Quảng Ninh: Quyết tâm gỡ cảnh báo “thẻ vàng” IUU

MINH HUỆ• 03/08/2022 00:28

Quảng Ninh là địa phương có số lượng gần 7.400 tàu cá. Vì vậy cũng dễ xảy ra tình trạng tàu cá vi phạm khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).

>>>Quảng Ninh: Quý 3/2022 Cao tốc Vân Đồn – Móng cái mới đưa vào khai thác

>>>Quảng Ninh: Cần hành lang pháp lý để phát triển kinh tế đêm

Giảm vi phạm…

Với gần 7.400 tàu cá, hoạt động sôi động ở cả vùng khơi, lộng, ven bờ, ngư trường khai thác thủy sản (KTTS) rộng lớn, có vùng tiếp giáp với Vịnh Bắc Bộ và vùng đánh cá chung với nước ngoài. Vì vậy, thủy sản Quảng Ninh dễ xảy ra khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định. Đây là lý do Quảng Ninh nằm trong số địa phương bị Ủy ban châu Âu (EC) áp “thẻ vàng” IUU cảnh cáo về những vi phạm trên.

Theo lãnh đạo Sở NN&PTNT Quảng Ninh cho biết: Mặc dù gần đây, số vụ việc đã giảm nhưng vẫn tiềm ẩn nguy cơ cao. Với quyết tâm gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC), tỉnh Quảng Ninh đang đẩy mạnh thực hiện các giải pháp đồng bộ để ngăn chặn tình trạng vi phạm IUU. Tính đến hết tháng 7/2022 tỉnh Quảng Ninh đã gỡ được 6/7 cảnh báo "thẻ vàng". Hiện vẫn còn một tiêu chí cảnh báo liên quan đến công tác quản lý tàu cá và cấp giấy phép khai thác thuỷ sản là chưa đạt.

Khu cảng cá tại thị trấn Cái Rồng - huyện Vân Đồn (Ảnh báo QN)

Quảng Ninh có gần 7.400 tàu cá hoạt động sôi động ở cả vùng khơi, lộng, ven bờ; ngư trường khai thác thủy sản (KTTS) rộng lớn, có vùng tiếp giáp với Vịnh Bắc Bộ và vùng đánh cá chung với nước ngoài (ảnh báo QN)

Đến nay Quảng Ninh đã có 210 tàu đánh bắt xa bờ (dài trên 15m) đã lắp đặt và đồng bộ thiết bị giám sát hành trình, có đăng ký, có giấy phép KTTS và giấy chứng nhận ATTP. 964 tàu khai thác vùng lộng (dài 12-15m), trong đó 840 tàu đã được đăng ký, 124 tàu đang tiếp tục được đăng ký, 631 tàu đã ký cam kết ATTP, 693 tàu đã được cấp giấy phép KTTS, mục tiêu đến hết năm nay, 100% tàu có giấy phép KTTS.

Tàu dưới 6-12m thuộc quyền quản lý của các địa phương cấp huyện, đang được đẩy mạnh đăng ký, đăng kiểm, cấp phép các loại. Đến thời điểm này, Quảng Ninh còn 7.300 tàu cá, giảm hơn 1.700 tàu cá so với thời điểm trước bị áp “thẻ vàng”, trong đó có trên 3.850 tàu đã đăng ký vào phần mềm Cơ sở dữ liệu tàu cá quốc gia, là điều kiện kiểm soát vi phạm tàu cá. Thời gian qua, tỉnh không có trường hợp tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài.

Trong đó, Trạm liên ngành kiểm soát tàu cá ra vào cảng Cái Rồng đặt tại Khu neo đậu tránh trú bão cấp vùng kết hợp cảng cá tại thị trấn Cái Rồng - Vân Đồn hoạt động từ năm 2021. Hiện trạm này đã đi vào nền nếp như: Trực 24/24h để kiểm tra, kiểm soát tàu cá, cấp phát mẫu, thu hồi nhật ký khai thác, giám sát sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng.

Trước đó, ngày 23/10/2017 Ủy ban châu Âu (EC) đã ra cảnh báo “thẻ vàng” với thủy sản Việt Nam do vi phạm quy định IUU. Để gỡ "thẻ vàng" của EC, trong hơn 4 năm qua, cùng với các địa phương có biển trong cả nước, tỉnh Quảng Ninh đã triển khai rất nhiều biện pháp, hành động quyết liệt chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định.

Theo đó, để rà soát số lượng, đăng ký, cấp giấy phép khai thác thuỷ sản cho tàu cá và cập nhật vào cơ sở dữ liệu quản lý tàu cá, Sở NN&PTNT đã trực tiếp gặp các chủ tàu cá để xác minh thông tin những tàu còn tồn đọng có chiều dài từ 12m trở lên có xác nhận của UBND cấp xã. Đồng thời hướng dẫn cấp huyện rà soát, điều tra, thống kê, xác minh thông tin đối với nhóm tàu cá có chiều dài từ 6m đến dưới 12m chưa đăng ký theo phân cấp, đưa ra khỏi danh sách quản lý; hướng dẫn các địa phương thực hiện cấp giấy phép khai thác thuỷ sản, cấp đổi sổ danh bạ thuyền viên tàu cá, thực hiện quy định chứng chỉ thuyền viên tàu cá.

