Quảng Ninh tạo "cú hích" xuất nhập khẩu, tăng trưởng hai chữ số

Tỉnh không chỉ tập trung vào việc cải thiện cơ sở hạ tầng logistics, nâng cấp các cửa khẩu trọng điểm mà còn đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tạo môi trường kinh doanh thông thoáng, thân thiện hơn. Những giải pháp đồng bộ này được kỳ vọng sẽ giúp các doanh nghiệp tận dụng tối đa lợi thế địa lý, đẩy mạnh giao thương, qua đó góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế chung của khu vực và cả nước.

Cửa ngõ giao thương và khát vọng phát triển

Nằm ở vị trí chiến lược – cửa ngõ quan trọng kết nối Việt Nam với ASEAN và thị trường Đông Bắc Á, Quảng Ninh từ lâu đã được xác định là một cực tăng trưởng kinh tế năng động. Tuy nhiên, trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và thương mại toàn cầu hóa, tỉnh không chỉ dừng lại ở vai trò "cửa khẩu" đơn thuần mà đang quyết tâm chuyển mình thành trung tâm logistics và giao thương quốc tế hiện đại.

Mục tiêu thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu (XNK) đã trở thành một trong những nhiệm vụ trọng tâm, là động lực để Quảng Ninh hiện thực hóa mục tiêu trở thành tỉnh dịch vụ, công nghiệp hiện đại vào năm 2030. Để đạt được điều này, tỉnh đã và đang triển khai một loạt các giải pháp đồng bộ, từ nâng cấp hạ tầng, cải cách hành chính đến việc tạo ra môi trường kinh doanh thông thoáng, thân thiện, nhằm khai thác tối đa tiềm năng, biến lợi thế địa lý thành lợi thế cạnh tranh vượt trội.

Theo Sở Công thương tỉnh Quảng Ninh, kim ngạch xuất khẩu của doanh nghiệp trong tỉnh 9 tháng năm 2025 ước đạt 3,022 tỷ USD, tăng 17,5% so với cùng kỳ năm 2024, vượt kế hoạch đề ra; kim ngạch nhập khẩu đạt 3,362 tỷ USD, tăng 16,5%. Riêng hoạt động XNK hàng hóa qua các cửa khẩu giữa Quảng Ninh và Trung Quốc (Móng Cái - Đông Hưng, Hoành Mô - Động Trung, Bắc Phong Sinh - Lý Hỏa, Km3+4 Hải Yên) đạt tổng trị giá 2,89 tỷ USD, tăng 15,8% so với cùng kỳ, trong đó xuất khẩu ước đạt trên 1,8 tỷ USD, nhập khẩu 720 triệu USD. Cũng trong 9 tháng năm 2025, Sở Công Thương đã hướng dẫn thủ tục xuất khẩu cho 52 doanh nghiệp với các sản phẩm mới như: Thủy sản, vải dệt kim, chè, đường hoa… sang các thị trường mới để hưởng ưu đãi thuế quan từ các hiệp định thương mại mà Việt Nam đã ký kết.

Theo Ban Quản lý cửa khẩu tỉnh Quảng Ninh, thời gian qua, đơn vị đã phát huy vai trò là đầu mối thực hiện Quy chế phối hợp và nội quy khu vực cửa khẩu, lối mở, lối thông quan. Ban thường xuyên phối hợp với các lực lượng chức năng để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp trong quá trình thông quan hàng hóa, kịp thời xử lý những phát sinh trong hoạt động XNK, XNC, du lịch biên giới. Đơn vị, cũng chủ động nắm bắt thông tin, diễn biến biên giới, chính sách biên mậu của nước bạn để thông tin kịp thời cho doanh nghiệp; đồng thời phối hợp triển khai các giải pháp thu hút doanh nghiệp mới, hỗ trợ ổn định hoạt động lâu dài của doanh nghiệp, góp phần giữ vững đà tăng trưởng kim ngạch XNK.

Song song đó, Ban đã chủ trì, phối hợp với Sở Xây dựng, Sở Tài chính, Sở Ngoại vụ, Ban Chỉ huy BĐBP tỉnh, UBND các xã, phường có cửa khẩu tổ chức khảo sát hiện trạng, thống nhất phương án cải tạo, sửa chữa các công trình tại khu vực cửa khẩu Bắc Luân 1, Bắc Luân 2, Bắc Phong Sinh, Hoành Mô.

Đồng thời, đã báo cáo đề xuất UBND tỉnh chấp thuận chủ trương sửa chữa, cải tạo các nhà kiểm soát liên ngành tại các cửa khẩu, nhằm đảm bảo điều kiện hoạt động của lực lượng liên ngành khu vực cửa khẩu, nâng cao hình ảnh, vị thế quốc gia trong công tác đối ngoại và thúc đẩy các hoạt động kinh tế cửa khẩu.

