Trong bối cảnh chính quyền Trump sắp kết thúc thời hạn hoãn thuế, các đối tác thương mại đang chọn những chiến lược khác nhau để đạt thỏa thuận với Mỹ.
Trong khi một số nước tìm cách tạo dựng nền tảng hợp tác bền vững với Mỹ, số khác áp dụng chiến thuật cứng rắn nhằm giữ vững lợi ích quốc gia.
Sau một thời gian dài gián đoạn liên lạc cấp cao, cuộc điện đàm giữa Tổng thống Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đánh dấu một bước khởi động lại quan trọng trong quan hệ song phương. Các nhà quan sát ghi nhận đây là một bước đi cần thiết để nối lại đàm phán, đặc biệt trong bối cảnh tranh chấp thương mại về khoáng sản đất hiếm – yếu tố then chốt trong chuỗi cung ứng công nghiệp công nghệ cao.
Tổng thống Trump cho biết ông Tập đã đồng ý tăng tốc xuất khẩu những khoáng sản này sang Mỹ, điều có thể mang lại lợi ích trực tiếp cho các hãng xe và nhà sản xuất thiết bị điện tử Mỹ. Tuy nhiên, chi tiết cụ thể vẫn chưa được Bắc Kinh xác nhận, và các nhà phân tích nhận định khoảng cách giữa hai bên vẫn còn đáng kể.
Trung Quốc hiện diện tại vòng đàm phán sắp tới ở London, với Phó Thủ tướng Hà Lập Phong dẫn đầu phái đoàn. Dù có những bước tiếp cận tích cực, vẫn chưa rõ liệu hai bên có thể đạt được một thỏa thuận mang tính hệ thống hay chỉ tạm thời xoa dịu căng thẳng.
Liên minh châu Âu (EU) là một trong những đối tác đang chịu áp lực lớn nhất từ chiến lược thuế quan của Mỹ, đặc biệt trong lĩnh vực ô tô và kim loại. Brussels đã nhiều lần đề xuất một thỏa thuận "thuế 0 – 0" với Washington, bao gồm cả ô tô và hàng hóa công nghiệp, nhưng đã bị Mỹ bác bỏ.
Trong chuyến thăm gần đây tới Washington, Thủ tướng Đức Friedrich Merz nhấn mạnh tính liên kết giữa các chuỗi cung ứng xuyên Đại Tây Dương — thậm chí tự mình lái một chiếc BMW sản xuất tại South Carolina như một biểu tượng cho sự gắn bó thương mại. Dù vậy, các cuộc trao đổi với Tổng thống Trump không tập trung nhiều vào chủ đề thuế xe hơi mà bị bao phủ bởi tranh cãi Trump – Musk. Chưa có bước tiến đáng kể nào được ghi nhận giữa hai nền công nghiệp lớn.
Vương quốc Anh là quốc gia duy nhất đến thời điểm này đạt được một thỏa thuận sơ bộ với Mỹ. Tuy nhiên, thỏa thuận này vẫn đang trong quá trình đàm phán chi tiết, thậm chí trở nên phức tạp hơn sau khi Mỹ tiếp tục áp thuế 25% lên thép và nhôm Anh — điều trái với tuyên bố ban đầu về miễn trừ.
Ấn Độ, được chính quyền Trump xem là đối tác tiềm năng cho một thỏa thuận nhanh, đang áp dụng chiến thuật phòng thủ. New Delhi đã khiếu kiện chính sách thuế xe của Mỹ lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), đồng thời khẳng định quan điểm bảo vệ sản xuất nội địa trong các vòng đàm phán.
Dù vậy, các quan chức Mỹ vẫn bày tỏ lạc quan rằng một thỏa thuận song phương có thể đạt được "trong tương lai không xa." Theo Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick, Ấn Độ là một trong những quốc gia có tiềm năng đạt được tiến bộ trong đàm phán thương mại với Mỹ nếu tìm được điểm cân bằng giữa lợi ích thương mại và yêu cầu chính trị trong nước.
Nhật Bản và Hàn Quốc cũng đang tích cực duy trì đối thoại. Nhật Bản đã cử trưởng đoàn đàm phán Ryosei Akazawa tới Washington trong tuần qua. Tuy nhiên, theo tờ Nikkei, các quan điểm không thống nhất giữa các cơ quan Mỹ — bao gồm Bộ Tài chính, Văn phòng Đại diện Thương mại và Bộ Thương mại — là điều bất ngờ khiến Tokyo gặp khó khăn trong việc xác định đối tác thực sự ra quyết định tại Washington.
Tại Hàn Quốc, cuộc trao đổi giữa ông Trump và Tổng thống mới đắc cử Hàn Quốc Lee Jae-myung là một dấu hiệu cho thấy hai bên đang mở cửa cho đối thoại tiếp theo. Tuy nhiên, chưa có chi tiết cụ thể nào được công bố.
Một điểm yếu đáng kể trong chiến lược đàm phán của Mỹ hiện tại là tính pháp lý chưa rõ ràng. Một phán quyết của tòa án gần đây đã khiến tính hợp pháp của các mức thuế "quốc gia theo quốc gia" bị đặt dấu hỏi. Điều này tạo ra sự không chắc chắn cho các đối tác, khiến họ phải cân nhắc kỹ hơn trong việc nhượng bộ.
Thêm vào đó, sự khác biệt trong cách tiếp cận giữa các cơ quan của Mỹ càng làm tăng mức độ khó đoán. Một số quốc gia, như Đức hoặc Nhật, đang tìm kiếm cơ chế bù trừ – chẳng hạn như "tín dụng xuất khẩu" – để giảm tác động tiêu cực từ thuế quan mà không phá vỡ cam kết WTO.
Với thời hạn tháng 7 đang đến gần và Hội nghị thượng đỉnh G7 tại Canada sắp diễn ra, nhiều nước đang xem đây là cơ hội để đạt được thỏa thuận mang tính tạm thời hoặc ít nhất là trì hoãn vòng thuế tiếp theo. Thủ tướng Canada Mark Carney đang thảo luận với Mỹ về một thỏa thuận song phương, trong khi các nước khác tiếp tục theo dõi tín hiệu từ Washington.
Trong bối cảnh các yếu tố chính trị nội bộ tại Mỹ và áp lực bầu cử đang gia tăng, sự linh hoạt và kiên trì có thể là chìa khóa giúp các đối tác đạt được bước tiến thực chất trong đàm phán thương mại với Hoa Kỳ.