Cán bộ Trạm liên ngành kiểm soát tàu cá ra vào cảng Cái Rồng kiểm tra thực tế kết hợp tuyên truyền cho chủ tàu cá về các quy định chống KTTS bất hợp pháp (ảnh báo Quảng Ninh)

Tăng cường công tác quản lý

Tính đến hết tháng 6/2022, tổng số tàu cá toàn tỉnh Quảng Ninh còn 6.250 tàu. Toàn tỉnh đã cập nhật thông tin của 4.574/4.574 tàu cá có chiều dài từ 12m trở lên vào phần mềm cơ sở dữ liệu tàu cá quốc gia, đạt 100% tàu đã đăng ký hoặc đã đăng ký tạm. Theo lãnh đạo Sở NN&PTNT, vừa qua Sở đã rà soát việc đồng bộ thiết bị giám sát hành trình của các chủ tàu cá để tìm nguyên nhân, đồng thời liên hệ, đôn đốc các nhà cung cấp thiết bị để sửa chữa hỗ trợ chủ tàu. Đặc biệt, trong thời gian qua, việc tổ chức kiểm soát tàu cá cập cảng, rời cảng và theo dõi được 24/24h nên Quảng Ninh không có tàu cá vi phạm vùng biển của nước ngoài. Đây là một nội dung trọng tâm mà EC đặc biệt quan tâm trong việc gỡ thẻ vàng cho các nước.

Về nội dung thực hiện chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác trong nước không vi phạm IUU và xác nhận nguyên liệu thủy sản khai thác theo yêu cầu mỗi địa phương cần phải có một cảng cá, tuy nhiên, khu neo đậu tránh trú bão cấp vùng kết hợp cảng cá tại thị trấn Cái Rồng (huyện Vân Đồn) vẫn đang trong quá trình đầu tư, chưa đủ điều kiện để công bố cảng cá.

Để khắc phục việc này, UBND tỉnh Quảng Ninh đã thiết lập tạm thời 10 điểm kiểm tra, giám sát tàu cá tại các bến cảng, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá dọc từ TP Móng Cái về tới TX Quảng Yên để ngư dân có thể đến khai báo cho cơ quan chức năng. Hiện các địa phương đã thành lập tổ kiểm tra, kiểm soát tàu cá và thực hiện thường trực 24/24h.

Hiện, Quảng Ninh còn 1.400 tàu cá mới đăng ký tạm thời, chưa thực hiện đăng ký chính thức theo quy định (ảnh báo QN)

Được biết, tính đến thời điểm này 6/7 tiêu chí cảnh báo "thẻ vàng" đã được Quảng Ninh gỡ bao gồm: Công tác ATTP; kiểm soát tàu vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài; kiểm soát tàu cá cập cảng, rời cảng; lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tàu cá; xử phạt vi phạm hành chính khai thác thủy sản trái phép; thực hiện chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác trong nước không vi phạm quy định về IUU và xác nhận nguyên liệu thủy sản khai thác..

Tuy nhiên, hiện vẫn còn một tiêu chí Quảng Ninh chưa đạt liên quan đến việc đăng ký tàu cá và cấp giấy phép khai thác thuỷ sản còn rất thấp, đặc biệt là đội tàu dưới 12m do cấp huyện quản lý.

Theo thống kê của Sở NN&PTNT, toàn tỉnh còn 1.400 tàu cá mới đăng ký tạm thời, chưa thực hiện đăng ký chính thức theo quy định, trong đó có 1.276 tàu có chiều dài từ 6m đến dưới 12m do cấp huyện quản lý và 124 tàu có chiều dài từ 12m trở lên do cấp tỉnh quản lý, tập trung chủ yếu ở các địa phương: Quảng Yên (125 tàu), Cẩm Phả (124 tàu), Vân Đồn (748 tàu), Hải Hà (133 tàu), Tiên Yên (97 tàu). Việc các tàu cá chưa đăng ký chính thức khiến cho các cơ quan chức năng chưa thể cấp giấy phép khai thác thủy sản cho các tàu này.

Để từng bước khắc phục, hiện Chi cục Thủy sản (Sở NN&PTNT) đã thành lập tổ xuống các địa phương để thực hiện đăng ký đăng kiểm cho tàu trên 12m và hướng dẫn các địa phương thực hiện chuyển đổi đăng ký tạm sang đăng ký chính thức. Tuy nhiên, do phần lớn các tàu đăng ký tạm thời thuộc các địa phương quản lý nên nếu các địa phương không tích cực vào cuộc, chắc chắn tiêu chí này sẽ khó có thể hoàn thành trong cuối năm 2022. Và quan trọng hơn là nếu như không gỡ được thẻ vàng trong năm nay sẽ ảnh hưởng rất lớn đến việc tăng trưởng bền vững của ngành Thủy sản Quảng Ninh.