Việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản được cho là giải pháp thiết thực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, tuy nhiên, nhiều nội dung cần tiếp tục được cân nhắc.
Theo đó, Dự thảo Luật Địa chất và khoáng sản (sửa đổi) được xây dựng gồm 3 Điều, trong đó rà soát để sửa đổi, bổ sung quy định trong cấp phép hoạt động khoáng sản nhóm III, nhóm IV để cung cấp vật liệu xây dựng cho dự án đầu tư công theo quy định của pháp luật về đầu tư công; dự án đầu tư thực hiện theo phương thức đối tác công tư (PPP) theo quy định của pháp luật về đầu tư theo phương thức đối tác công tư… cho phép cơ quan quản lý Nhà nước cấp giấy phép thăm dò xuống sâu, mở rộng đối với tổ chức, cá nhân đang khai thác khoáng sản hợp pháp mà không phải điều chỉnh, bổ sung quy hoạch khoáng sản trước khi cấp giấy phép thăm dò…
Lý giải về những đề xuất sửa đổi, bổ sung, đại diện cơ quan soạn thảo cho rằng, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản nhằm kịp thời tháo gỡ các vướng mắc phát sinh trong thực tiễn thi hành luật, đặc biệt là các vấn đề về cơ chế cấp phép, khai thác, sử dụng khoáng sản phục vụ xây dựng các công trình, dự án quan trọng quốc gia; dự án đầu tư khẩn cấp, cấp bách do cấp có thẩm quyền quyết định.
Đây là giải pháp thiết thực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, góp phần hoàn thành mục tiêu tăng trưởng GDP 8% trong năm 2025 và tạo nền tảng vững chắc hướng tới tốc độ tăng trưởng hai con số trong các năm tiếp theo.
Nhìn nhận về Dự thảo Luật, nhiều ý kiến cho rằng, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản là hết sức cần thiết, nhằm đáp ứng yêu cầu cấp thiết trong quản lý Nhà nước và thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong bối cảnh mới.
Tuy nhiên, bên cạnh những điểm tích cực, giúp giải quyết khó khăn, vướng mắc phát sinh trong thực tiễn, nhiều nội dung cần tiếp tục được cân nhắc, hoàn thiện.
Góp ý Dự thảo Luật, ông Nguyễn Đắc Đồng - Chủ tịch Tổng hội Địa chất Việt Nam cho rằng, ban soạn thảo cần xem xét, rà soát kỹ lưỡng về kỹ thuật văn bản, không để trùng lặp từ. Đặc biệt, cần lưu ý tính phổ quát của văn bản, vừa tránh chung chung, vừa tránh quá chi tiết, để đảm bảo tính lâu dài của Luật và tính khả thi trong thực tiễn.
“Vấn đề phân cấp, phân quyền trong các quy định của Luật cần phải rõ ràng, hợp lý, gắn với trách nhiệm quản lý Nhà nước”, ông Nguyễn Đắc Đồng nhấn mạnh.
Góp ý nội dung giấy phép khai thác khoáng sản quy định tại điều 77, ông Nguyễn Đắc Đồng đề nghị, cần rà soát, sửa đổi để làm rõ hơn trình tự cấp phép khai thác và chế biến khoáng sản, đảm bảo tuân thủ theo quan điểm chỉ đạo tại Nghị quyết số 10-NQ/TW của Bộ Chính trị, về định hướng Chiến lược địa chất, khoáng sản và công nghiệp khai khoáng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Tham gia góp ý Dự thảo Luật, ông Nguyễn Tiến Mạnh – Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV) cũng bày tỏ, Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản đã đưa ra nhiều nội dung “cởi trói” cho doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khoáng sản. Tuy nhiên, vướng mắc hiện nay là Dự án Luật chưa có quy định về lấy mẫu để thử nghiệm công nghệ đối với một số khoáng sản ở Việt Nam chưa có công nghệ chế biến sâu. Trong khi đó, để có thể lập dự án, các doanh nghiệp phải lấy mẫu để nghiên cứu, thử nghiệm.
Vì vậy, Phó Tổng Giám đốc TKV đề nghị đưa nội dung này vào Dự thảo Luật, để có cơ sở pháp lý cho hoạt động lấy mẫu, nghiên cứu trước khi triển khai dự án.
Cùng với nội dung đã nêu, Phó Tổng giám đốc TKV cũng cho rằng, những nội dung liên quan đến quy định đáp ứng tài chính để thực hiện dự án khoáng sản trong Dự thảo Luật sẽ gây khó khăn cho doanh nghiệp khai thác khoáng sản có tổng mức đầu tư lớn, cần thời gian nhanh.
Do đó, vị này đề xuất cơ quan soạn xem xét sửa đổi cho phù hợp theo hướng mở rộng hình thức đảm bảo vốn đầu tư cho dự án.
Cho ý kiến thảo luận về Dự thảo Luật Địa chất và khoáng sản tại phiên họp thứ 50 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội mới đây, đa số các đại biểu cũng đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát phạm vi sửa đổi của Dự thảo luật, bảo đảm luật hóa các quy định về phân quyền, phân cấp đồng bộ, đầy đủ theo quy định về thẩm quyền, trách nhiệm quản lý nhà nước tại Nghị định của Chính phủ quy định phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường.
Đồng thời, rà soát, hoàn thiện quy định về việc khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản, bảo đảm tính công khai, minh bạch, phù hợp với công suất khai thác, chế biến, sử dụng thực tế của các nhà máy sản xuất xi măng, các nhà máy chế biến khoáng sản đang hoạt động theo quy định của pháp luật, tránh dẫn đến tình trạng trục lợi, đồng thời không làm ảnh hưởng đến việc phát triển mới những dự án thăm dò, khai thác khoáng sản theo quy định.
Được biết, theo kế hoạch, Dự thảo Luật Địa chất và khoáng sản (sửa đổi) sẽ trình Quốc hội khóa XV xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10 tới đây.