Sửa Luật Kinh doanh bảo hiểm: Gỡ rào cản, mở dư địa cho thị trường phát triển

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm (Dự thảo) đang được Bộ Tài chính lấy ý kiến. Theo đó, Dự thảo lần 1 cơ bản giữ nguyên bố cục của Luật hiện hành. So với Luật Kinh doanh bảo hiểm hiện hành, Dự thảo sửa đổi 20 Điều, bãi bỏ 1 ĐiềuDự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm (Dự thảo) đang được Bộ Tài chính lấy ý kiến

Theo Ban soạn thảo, Dự thảo lần này dự kiến cắt giảm điều kiện kinh doanh trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm và đơn giản hóa thủ tục hành chính, bảo đảm bãi bỏ ít nhất 30% điều kiện đầu tư kinh doanh, giảm ít nhất 30% thời gian giải quyết của các thủ tục hành chính, 30% chi phí tuân thủ thủ tục hành chính phù hợp với quy định mới của pháp luật về phân cấp, phân quyền, ủy quyền và việc sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy, thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Kết hợp với chế độ hậu kiểm bảo đảm thực hiện có hiệu quả công tác quản lý nhà nước kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật về kinh doanh bảo hiểm, giữ vững kỷ cương và sự bền vững của thị trường; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, khách hàng, sự an toàn của cả hệ thống, tiết giảm chi phí xã hội.

Ở góc độ chuyên gia, ông Phan Quốc Tuấn, CEO Viện Phát triển nguồn nhân lực bảo hiểm nhận định, lần sửa đổi này tập trung đã cắt bỏ những điều kiện kinh doanh không cần thiết, nới lỏng các quy định về quản lý chuyên môn và đặc biệt là bỏ hẳn quy định Cơ quan quản lý ngành thực hiện việc thanh tra các doanh nghiệp trong ngành, tạo cơ hội tham gia thị trường của các nhà đầu tư lớn hơn, tăng tính tự chủ của các doanh nghiệp.

Theo ông Tuấn, với quan điểm làm luật như vậy, thị trường bảo hiểm Việt Nam có thể đón thêm nhiều doanh nghiệp mới, đặc biệt là các công ty môi giới bảo hiểm có vốn đầu tư nước ngoài, ứng dụng mô hình kinh doanh và công nghệ hiện đại để khai phá mảng bảo hiểm nhân thọ còn bỏ ngỏ. Ngoài ra, sự gia nhập của các tập đoàn đa ngành có sẵn nền tảng dữ liệu khách hàng cũng sẽ góp phần mở rộng kênh phân phối bảo hiểm, giúp thị trường tăng tốc, hướng tới mục tiêu 18% dân số có bảo hiểm nhân thọ vào năm 2030 theo Chiến lược phát triển thị trường bảo hiểm đến năm 2030 của Thủ tướng Chính phủ đã đề ra.

Một trong những điểm sáng của Dự thảo được ông Nguyễn Quang Huy - CEO Khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường Đại học Nguyễn Trãi đánh giá cao, đó là cắt giảm mạnh thủ tục hành chính và điều kiện kinh doanh, với mục tiêu giảm ít nhất 30% điều kiện đầu tư hiện hành, đồng thời đơn giản hóa quy trình cấp phép cho đại lý, môi giới và các tổ chức dịch vụ phụ trợ.

Theo ông Huy, điều này giúp giảm gánh nặng tuân thủ và mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường cho các doanh nghiệp nhỏ, khởi nghiệp.

Ngoài ra, ông Huy chia sẻ thêm, Dự thảo cũng đưa ra lộ trình linh hoạt cho mô hình quản lý vốn dựa trên rủi ro (RBC), cho phép doanh nghiệp thử nghiệm song song hai mô hình trong 5 năm đầu và lựa chọn phương án có kết quả tính toán cao hơn trong hai năm đầu tiên. Cách làm này tạo điều kiện cho doanh nghiệp chuẩn bị nguồn lực và công nghệ, đồng thời cung cấp cơ sở thực tiễn cho cơ quan quản lý.

Tuy nhiên, để theo kịp đổi mới, cần bổ sung khung pháp lý cho các mô hình bảo hiểm sáng tạo như sandbox, đồng thời làm rõ vai trò của trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn trong thiết kế sản phẩm, quản trị rủi ro và bảo vệ người tiêu dùng trong môi trường số. Riêng với hoạt động phân phối bảo hiểm qua ngân hàng (bancassurance), cần bổ sung quy định chặt chẽ về trách nhiệm của ngân hàng, minh bạch hợp đồng và xử lý vi phạm nhằm bảo vệ khách hàng mà không làm xáo trộn hệ thống tài chính.

“Việc sửa đổi Luật Kinh doanh bảo hiểm sẽ gỡ bỏ các rào cản thể chế hiện hữu và mở rộng dư địa phát triển cho doanh nghiệp bảo hiểm. Nếu được hoàn thiện đúng hướng sẽ không chỉ hoàn thiện nền tảng pháp lý, mà còn mở đường cho sự phát triển minh bạch, bền vững và cạnh tranh hơn của thị trường bảo hiểm trong giai đoạn mới”, chuyên gia này kỳ vọng.