Quỹ đầu tư Vision (Kỳ II): Tầm nhìn hướng tới các đợt IPO "khủng"

NGUYỄN LONG• 15/06/2021 05:15

Nhiều khoản đầu tư là "niềm đau" của Quỹ Vision như WeWork, Greensill Capital,... Nhưng sau cùng Quỹ Vision vẫn gặt hái một số thành công khi nhiều kỳ lân đã tuyên bố IPO tại Mỹ.

Các khoản đầu tư thua lỗ đã khiến SoftBank phải định giá toàn bộ danh mục đầu tư của mình một cách thận trọng.

Những khoản thua lỗ

Mô hình tăng trưởng bằng mọi giá bị nghi ngờ vào năm 2019, lúc cổ phiếu của Uber Technologies, một trong những khoản đặt cược lớn nhất của Quỹ Vision, giảm sau khi IPO ở Mỹ. Vài tháng sau, đến lượt WeWork dừng IPO sau khi định giá lên tới 47 tỷ USD. Những lo lắng về việc liệu các công ty trong danh mục đầu tư khác của mình có thể tồn tại sau đại dịch COVID-19 đã gây ra tình trạng bán tháo cổ phiếu của chính SoftBank, khiến Masayoshi Son - Chủ tịch SoftBank phải tuyên bố bán tài sản và mua lại cổ phiếu. Theo Masayoshi Son, SoftBank cũng định giá toàn bộ danh mục đầu tư của mình “rất thận trọng”.

Khoản đặt cược 1,5 tỷ USD của SoftBank vào Greensill Capital, công ty đưa ra “phương pháp tiếp cận dựa trên công nghệ” đối với tài chính chuỗi cung ứng, cũng trở nên tồi tệ. Công nghệ của nó được cho là cho phép nó cung cấp tài chính ngắn hạn cho các công ty theo truyền thống được coi là rủi ro, nhưng trên thực tế, một phần lớn các khoản vay của Greensill đã được chuyển đến các công ty danh mục đầu tư của Quỹ Vision. Greensill sụp đổ sau khi công ty bảo hiểm chính của nó không gia hạn hợp đồng bảo hiểm.

Son cho biết: “Tôi nghĩ mô hình kinh doanh của công ty thật tuyệt vời. Tôi vẫn nghĩ như vậy… nhưng đã có quá nhiều khoản cho vay đối với một số công ty nhất định, điều này dẫn đến sự suy giảm niềm tin. Một số công ty chúng tôi đầu tư vào là một phần của hoạt động cho vay của Greensill. Tôi không biết các tương tác trực tiếp, nhưng chúng tôi phải suy ngẫm về thực tế là chúng tôi đã chấp nhận nó".

Giờ đây, một loạt các đợt IPO dự kiến diễn ra trong những tháng tới cuối cùng có thể minh chứng cho chiến lược của Son.

Hàng loạt “kỳ lân” IPO

Danh sách một số kỳ lân dự định IPO của SoftBank Vision Fund.

Vào tháng 4, Grab Holdings đã công bố kế hoạch niêm yết thông qua việc sáp nhập với SPAC, hay công ty mua lại mục đích đặc biệt, với Altimeter Growth Corp trong một thỏa thuận định giá Grab ở mức gần 40 tỷ USD, thỏa thuận SPAC lớn nhất từ trước đến nay. Tuy nhiên, mới đây, Grab cho biết thương vụ trên sẽ hoãn lại tới quý IV/2021.

Tokopedia gần đây đã thông báo về việc sáp nhập với Gojek, đối thủ cạnh tranh chính của Grab và một giám đốc điều hành cho biết công ty kết hợp này có kế hoạch niêm yết cổ phiếu vào cuối năm nay.

Nikkei đã đưa tin rằng Didi Chuxing, kết quả của sự hợp nhất giữa Kuaidi Dache và Didi Dache, đã bắt đầu làm việc với Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ để tiến tới IPO trên Sở Giao dịch Chứng khoán New York. Đợt IPO dự kiến sẽ định giá công ty vào khoảng 70 tỷ USD đến 100 tỷ USD.

SoftBank đã đầu tư gần 11 tỷ USD vào Didi Chuxing, thúc đẩy sự mở rộng của ngân hàng trên khắp đất nước cũng như vào các lĩnh vực mới như lái xe tự động và giao hàng tạp hóa.

WeWork cũng đã công bố kế hoạch niêm yết thông qua SPAC, nâng cao cơ hội để SoftBank phục hồi một số khoản lỗ.

Như vậy, kết hợp với một loạt các đợt IPO nhỏ hơn và sự gia tăng giá trị của các công ty có danh mục đầu tư niêm yết, tổng thu nhập đầu tư của Quỹ Vision 1 và 2 trong năm kết thúc vào tháng 3 là 58 tỷ USD.

Trọng tâm của Son là mở rộng danh mục đầu tư của nhóm gồm “224 công ty… lên 300, 400 và 500”. SoftBank muốn tạo ra cái mà Son gọi là một tập thể: “một nhóm các kỹ sư và doanh nhân tiên tiến, những người giải quyết mọi vấn đề trên thế giới”.

Mục tiêu đó sẽ được thử nghiệm dưới cái nhìn của thị trường đại chúng. Trong thế giới của SoftBank, các chỉ số thông thường như lợi nhuận không quan trọng. Thay vào đó, có “kinh tế học đơn vị”, các chỉ báo về khả năng sinh lời trong tương lai khi việc “đốt tiền” dừng lại. Điều đó sẽ hội tụ với thu nhập hàng quý sẽ được cung cấp cho các nhà đầu tư trên thị trường đại chúng.

Điều đó cũng có vẻ tương ứng với lý thuyết của Claudia Zeisberger, Giáo sư về đầu tư tư nhân và đầu tư mạo hiểm tại trường kinh doanh INSEAD: “Bạn đang chuyển đổi từ tư duy đầu tư mạo hiểm và cổ phần tư nhân sang tư duy cổ phần công. Một khi toàn bộ danh mục đầu tư được niêm yết công khai, các biện pháp nội bộ không còn phù hợp nữa".