Quy định về hoạt động đại lý đổi ngoại tệ còn hạn chế quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp

>> Còn nhiều bất cập trong các quy định liên quan hoạt động đại lý đổi ngoại tệ

Theo đó, trả lời Công văn số 316/GM-BTP ngày 25/7/2022 của Bộ Tư pháp về việc đề nghị góp ý Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 89/2016/NĐ-CP quy định điều kiện đối với hoạt động đại lý đổi ngoại tệ, hoạt động cung ứng dịch vụ nhận và chi, trả ngoại tệ của tổ chức kinh tế và Nghị định 88/2019/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng (bản thẩm định) (Dự thảo), Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, còn hạn chế quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp.

Cụ thể, về Điều kiện của tổ chức kinh tế là đại lý đổi ngoại tệ của nước có chung biên giới, Điều 1.4 Dự thảo (bổ sung Điều 6a.1 Nghị định 89/2016/NĐ-CP) quy định, một trong các điều kiện của tổ chức kinh tế thực hiện hoạt động đại lý đổi tiền của nước có chung biên giới là điều kiện về trụ sở chính, chi nhánh. Theo đó, trụ sở chính phải nằm trên địa bàn một tỉnh biên giới và chi nhánh phải nằm cùng trên địa bàn tỉnh đó.

Tuy nhiên, theo VCCI, quy định này là không phù hợp vì sẽ hạn chế quyền tự do kinh doanh và hoạt động của doanh nghiệp, cụ thể: Các đại lý đổi ngoại tệ khác (không phải ngoại tệ của nước có chung biên giới) được cấp phép theo Nghị định 89/2016/NĐ-CP sẽ không thể mở rộng hoạt động (do không có trụ sở chính nằm trên địa bàn một tỉnh biên giới); Các đại lý đổi ngoại tệ sẽ không thể mở rộng hoạt động sang địa bàn một tỉnh biên giới khác (chỉ hoạt động tại một tỉnh biên giới).

Trong khi đó, các đại lý được cấp phép này đều đã đáp ứng tất cả các điều kiện về nghiệp vụ để thực hiện hoạt động, đồng thời cũng có năng lực cũng như kinh nghiệm hoạt động.

Ngoài ra, với cùng tính chất hoạt động, các đại lý đổi ngoại tệ khác (không phải ngoại tệ của nước có chung đường biên giới) cũng không chịu các hạn chế tương tự. Hơn nữa, các đại lý đổi ngoại tệ khác cũng được đặt địa điểm ở nhiều vị trí khác nhau, trong đó có cả cửa khẩu quốc tế (đường bộ).

Từ những phân tích đã nêu, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo bỏ quy định này hoặc sửa đổi theo hướng chỉ quy định trụ sở chính hoặc chi nhánh nằm trên địa bàn một tỉnh biên giới.

>> Mua bán ngoại tệ online nhanh chóng dễ dàng với ứng dụng Ngân hàng số

Bên cạnh đó, về Điều chỉnh giấy phép trong trường hợp mở thêm đại lý, Điều 1.6 Dự thảo (bổ sung Điều 6c Nghị định 89/2016/NĐ-CP) quy định, tổ chức kinh tế phải làm thủ tục điều chỉnh Giấy chứng nhận đăng ký đại lý đổi tiền của nước có chung biên giới trong trường hợp tăng số lượng đại lý đổi tiền của nước có chung biên giới.

VCCI cho rằng, trên tinh thần thúc đẩy cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, cơ quan soạn thảo cần cân nhắc, xem xét thủ tục đã nêu ở các khía cạnh như:

Theo quy định tại Phụ lục 3, Giấy chứng nhận đăng ký đại lý đổi tiền ghi cụ thể các thông tin về mỗi đại lý đổi tiền của tổ chức kinh tế được cấp phép. Việc ghi đầy đủ, cụ thể các thông tin này dường như chưa hợp lý, bởi điều kiện kinh doanh tại Dự thảo không giới hạn số lượng đại lý, có nghĩa tổ chức kinh tế có thể tự quyết định số lượng đại lý đổi tiền miễn đáp ứng các điều kiện đặt ra. Và đây là hoạt động có thể biến động, tùy thuộc vào thị trường và phương án kinh doanh của doanh nghiệp. Do đó, nếu cứ mỗi lần tăng số lượng đại lý, tổ chức kinh tế lại phải thực hiện thủ tục thay đổi Giấy chứng nhận sẽ tạo ra gánh nặng thủ tục hành chính, gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Theo giải trình của cơ quan soạn thảo, hoạt động đại lý đổi tiền có tính chất nhạy cảm, phức tạp, cần có sự quản lý chặt chẽ của cơ quan Nhà nước. Vì vậy, cần ghi tên cụ thể đại lý đổi tiền để phục vụ cho hoạt động giám sát các đối tượng này. Tuy nhiên, với nhu cầu này, cơ quan quản lý nên cân nhắc phương thức quản lý nên chuyển sang hình thức hậu kiểm, tức là kiểm tra về điều kiện hoạt động của các đại lý đổi tiền trên thực tế thay vì định danh cụ thể các đại lý đổi tiền cụ thể trên Giấy chứng nhận. Hơn nữa, các đại lý đổi tiền còn chịu sự quản lý từ các tổ chức tín dụng.

“Từ những phân tích nêu trên, đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc sửa đổi theo hướng tổ chức kinh tế phải thực hiện thủ tục thông báo cho cơ quan Nhà nước có thẩm quyền trong trường hợp tăng số lượng đại lý đổi tiền của nước có chung biên giới, tương tự như thủ tục trong trường hợp giảm số lượng đại lý đổi tiền”, VCCI góp ý.

Ngoài ra, về Thời hạn chuyển tiếp với cá nhân có hoạt động bàn đổi ngoại tệ, Điều 1.11 Dự thảo (bổ sung Điều 6h Nghị định 89/2016/NĐ-CP) quy định, các cá nhân có giấy phép thành lập bàn đổi ngoại tệ sẽ có 6 tháng để thành lập tổ chức kinh tế theo quy định mới.

Theo VCCI, quy định này cần được cân nhắc, xem xét, bởi việc chuyển đổi như quy định đã nêu, có thể mất nhiều thời gian, thủ tục và chi phí của chủ thể (so với điều kiện cũ). Các chủ thể này phải có được sự uỷ quyền của tổ chức tín dụng, thực hiện đầu tư trang thiết bị rồi mới đăng ký với cơ quan Nhà nước…

Do vậy, để tạo thuận lợi cho quá trình chuyển đổi, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc một lộ trình phù hợp hơn, chẳng hạn 1 năm.