Giai đoạn đàm phán thuế quan sắp về đích được doanh nghiệp vô cùng mong đợi.
Bởi kết quả thuế quan tác động lớn đến nền kinh tế cũng như định hướng hoạt động doanh nghiệp, đặc biệt các nhà xuất khẩu vào thị trường Mỹ và các nhà cung ứng, hàng hóa, gia công cho xuất khẩu.
Có 3 yếu tố hiện nay khá quan trọng và tác động đến môi trường vĩ mô, theo ông Nguyễn Thế Minh - Giám đốc Phân tích Yuanta Việt Nam.
Thứ nhất là cuộc họp của Fed. Trong hạ tuần tháng 6, Fed đã giữ nguyên lãi suất lần trước, với Fed Fund Rate (lãi suất quỹ liên bang) vẫn đang dao động trong 4,25-4,5%. Đây là mức lãi suất Fed đã giữ nguyên từ đầu năm đến nay, trong tâm thế lo ngại về rủi ro lạm phát, gần đây đang có nguy cơ trầm trọng hơn căng thẳng địa chính trị Israel -Iran leo thang, trong khi xung đột Nga và Ukraine vẫn chưa chấm dứt.
Thời điểm từ nay đến cuối 2025, theo dự báo của Fed, vẫn phải theo dõi về tỷ lệ thất nghiệp, biến động giá năng lượng và giá thực phẩm. Đây là những yếu tố cốt lõi của kinh tế Mỹ và có thể tác động liên tục lên diễn biến lạm phát. Theo quy tắc Taylor, dự báo cho thấy FFR có thể tương ứng 4,5% cho năm 2025, là mức lãi sức tương đối khá phù hợp trong bối cảnh là áp lực lạm phát có thể sẽ gia tăng trở lại và ảnh hưởng đến tăng trưởng của nền kinh tế như là GDP, cũng như tác động tiêu cực lên tỷ lệ thấp nghiệp trong thời gian tới. Điều này ngụ ý khả năng Fed sẽ có 1 lần hạ lãi suất, có thể vào tháng 9 hoặc 10; và điều này thậm chí còn phụ thuộc nhiều biến số chưa chắc chắn, ví dụ các cuộc xung đột địa chính trị.
Một biến số khác, theo ông Thế Minh, không thể không đề cập thuế quan với kết quả đàm phán sau 90 ngày gia hạn đã gần kề. Liệu đây có phải là một cú sốc kinh tế kế tiếp hay không, đặc biệt khi ông Trump thường có nhiều thay đổi vào phút chót, với biến số không thể loại trừ là các rủi ro trong thời gian gần đây bắt đầu phát sinh.
“Theo nhận định của chúng tôi, có nhiều yếu tố khiến vấn đề đàm phán thuế quan để về đích ở chặng cuối khó khăn hơn. Gần đây có 2 đối tác đó là Ấn Độ và Nhật Bản gần như cũng đã gặp khó khăn trong việc đàm phán do không nhượng bộ trước các cái điều kiện đặt ra của Hoa Kỳ. Như vậy dẫn đến rủi ro, khả năng cao là chúng ta sẽ không đạt được 1 cái kết quả đàm phán nào đó theo kịch bản tốt nhất (kỳ vọng 10-15%), mà thay vào đó, một kết quả khác (cao hơn 20%) cũng có thể sẽ xảy ra”, ông Thế Minh nhận định.
Theo báo cáo của Nomura - Nhật Bản, tổ chức này cho rằng mức áp thuế đối với Việt Nam có thể là 1 trong những quốc gia chịu thuế hàng hóa lớn nhất trong khu vực Đông Nam Á, lên tới 24,3%. Tiếp tiếp là Indonesia, Thái Lan, Malaysia, Philippines và Singapore. Dựa trên mức thuế này, chúng ta gần như bị giảm bớt mức lợi thế trong việc cạnh tranh hàng hóa hiện nay.
Do đó, theo chuyên gia, rủi ro hiện nay về mặt thuế quan vẫn neo ở mức cao. Trong thời gian tới, khả năng kịch bản thuế quan cao có thể xảy ra hoặc tác động từ chính sách thuế quan vẫn kéo dài thêm 1 thời gian. Điều này sẽ gây khó khăn cho các doanh nghiệp, nhóm xuất khẩu, FDI và nhóm bất động sản khu công nghiệp. Doanh nghiệp vì vậy cần phải có kịch bản dự phòng một mức thuế quan cao hơn, để sẵn sàng đón nhận một kết quả có thể tốt hơn, thay cho bị động và bất ngờ trước mức thuế công bố sau đàm phán.
Đối với một số ngành hàng, theo các chuyên gia nhận định, có thể vừa linh hoạt mở rộng thị trường vừa kết nối với thị trường theo định hướng phù hợp các rào cản mới. Ví dụ, dệt may là ngành có thể chịu một mức thuế quan nhất định nhưng lại không phải ngành cạnh tranh lợi thế trực tiếp với hàng hóa Mỹ, các doanh nghiệp có thể tăng lợi thế hơn nữa khi cải thiện và đa dạng hơn nữa nguồn nguyên liệu - thay cho chỉ nhập từ Trung Quốc để gia công, có thể nhập từ Hàn Quốc, Ấn Độ có thế mạnh nguyên liệu dệt may; hay nhập chính vải sợi cotton từ Mỹ để làm hàng xuất khẩu vào Mỹ.
Ông Trần Hoài Phương - Giám đốc Khối Khách hàng Doanh nghiệp HDBank lưu ý đừng quên trong bất kỳ bối cảnh hay mục tiêu vào thị trường nào, doanh nghiệp cũng không thể bỏ qua đầu tư ESG. Bởi đây là xu hướng mà có thể đầu tư bây giờ, chỉ nhìn thấy chi phí đầu tư, nhưng thực tế lợi ích đạt được là trực tiếp ngay và dài hạn. Bởi bất kì khoản vốn nào cấp cho doanh nghiệp, theo xu hướng hiện nay, từ ngân hàng hay các kênh khác, cũng sẽ ưu tiên hơn cho doanh nghiệp đầu tư xanh, cho ESG, phát triển bền vững. Thậm chí, đây không còn là ưu tiên mà là tiêu chuẩn bắt buộc, đối với một số ngành hàng muốn mở rộng thị trường, tránh áp lực thuế quan, đi vào các thị trường ngoài Mỹ, ví dụ như châu Âu...