Dự thảo chính sách về Quỹ Hỗ trợ đầu tư chưa hỗ trợ doanh nghiệp

Bài: ANH KHÔI - Ảnh: QUỐC TUẤN• 30/03/2024 03:30

Góp ý Dự thảo Nghị định về thành lập, quản lý và sử dụng Quỹ Hỗ trợ đầu tư, VCCI cho rằng, một số quy định tại Dự thảo chưa đáp ứng được các mục tiêu hỗ trợ doanh nghiệp...

>> Quỹ Hỗ trợ đầu tư: “Nới” điều kiện với doanh nghiệp công nghệ cao

Theo đó, trên cơ sở ý kiến của doanh nghiệp và chuyên gia, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có văn bản trả lời công văn số 10689/BKHĐT-ĐTNN ngày 19/12/2023 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về việc đề nghị góp ý Dự thảo Nghị định về thành lập, quản lý và sử dụng Quỹ Hỗ trợ đầu tư (Dự thảo).

VCCI) vừa có văn bản trả lời công văn số 10689/BKHĐT-ĐTNN ngày 19/12/2023 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về việc đề nghị góp ý Dự thảo Nghị định về thành lập, quản lý và sử dụng Quỹ Hỗ trợ đầu tư - Ảnh minh họa

VCCI vừa có văn bản góp ý Dự thảo Nghị định về thành lập, quản lý và sử dụng Quỹ Hỗ trợ đầu tư - Ảnh minh họa

Cụ thể, tại văn bản này, VCCI cho biết, về quan điểm tiếp cận, Quốc hội đã quyết định thu thêm thuế thu nhập doanh nghiệp theo cơ chế thuế tối thiểu toàn cầu và có biện pháp hỗ trợ đầu tư cho doanh nghiệp. Đây là thách thức lớn trong việc thu hút đầu tư, nhưng đồng thời cũng là cơ hội để Việt Nam “nâng cấp” các biện pháp hỗ trợ đầu tư thay vì tập trung chủ yếu vào ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp như trước đây. Các biện pháp hỗ trợ đầu tư có ưu điểm về tính linh hoạt, Nhà nước có thể tùy chọn đối tượng, hình thức, nội dung hỗ trợ để định hướng các doanh nghiệp thực hiện những hoạt động đầu tư kinh doanh có nhiều ngoại ứng tốt cho xã hội.

Do đó, khi thiết kế các biện pháp hỗ trợ đầu tư cần lựa chọn các phương án chính sách sao cho đạt được mục tiêu kép, vừa hỗ trợ doanh nghiệp đồng thời có tác động tích cực lan toả và dài hạn cho kinh tế xã hội Việt Nam.

Theo VCCI, một số quy định tại Dự thảo chưa đáp ứng được các mục tiêu này, như:

Về hỗ trợ chi phí nghiên cứu và phát triển, Điều 16 của Dự thảo đang quy định hỗ trợ tối đa lên đến 50% chi phí nghiên cứu và phát triển của doanh nghiệp. Nhằm bảo đảm tính lan toả trong nền kinh tế, đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc bổ sung quy định hỗ trợ ở mức cao hơn (ví dụ 75%) trong trường hợp doanh nghiệp thuê một đơn vị của Việt Nam để thực hiện hoạt động R&D, như một trường đại học, viện nghiên cứu.

>>VBF 2024: Cộng đồng doanh nghiệp cam kết cùng Chính phủ thúc đẩy tăng trưởng xanh

Theo VCCI, một số quy định tại Dự thảo chưa đáp ứng được các mục tiêu vừa hỗ trợ doanh nghiệp đồng thời có tác động tích cực lan toả và dài hạn cho kinh tế xã hội Việt Nam - Ảnh minh họa

Góp ý vấn đề đã nêu, VCCI cho rằng, cơ chế này sẽ khuyến khích các doanh nghiệp cộng tác chặt chẽ hơn với các cơ sở nghiên cứu trong nước, từ đó giúp nâng cao năng lực cho các đơn vị này, lan toả đến sự phát triển khoa học công nghệ của Việt Nam.

Bên cạnh đó, Điều 16.5 của Dự thảo có quy định về lao động trực tiếp thực hiện nghiên cứu và phát triển (trình độ và hợp đồng lao động). VCCI đề nghị cân nhắc việc bổ sung thêm tiêu chí về quốc tịch của lao động trực tiếp thực hiện nghiên cứu và phát triển nhằm khuyến khích việc tuyển dụng nghiên cứu viên, nhà khoa học Việt Nam thực hiện hoạt động R&D tại các doanh nghiệp này.

Về hỗ trợ chi phí đầu tư tài sản cố định, Điều 17 của Dự thảo quy định về việc hỗ trợ chi phí đầu tư tài sản cố định với tỷ lệ hỗ trợ có thể lên đến mức cao nhất 40%. Sau khi được Nhà nước hỗ trợ, tài sản này, gồm cả động sản và bất động sản, vẫn thuộc sở hữu của doanh nghiệp. Điều kiện để được hỗ trợ là doanh nghiệp phải cam kết tài sản đó được sử dụng cho hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực công nghệ cao ít nhất 3 năm.

VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc việc phân loại mức hỗ trợ theo loại tài sản là động sản hay bất động sản. Theo đó, nếu doanh nghiệp đầu tư tài sản cố định là bất động sản (công trình gắn liền với đất) thì mức hỗ trợ có thể cao hơn trường hợp tài sản cố định là động sản (như máy móc, thiết bị). Chính sách như vậy sẽ khiến các doanh nghiệp có thêm động lực sản xuất kinh doanh tại Việt Nam thay vì chuyển sản xuất sang nước khác.

Về hỗ trợ chi phí đầu tư hệ thống hạ tầng xã hội, theo VCCI, Điều 19 của Dự thảo quy định mức hỗ trợ tối đa 50% chi phí đầu tư hạ tầng xã hội, gồm các khoản chi phí trực tiếp đầu tư các công trình y tế, văn hóa, giáo dục, thể thao, thương mại, dịch vụ công cộng, cây xanh, công viên và công trình hạ tầng xã hội khác phục vụ cho dự án đầu tư. Đây là hình thức hỗ trợ không chỉ có lợi cho dự án đầu tư mà còn giúp cải thiện đời sống của người lao động và cư dân xung quanh dự án.

Do vậy, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc mở rộng diện hỗ trợ này như sau: Thứ nhất, bổ sung nhà ở dành cho công nhân, người lao động vào diện các công trình được hỗ trợ; Thứ hai, cân nhắc bổ sung một số loại hạ tầng kỹ thuật dùng chung cho dự án, người lao động và cư dân xung quanh như công trình giao thông, thông tin liên lạc, cung cấp năng lượng, cấp nước, thu gom và xử lý chất thải…; Thứ ba, ngoài chi phí đầu tư ban đầu, cân nhắc hỗ trợ một phần chi phí vận hành, bảo dưỡng các công trình này.

Cùng với các nội dung đã nêu, tại văn bản góp ý, VCCI cũng đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét, cân nhắc một số vấn đề liên quan đến quy định về: Hỗ trợ chi phí chuyển đổi năng lượng, kinh tế tuần hoàn; Hỗ trợ chi phí một số loại bảo hiểm bắt buộc, bắt buộc mua bảo hiểm, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế; Điều kiện được hỗ trợ (Điều 14.4.c của Dự thảo); Quy trình hỗ trợ và thủ tục hành chính.