Siết khí thải xe máy trên 5 “tuổi”: Cần lộ trình phù hợp

Như Diễn đàn Doanh nghiệp đã thông tin, liên quan đến nội dung kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy được quy định tại Thông tư 47/2024 của Bộ GTVT đang thu hút sự quan tâm của dư luận những ngày qua. Cụ thể, Thông tư 47/2025 của Bộ Giao thông vận tải quy định, từ ngày 1/1/2025 mô tô, xe gắn máy sản xuất từ 5 năm trở lên thì chủ xe phải mang xe đến cơ sở đăng kiểm để kiểm định khí thải.

Thông tư nêu rõ, mô tô, xe gắn máy (gọi tắt là xe máy) có thời gian sản xuất từ 5-12 năm thì chu kỳ kiểm định khí thải định kỳ là 24 tháng. Nếu xe có thời gian sản xuất trên 12 năm, chu kỳ kiểm định khí thải định kỳ là 12 tháng. Đối với các xe máy không có thông tin về ngày xuất xưởng trong cơ sở dữ liệu thì tính từ ngày 31/12 của năm sản xuất xe. Giấy chứng nhận kiểm định khí thải sẽ được Cục Đăng kiểm Việt Nam cấp.

Trước sự quan tâm, lo lắng từ dư luận, đại diện Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, mốc 1/1/2025 chưa phải là thời gian bắt đầu thực hiện kiểm định khí thải xe máy tại các cơ sở đăng kiểm xe cơ giới. Bởi thời gian, lộ trình thực hiện kiểm định khí thải sẽ thực hiện theo luật Bảo vệ môi trường. Trong đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang là cơ quan chủ trì, phối hợp cùng Bộ Giao thông vận tải xây dựng, trình Chính phủ để ban hành quyết định lộ trình thực hiện và hiện tại lộ trình này chưa xây dựng xong.

Có thể nói, khí thải từ xe cơ giới, trong đó có xe máy, đang là một trong các nguyên nhân chính gây ô nhiễm môi trường trong đô thị. Chính vì vậy, việc quy định xe máy sẽ phải kiểm định khí thải là cần thiết. Tuy nhiên, việc kiểm định khí thải với xe máy phải được triển khai như thế nào để đạt hiệu quả và không làm xáo trộn đời sống người dân là một vấn đề đang nhận được sự quan tâm của đông đảo người dân.

Chia sẻ về nội dung này, ông Đinh Trọng Khang, Phó giám đốc Viện Chuyên ngành môi trường, Viện Khoa học công nghệ GTVT, nhận định khi thực hiện kiểm soát khí thải, áp dụng các quy định pháp lý thì chắc chắn sẽ gây ảnh hưởng.

Theo ông Khang, việc xây dựng lộ trình với chu kỳ kiểm định như vậy là hợp lý, song, chắc chắn không thể tránh khỏi việc người dân phải mất thêm thời gian, thêm thủ tục, chi phí. “Ở các quốc gia khác, thời gian đầu khi thực thi chính sách này cũng vấp phải phản ứng của dư luận. Tuy nhiên, lợi ích về mặt môi trường và đặc biệt là sức khỏe của người dân mà chính sách này mang lại là quan trọng nhất. Ngoài ra, thực hiện kiểm soát khí thải xe máy còn giúp giảm tiêu thụ nhiên liệu, giảm phát thải khí nhà kính theo cam kết của Chính phủ với các tổ chức quốc tế”, ông Khang chia sẻ.

Đồng quan điểm, TS Khương Kim Tạo, nguyên Phó Chánh Văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia cũng cho rằng, việc kiểm soát khí thải xe máy là xu thế tất yếu và cấp thiết.

Theo TS Khương Kim Tạo, hiện nay, tiêu chuẩn khí thải đối với phương tiện giao thông cơ giới đường bộ chỉ được áp dụng đối với ô tô, mô tô hai bánh sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu mới, ô tô tham gia giao thông và ô tô đã qua sử dụng nhập khẩu; chưa áp dụng đối với xe máy tham gia giao thông, do Luật Giao thông đường bộ năm 2008 chưa quy định. Việc kiểm định khí thải với xe máy là một vấn đề bàn thảo sôi nổi thời gian qua, tuy nhiên chưa thực hiện được do thiếu các quy định pháp lý.

Theo nhận định của TS Khương Kim Tạo, việc Quốc hội thông qua Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ với quy định kiểm định khí thải xe máy để tới đây thực thi theo lộ trình do Chính phủ ban hành là hoàn toàn chính xác, cấp thiết. Đây là xu thế tất yếu, bắt buộc phải kiểm soát càng nhanh càng tốt khí thải phương tiện cơ giới trên các thành phố lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh để bảo đảm các cam kết kiểm soát khí thải, ô nhiễm môi trường mà Việt Nam đã tham gia.

“Cơ quan quản lý chuyên ngành phải nghiên cứu, đánh giá để đưa ra được một mức ngưỡng phù hợp về chất lượng khí thải. Nếu đặt ra ngưỡng quá cao có thể dẫn đến nhiều phương tiện phải sửa chữa, bảo dưỡng, thay thế phụ tùng, động cơ gây xáo trộn đời sống của người dân, khó khăn cho xã hội”, TS Khương Kim Tạo nói.