu chuẩn giúp mở rộng thị trường sản phẩm không những trong và ngoài tỉnh mà có thể mở rộng ra thị trường ngoài nước. Trong đó có các thị trường khó tính như Mỹ, EU, Nhật Bản... Đặc biệt là các sản phẩm có tiềm năng của tỉnh như trà hoa vàng, rau quả, thủy sản để nâng giá trị đóng góp vào GDP của ngành nông nghiệp trong cơ cấu nền kinh tế, góp phần thực hiện thành công tái cơ cấu ngành nông nghiệp của tỉnh.