Startup Theranos sắp phải hầu tòa vì lừa đảo

Elizabeth Holmes từng là một trong những tên tuổi doanh nhân khởi nghiệp đáng chú ý nhất thế giới. Cô bỏ đại học Stanford năm 19 tuổi để khởi nghiệp với Theranos năm 2004, startup công nghệ với tham vọng tạo cách mạng trong ngành y bằng việc thu thập dữ liệu sức khỏe chỉ từ vài giọt máu trên đầu ngón tay, thay vì vô số xét nghiệm như thông thường.

Năm 2014, startup xét nghiệm máu Theranos ở đỉnh thành công khi công ty này được định giá 9 tỷ USD giúp Holmes trở thành nữ tỷ phú tự thân trẻ tuổi nhất Mỹ với định giá tài sản khoảng 4,5 tỷ USD. Holmes từng xuất hiện trên bìa tạp chí danh tiếng như Forbes, Fortune, phát biểu tại TED Talk và ngồi ngang hàng cựu tổng thống Mỹ Bill Clinton và tỷ phú Jack Ma.

Tuy nhiên, những phóng đại về công nghệ của hãng xét nghiệm bị phóng viên điều tra John Carreyrou của tờ Wall Street Journal phơi bày vào năm 2015. Xét nghiệm của Theranos bị kết luận chậm trễ, không chính xác và không đáng tin cậy như công bố. Cuối cùng, Holmes bị buộc tội lừa đảo quy mô lớn khi đã phóng đại hoặc làm giả thông tin về công nghệ, số liệu kinh doanh cũng như tình hình tài chính công ty.

Kể từ sau đó, Theranos liên tục đối mặt với hàng loạt cáo trạng về pháp lý, khi bị FDA (Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm) kiểm tra phòng thí nghiệm và nói rằng công ty đang vận chuyển một "thiết bị y tế không rõ ràng". Còn trung tâm dịch vụ y tế và chăm sóc sức khỏe đã trích dẫn những lo ngại rằng một trong những phòng thí nghiệm của Theranos đặt ra "nguy cơ tức thì" cho bệnh nhân.

Các vụ kiện bắt đầu dấy lên, thậm chí Theranos đã phải hoàn trả hàng triệu USD cho các bệnh nhân đã từng được xét nghiệm. Đến cuối năm 2017, Theranos cần bổ sung tiền mặt và đã thực hiện thỏa thuận với Tập đoàn Đầu tư Fortress với số tiền 100 triệu USD hỗ trợ các khoản nợ sẽ được bảo đảm chi trả vào năm 2018. Tới tháng 8/2018, do không thể tiếp tục cầm cự công ty tuyên bố phá sản.

Holmes đã giải quyết một vụ kiện dân sự với phía Ủy ban Chứng khoán Mỹ vào tháng 3/2018, trong khi cựu Chủ tịch Theranos Ramesh "Sunny’ ’Balwani, bạn tình một thời của Holmes, cũng liên đới tới một vài vụ kiện cùng cô này. Cả hai thậm chí phải đối mặt với những vụ án hình sự riêng biệt. Tuy nhiên, phiên tòa xét xử Holmes đã bị hoãn ba lần do đại dịch Covid-19 và một lần do cô ta mang thai. Và lịch xét xử mới nhất cho vụ án này là vào ngày 31/8 tới đây.

Hiện tất cả các tài liệu và thông tin nội bộ của Theranos được khai quật trong các vụ kiện tụng đã cho biết một phần về những gì đã xảy ra tại startup này, nhưng làm thế nào Holmes thu hút được sự quan tâm tới như vậy từ các chính khách như Henry Kissinger và George Shultz vẫn là một câu hỏi bỏ ngỏ.