Quỹ hưu trí tư nhân là công cụ cung cấp vốn dài hạn hiệu quả

Đánh giá thực trạng thị trường vốn và tài chính Việt Nam, ông Fiachra MacCana - Giám đốc điều hành trách nhiệm Khối Khách hàng tổ chức và nghiên cứu, Công ty CT Chứng khoán TP HCM (HSC) chia sẻ, Việt Nam hiện gặp vấn đề thiếu vốn dài hạn.

Theo ông Fiachra MacCana, điểm quan trọng quỹ hỗ trợ vốn dài hạn là một trong những giải pháp các ngân hàng giải quyết tình trạng vốn mỏng.

"Khi nói đến vấn đề dài hạn, chúng ta nói đến khoản vay thế chấp dài hạn, trong thời gian 30-40 năm. Trong khoảng 20 năm nữa, Việt Nam sẽ xây dựng dược khoản vay dài hạn lớn, dựa vào quỹ hưu trí tư nhân - công cụ cung cấp vốn dài hạn hiệu quả. Đây cũng là một trong những giải pháp nâng nguồn vốn cho các doanh nghiệp. Bên cạnh đó, thị trường trái phiếu cũng đóng vai trò quan trọng", ông Fiachra MacCana nói.

Trên thực tế, thiếu vốn dài hạn là vấn đề tồn tại lâu nay của thị trường vốn, tài chính Việt Nam. Nói như Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho rằng, “thị trường tài chính trong những năm qua chưa phát triển đúng theo mong muốn”. Cụ thể, những năm gần đây, mặc dù thị trường chứng khoán có nhiều điểm đột phá. Vốn hóa thị trường chứng khoán năm 2017 tăng trên 70%. Với thị trường tiền tệ, tính chung, tỷ lệ tín dụng trên GDP khoảng 130%. Nhưng quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp thấp, chỉ chiếm 1,25%, trong khi quy mô trái phiếu Chính phủ vẫn chiếm chủ yếu. Đây đều là nguồn vốn ngắn hạn nên nhu cầu vốn vay trung dài hạn lớn, tạo áp lực cho các tổ chức tín dụng.

Với nguồn vốn hiện tại, tỷ trọng vốn ngắn hạn chiếm 70% GDP. Áp lực cho vay trung, dài hạn vẫn lớn và các tổ chức tín dụng phải đối mặt với rủi ro về chênh lệch kỳ hạn. Đối với trái phiếu chính phủ, các tổ chức tín dụng vẫn nắm hơn 80% lượng trái phiếu. 

Do đó, vị đại diện HSC cho rằng: “Chính phủ cần làm thế nào để sửa đổi về luật thuế, luật doanh nghiệp. Khi chúng tôi tiến hành nghiên cứu thì thấy nói nhiều đến quỹ hưu trí tư nhân. Sự phát triển quỹ hưu trí tư nhân cũng phát triển tại nhiều nước khác, Việt Nam có thể học hỏi để nâng nguồn vốn dài hạn", ông phát biểu tiếp.

Để thành lập và vận hành quỹ tư nhân này thành công, ông Fiachra MacCana đánh giá sẽ cần thời gian dài, có thể phải 20-30 năm. 

Ngoài ra, trong thị trường vốn, ông Fiachra MacCana cho rằng, quỹ lưu ký có thể là giải pháp để nâng trần khối ngoại. Trong đó, chứng chỉ lưu ký không có quyền biểu quyết của nhà đầu tư nước ngoài và cổ phần vàng cho nhà nước được xem là cách để tăng sở hữu nước ngoài, giúp nhà đầu tư thâm nhập sâu hơn cho thị trường chứng khoán Việt Nam.

"Đây là sáng kiến mà Việt Nam đưa cách ra cách đây 10 năm, tôi thấy rằng nếu thực hiện thành công các bạn sẽ thu lợi nhiều từ vấn đề an ninh quốc gia", vị này nhấn mạnh.

Thực tế, đã có một số ý kiến cần sửa đổi quy định hình hành khi các doanh nghiệp nước ngoài giữ tỷ trọng vốn nhiều hơn, vị này cho rằng cần nhắc tháo dỡ quy định trần vốn 49% của nhà đầu tư nước ngoài, để họ có thể nắm giữ mức trần vốn lớn hơn.

Dẫn dắt câu chuyện của Thái Lan, ông Fiachra MacCana đánh giá việc sử dụng chứng chỉ lưu ký đã giải quyết bài toàn nâng trần và vẫn đảm bảo an ninh quốc gia.

Đại diện HSC đề xuất, liên quan đến thị trường trái phiếu và xếp hạng tín nhiệm, các tổ chức tín dụng Việt Nam có thể liên kết các tổ chức tín dụng nước ngoài nhằm gia tăng tín nhiệm tạo điều kiện thuận lợi khi tham gia thị trường vốn.

Về vấn đề này, Chuyên gia Ngân hàng Thế giới - ông A. Alatabani cũng khẳng định: "Phát hành trái phiếu chính phủ là bước đi đúng hướng, phù hợp với bối cảnh Việt Nam hiện tại".