Sửa Luật PPP để gỡ “bế tắc” cho hàng loạt dự án

NGUYỄN VIỆT• 07/11/2023 09:48

Chính phủ cần kiến nghị Quốc hội sửa đổi Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (Luật PPP) để phù hợp với thực tiễn, bởi nhiều dự án PPP trong lĩnh vực giao thông giáo dục, y tế đang "bế tắc".

>>Luật PPP mới ban hành đã lo bị chồng lấn

Đại biểu Quốc hội Vũ Tiến Lộc (Hà Nội) tranh luận với Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng về việc tham gia vốn nhà nước vào các dự án PPP tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn trong chương trình làm việc Kỳ họp thứ 6, Quốc hội Khoá XV, ngày 7/11.

Đại biểu Quốc hội Vũ Tiến Lộc (Hà Nội).

Tranh luận về việc tham gia vốn nhà nước vào các dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư (dự án PPP), đại biểu Vũ Tiến Lộc nêu vấn đề, như Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng cho biết, ở các quốc gia khác không quy định tỷ lệ vốn của nhà nước mà tùy theo tính chất của từng dự án, nhưng ở Việt Nam Bộ trưởng vẫn đưa ra con số khoảng 70%.

Đại biểu Vũ Tiến Lộc cho rằng, đối với các cái dự án PPP cần phải căn cứ vào tính chất của từng dự án vào trong từng giai đoạn để quyết định tỷ lệ vốn của nhà nước bao nhiêu cho phù hợp. Đặc biệt là vốn của nhà nước vào các dự án ở những vùng khó khăn, vùng xa xôi cần phải phát triển ra cơ sở hạ tầng giao thông theo phương thức này.

Do đó, đại biểu Vũ Tiến Lộc đề nghị, thời gian tới Chính phủ cần kiến nghị Quốc hội sửa đổi Luật PPP để phù hợp với thực tiễn hơn. Bởi, không chỉ có các dự án PPP đang bế tắc trong lĩnh vực giao thông, mà nhiều dự án trong lĩnh vực giáo dục, y tế cũng đang bế tắc.

Phát biểu tranh luận với Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải về thu hút đầu tư tư nhân trong các dự án PPP, đại biểu Phạm Thúy Chinh (Đoàn Hà Giang) bày tỏ không đồng tình với ý kiến cho rằng, chỉ cần nâng tỷ lệ vốn nhà nước tham gia vào các dự án PPP là sẽ thu hút được các nhà đầu tư tư nhân.

>>Dự thảo Luật về PPP còn nhiều điểm mờ: “Hoá giải” cao tốc Bắc - Nam bằng Luật PPP?

>>Dự thảo Luật PPP: Chưa đảm bảo nguyên tắc bình đẳng giữa nhà đầu tư và nhà nước

Đại biểu Quốc hội Phạm Thúy Chinh (Đoàn Hà Giang).

Theo đại biểu Phạm Thúy Chinh, nếu quá tập trung vào việc nâng tỷ lệ vốn nhà nước tham gia vào các dự án PPP sẽ dễ trở thành một hình thái khác của đầu tư công. Một trong những việc Nhà nước cần làm là đảm bảo thực hiện đúng những cam kết của mình trong các dự án PPP.

Các nghĩa vụ này được thực hiện thông qua việc Nhà nước sẽ mua lại dự án trong trường hợp do lỗi của nhà nước, bảo đảm cam kết cân đối vốn, chia sẻ khi giảm doanh thu. Các vấn đề này đã được quy định tại luật PPP, khi và chỉ khi nhà nước thực hiện đầy đủ các cam kết của mình thì mới thu hút được đầu tư tư nhân.

Trả lời ý kiến tranh luận về giải pháp thu hút đầu tư vào dự án PPP, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng cho biết, sau khi ban hành Luật PPP chúng ta chưa thu hút được nhiều doanh nghiệp tham gia các dự án PPP.

Theo Bộ trưởng, hiện nay cả nước, về đầu phương tiện có 5,2 triệu ô tô, riêng Hà Nội và TP.HCM chiếm xấp xỉ 50%, do phân bổ không đồng đều nên việc thu hút vốn vào dự án PPP khó khăn. Bên cạnh đó, nhiều dự án từ những năm 2016 hiện nay đang có vướng mắc chưa thể tháo gỡ, ảnh hưởng đến niềm tin của doanh nghiệp.

Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng.

Về giải pháp, Bộ Giao thông vận tải đang từng bước nghiên cứu, phối hợp với các bộ, ngành để tham mưu cho Chính phủ và Quốc hội. Một trong những yếu tố thu hút đầu tư của doanh nghiệp vào các dự án PPP là tăng tỷ lệ vốn nhà nước.

Tuy nhiên, đó không phải là yếu tố quyết định. Theo kinh nghiệm từ một số quốc gia, nhiều nước không khống chế tỷ lệ vốn nhà nước tham gia vào dự án. Điều quan trọng là cần thay đổi tư duy khi mời gọi đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, thời gian tới Bộ Giao thông vận tải sẽ chuẩn bị hoàn thiện các điều kiện để cùng các địa phương tổ chức hội nghị xúc tiến kêu gọi đầu tư vào kết cấu hạ tầng giao thông. Đồng thời, cần đầy mạnh thu hút nguồn vốn doanh nghiệp thông qua triển khai nhượng quyền thu phí, đấu giá quyền thu phí.