Trong đó, sẽ tập trung vào nâng cấp hệ thống chống nóng, PCCC, điện, thang máy, trạm biến áp, phòng họp, cửa, vách kính... tại nhà kiểm soát liên ngành khu vực cửa khẩu Bắc Luân 1 với dự kiến kinh phí khoảng 25 tỷ đồng; Bắc Luân II khoảng 70 tỷ đồng; Bắc Phong Sinh khoảng 15 tỷ đồng; Hoành Mô khoảng 18 tỷ đồng.

Cùng với đó, Ban đã tham mưu UBND tỉnh báo cáo Chính phủ về tiến độ Đề án thí điểm xây dựng cửa khẩu thông minh tại cửa khẩu quốc tế Móng Cái (Việt Nam) - Đông Hưng (Trung Quốc). UBND tỉnh đã hoàn thiện hồ sơ, xin ý kiến các bộ, ngành Trung ương; phía thành phố Đông Hưng (Trung Quốc) cũng đã hoàn tất việc lấy ý kiến trình cấp Trung ương phê duyệt. Khi được triển khai, mô hình cửa khẩu thông minh sẽ ứng dụng công nghệ số trong quản lý phương tiện, hàng hóa, hành khách; kết nối cơ sở dữ liệu giữa hai bên biên giới, giúp rút ngắn thời gian thông quan và giảm chi phí logistics cho doanh nghiệp.

Ông Nguyễn Văn Hùng – PGĐ Công ty TNHH Thương mại dịch vụ XNK Hùng Minh, cho biết: Hạ tầng cửa khẩu và hệ thống logistics của Quảng Ninh được đầu tư đồng bộ, đặc biệt là tại khu vực Móng Cái - Đông Hưng, giúp doanh nghiệp thuận lợi hơn rất nhiều trong vận chuyển và thông quan hàng hóa. Thủ tục hành chính được rút gọn, cán bộ tại các đơn vị hải quan, biên phòng, kiểm dịch luôn hỗ trợ tận tình, minh bạch. Nhờ đó, doanh nghiệp đã tiết kiệm được thời gian, chi phí và tăng khả năng cạnh tranh khi xuất khẩu sang Trung Quốc và các thị trường khác.

Thách thức và tầm nhìn phát triển bền vững

Ông Đỗ Quang Sáng – Chủ tịch HĐQT Công ty CP XNK Thủy sản Quảng Ninh cho biết: "Với lợi thế kép mang tính chiến lược của tỉnh Quảng Ninh có nhiều lợi thế như: Thứ nhất là hạ tầng giao thông đồng bộ, với chuỗi cao tốc kết nối thẳng đến các cửa khẩu và cảng biển nước sâu, giúp giảm chi phí logistics và rút ngắn thời gian thông quan. Thứ hai là vị trí cửa ngõ biên mậu, đặc biệt thuận lợi cho việc giao thương với thị trường Đông Bắc Á"

Ông Sáng cũng đánh giá cao sự cải cách thủ tục hành chính nhanh gọn của tỉnh, tạo môi trường kinh doanh thông thoáng. Điều này giúp tận dụng tối đa các hiệp định thương mại tự do và thúc đẩy XNK chính ngạch một cách bền vững. Bên cạnh những thành tựu đạt được, hoạt động XNK của Quảng Ninh vẫn phải đối mặt với một số thách thức, bao gồm sự cạnh tranh gay gắt từ các khu vực lân cận, những rào cản kỹ thuật từ thị trường nhập khẩu, và những biến động khó lường của kinh tế toàn cầu.

Theo Ban Quản lý Khu kinh tế Quảng Ninh, thơi gian tới đơn vị tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành, lực lượng thực hiện triển khai các biện pháp tuyên truyền, hỗ trợ cho các hoạt động XNK trên địa bàn. Đồng thời, chỉ đạo các Ban quản lý cửa khẩu thực hiện nghiêm quy định về quản lý, sử dụng tài sản công; khai thác, sử dụng hiệu quả cơ sở vật chất; đẩy mạnh số hóa quy trình quản lý cửa khẩu, tăng cường ứng dụng công nghệ trong giám sát hàng hóa, kết nối hạ tầng logistics hiện đại, đồng bộ với hệ thống cảng biển và cao tốc.

Qua đó, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước tại khu vực cửa khẩu, tạo môi trường giao thương minh bạch, thuận lợi cho doanh nghiệp; thúc đẩy phát triển kinh tế cửa khẩu, tăng năng lực cạnh tranh, đưa Quảng Ninh trở thành trung tâm trung chuyển hàng hóa và logistics trọng điểm khu vực phía Bắc.

Những nỗ lực đồng bộ trong việc hoàn thiện hạ tầng, cải cách thể chế, hỗ trợ doanh nghiệp đã và đang tạo ra sức bật mới cho hoạt động xuất nhập khẩu của Quảng Ninh. XNK không chỉ là chỉ số tăng trưởng mà còn là bằng chứng cho thấy tỉnh đang thực sự khai thác hiệu quả vị thế "cửa ngõ", hiện thực hóa khát vọng trở thành trung tâm kinh tế năng động, một điểm đến đầu tư hấp dẫn, góp phần quan trọng vào sự phát triển chung của Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và cả nước.