Quỹ Hỗ trợ đầu tư: Thu hút các nhà đầu tư chiến lược

Chính phủ đã ban hành Nghị định 182/2024/NĐ-CP quy định về thành lập, quản lý và sử dụng Quỹ Hỗ trợ đầu tư. Nghị định này quy định về thành lập, quản lý và sử dụng Quỹ Hỗ trợ đầu tư (Quỹ); áp dụng đối với Quỹ, các doanh nghiệp thành lập và hoạt động theo pháp luật Việt Nam đáp ứng tiêu chí và điều kiện tại Nghị định này và các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến thành lập, quản lý và sử dụng Quỹ. Việc ban hành Nghị định quy định về thành lập, quản lý và sử dụng Quỹ nhằm ổn định môi trường đầu tư; đảm bảo sức cạnh tranh và hấp dẫn để thu hút các nhà đầu tư nước ngoài.

Theo đó, cho phép hỗ trợ tới 50% chi phí đầu tư ban đầu ở Việt Nam cho các doanh nghiệp có dự án nghiên cứu và phát triển về bán dẫn và trí tuệ nhân tạo. Để được hỗ trợ chi phí ban đầu, doanh nghiệp phải không có nợ thuế, nợ ngân sách. Dự án đầu tư trung tâm nghiên cứu và phát triển của doanh nghiệp phải có các tác động tích cực đến hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, phát triển các công nghệ mới, sản phẩm mới mang tính đột phá. Các dự án này cũng phải thuộc danh mục công nghệ cao được ưu tiên, có quy mô vốn đầu tư tối thiểu là 3.000 tỷ đồng và phải giải ngân tối thiểu 1.000 tỷ đồng trong 3 năm kể từ ngày được cấp quyết định đầu tư.

Ngoài các doanh nghiệp bán dẫn và trí tuệ nhân tạo được hỗ trợ riêng về chi phí đầu tư ban đầu, các doanh nghiệp công nghệ khác cũng được nhiều hỗ trợ chung. Đối tượng được hưởng hỗ trợ chung bao gồm doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp có dự án đầu tư sản xuất sản phẩm công nghệ cao, doanh nghiệp có dự án ứng dụng công nghệ cao, doanh nghiệp có dự án đầu tư trung tâm nghiên cứu và phát triển.

Các hỗ trợ này bao gồm chi phí đào tạo, phát triển nguồn nhân lực; chi phí nghiên cứu và phát triển; chi phí đầu tư tạo tài sản cố định; chi phí sản xuất sản phẩm công nghệ cao; chi phí đầu tư công trình hạ tầng xã hội; các trường hợp khác do Chính phủ quyết định. Nghị định này có hiệu lực từ 31/1/2024, áp dụng từ năm tài chính 2024.

Chia sẻ ý kiến xoay quanh vấn đề này, TS Đào Quang Thủy, Trưởng phòng phát triển doanh nghiệp khoa học và công nghệ, Cục Phát triển thị trường và doanh nghiệp khoa học và công nghệ, Bộ khoa học và Công nghệ cho rằng, việc hỗ trợ đến 50% chi phí đầu tư cho dự án trí tuệ nhân tạo, bán dẫn là bước tiến lớn trong việc khuyến khích các “đại bàng” đến Việt Nam.

Việc hỗ trợ đến 50% chi phí đầu tư ban đầu bằng tiền mặt cho doanh nghiệp có dự án nghiên cứu và phát triển về bán dẫn, trí tuệ nhân tạo sẽ giải quyết vấn đề cấp bách về thu hút các nhà đầu tư lớn đến Việt Nam, phát triển các công ty vệ tinh đặt tại Việt Nam. Tránh tiếp diễn việc "đại bàng" đến Việt Nam khảo sát rồi lại đi xây ‘tổ’ ở nước khác, như thực tế đã diễn ra. TS Đào Quang Thủy tin rằng, chính sách này sẽ tạo sức hút cạnh tranh mạnh mẽ cho Việt Nam trong cuộc đua thu hút đầu tư toàn cầu, nhất là trong bối cảnh các quốc gia khác cũng đang đẩy mạnh chiến lược tự chủ công nghiệp bán dẫn, nâng cao giá trị sản xuất, và khẳng định vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.

“Nghị định mới sẽ giúp Việt Nam tập trung nguồn lực vào các lĩnh vực ưu tiên, chiến lược, giảm tình trạng ưu đãi dàn trải, qua đó thúc đẩy sự đột phá và nâng cao lợi thế cạnh tranh của Việt Nam”, TS Đào Quang Thủy bày tỏ.

Bày tỏ ủng hộ việc thành lập Quỹ sau khi Việt Nam áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu, PGS-TS Đinh Trọng Thịnh, Chuyên gia kinh tế nhận định, những ưu đãi về thuế, phí như trước đây dành cho doanh nghiệp FDI cũng không còn phù hợp trong bối cảnh xu hướng mới, nhất là việc phát triển những công nghệ cao như bán dẫn, trí tuệ nhân tạo. Rất nhiều doanh nghiệp sẽ ưu tiên lựa chọn các quốc gia có môi trường đầu tư minh bạch, công bằng, môi trường kinh tế - xã hội ổn định.

“Hay như quốc gia nào có những chi phí liên quan trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh ở mức thấp cũng là một điểm được đánh giá cao. Vì vậy, Việt Nam phải liên tục cải cách thủ tục hành chính theo hướng tinh gọn, các chính sách hay điều kiện đầu tư công khai, rõ ràng”, PGS-TS Đinh Trọng Thịnh chia sẻ.