Gửi bình luận
Giá vàng dự kiến sẽ giảm sau khi Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh theo Nghị định 232/2025/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, khi bỏ độc quyền nhập khẩu và phân phối vàng miếng SJC.
Khi có doanh nghiệp tư nhân tham gia phân phối, thị trường sẽ có cạnh tranh, và khi hình thành sàn giao dịch vàng thì giá vàng trong nước sẽ giảm. Người dân cũng sẽ dần có thói quen mua, bán vàng tài khoản, không cần mua trực tiếp vàng vật chất để lo bảo quản, cất giữ nữa.
Vấn đề là đến khi nào chính sách này đi vào thực tế, giúp giá vàng Việt Nam tiệm cận với giá vàng thế giới, không còn mức chênh lệch phi lý đến 16%, tương đương 19,5 - 20 triệu đồng/lượng. Việc này lại cần sự can thiệp của Nhà nước, bởi nhập khẩu và kinh doanh vàng liên quan trực tiếp đến dự trữ ngoại hối. Không có dự trữ ngoại hối thì dù doanh nghiệp tư nhân có lớn như SJC, DOJI, PNJ… cũng không thể nhập vàng.
Dự trữ ngoại hối của Việt Nam, chủ yếu là USD, chỉ loay quanh mức trên dưới 100 tỷ USD. Với số dự trữ này, cùng mức nhập khẩu trung bình hàng tháng gần 40 tỷ USD, thì chỉ đảm bảo được dự trữ ngoại hối dành cho nhập khẩu nguyên liệu, hàng hóa trong vòng khoảng ba tháng. NHNN không thể sử dụng nguồn dự trữ này để nhập vàng, vì như vậy sẽ gây cạn kiệt nguồn tiền cho nhập khẩu hàng hóa, nguyên liệu thiết yếu phục vụ sản xuất kinh doanh.
Với sự biến động kinh tế thế giới, bất ổn địa chính trị, chiến tranh Nga - Ukraine, song song với việc Mỹ áp thuế quan cao ảnh hưởng đến xuất khẩu, nguồn thu ngoại hối của Việt Nam tình hình càng khó khăn. Thêm vào đó, đồng Việt Nam bị mất giá so với các ngoại tệ mạnh như USD (Mỹ), nhân dân tệ (Trung Quốc), yên (Nhật), EUR (châu Âu), bảng Anh, won (Hàn Quốc), baht (Thái Lan)… càng làm cho việc có nguồn ngoại hối để nhập vàng khó khăn hơn và phải chi số tiền lớn hơn.
Dù có Nghị định 232, nhưng chưa thấy doanh nghiệp hay ngân hàng nào sốt sắng tham gia cùng NHNN, bởi chính sách này chưa đủ hấp dẫn. Bài toán lớn nhất mà doanh nghiệp hay ngân hàng phải giải là xoay đâu ra đủ nguồn ngoại hối (chủ yếu là USD) để nhập vàng, sau đó mới tính đến cơ sở hạ tầng, nhà xưởng sản xuất vàng thành phẩm. Ngân hàng còn phân vân, các doanh nghiệp vàng lớn cũng chưa mặn mà. Do đó, cần có động thái thanh tra về nguồn gốc, xuất xứ vàng của doanh nghiệp và cửa hàng vàng.
Giá vàng tăng cao bất thường một phần do giá thế giới tăng, một phần do khan hiếm nguồn cung, và phần nữa do sự điều khiển “cuộc chơi” của các doanh nghiệp, cửa hàng nắm giữ nhiều vàng.
Sau thời điểm Nghị định 232/2025/NĐ-CP của Chính phủ: Sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP ngày 03 tháng 4 năm 2012 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng được ban hành ngày 26/8/2025, có hiện tượng các cửa hàng vàng chỉ mua vào mà không bán ra, tạo ra sự khan hiếm rồi sau đó giá vàng tăng liên tục bất thường. Khi người dân xếp hàng đi mua lúc giá cao, chắc chắn là lúc người nắm giữ nhiều vàng đang âm thầm “xả hàng”. Vào thời điểm này, nếu người dân mang đi bán với số lượng lớn vàng vật chất, nhiều cửa hàng sẽ viện lý do như thiếu tiền mặt, hoặc tài khoản không đủ thanh toán để từ chối mua vào. Trong khi đó, nguồn vàng nhập về bằng việc thu gom USD trên thị trường tự do để mua vàng – nhập bằng đường nào thì vẫn còn là câu hỏi. Giá USD trên thị trường tự do đã lên đến 27.000 đồng/USD mà vẫn khan hiếm.
Nếu không tổ chức thanh tra, kiểm tra, việc nhập vàng về Việt Nam sẽ còn mập mờ, Nhà nước không thu được thuế, trong khi người dân phải mua với mức giá quá cao so với thế giới. Phần chênh lệch và lợi nhuận rất lớn này chảy vào túi ai? Hỏi cũng đã là trả lời.
Hiện nay, giá vàng vẫn neo ở mức cao: vàng miếng SJC mua vào 133,9 triệu đồng/lượng, bán ra 135,4 triệu đồng/lượng. Mức chênh lệch cao 16% so với giá thế giới vẫn duy trì. Nếu tình trạng này tiếp diễn, rất khó ngăn dòng USD trao đổi trên thị trường tự do chảy ra ngoài để nhập vàng bán kiếm lời.
Tâm lý mua vàng để đảm bảo giá trị tài sản của người dân là chính đáng. Nhưng nếu nguồn lực đổ vào vàng mà “nằm chết” thì dòng tiền sẽ bị đông cứng, không thể lưu thông phục vụ sản xuất kinh doanh. Ngân hàng trung ương các nước lớn cũng không thể mãi nhập vàng. Vàng chỉ là tài sản dự trữ, đảm bảo an toàn, không phải thứ để ăn hay mặc. Nếu cả nền kinh tế bị “vàng hóa” thì nguy cơ đình trệ sản xuất, thất nghiệp sẽ lan tràn, gây bất ổn xã hội.
Điều cần làm là cụ thể hóa Nghị định 232, mở rộng cửa cho doanh nghiệp tư nhân tham gia nhập vàng, tạo sức cạnh tranh. Đồng thời, lập sàn vàng để minh bạch mọi hoạt động giao dịch, giảm thiểu rủi ro so với nắm giữ vàng vật chất.
Hy vọng Nhà nước sẽ có động thái quyết liệt hơn để “làm sạch” thị trường vàng, tránh việc chỉ một nhóm lợi ích hưởng lợi từ chính sách, sự chênh lệch và tâm lý của người dân.
