Nhiều ý kiến lo ngại về những “gánh nặng” thủ tục hành chính mới được đề xuất Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 15/2018/NĐ-CP.
Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 15/2018/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm (Dự thảo) đang được Bộ Y tế lấy ý kiến nhằm hoàn thiện khung pháp lý về an toàn thực phẩm, phù hợp với thực tiễn và yêu cầu quản lý. Dự thảo bổ sung một số quy định mới như tài liệu thuyết minh sản phẩm với hồ sơ công bố/ tự công bố; lưu trữ hồ sơ thông tin sản phẩm; số lần và thời hạn sửa đổi, bổ sung hồ sơ; các trường hợp thay đổi phải thực hiện đăng ký lại… Đánh giá việc sửa đổi Nghị định là cần thiết, song nhiều ý kiến cho rằng, Dự thảo còn nhiều quy định bất hợp lý, không phù hợp với thông lệ quốc tế, nguy cơ tạo ra nhiều điểm nghẽn mới cho sản xuất - kinh doanh, khiến rất nhiều sản phẩm thực phẩm rất khó để đáp ứng hoặc không thể thực hiện được.
Góp ý Dự thảo, đại diện Công ty Cổ phần Traphaco cho biết, điểm c khoản 4 Điều 1 Dự thảo quy định “Trường hợp sản phẩm có sự thay đổi về tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm đưa sản phẩm ra thị trường; cơ sở sản xuất, xuất xứ; tên sản phẩm; thành phần; nồng độ, hàm lượng, khối lượng thành phần sản phẩm, tổ chức, cá nhân phải tự công bố lại sản phẩm. Các trường hợp có sự thay đổi khác, tổ chức, cá nhân thông báo bằng văn bản về nội dung thay đổi đến cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền và được sản xuất, kinh doanh sản phẩm ngay sau khi gửi thông báo”.
Theo đại diện Công ty Cổ phần Traphaco, quy định yêu cầu doanh nghiệp phải tự công bố lại sản phẩm khi có sự thay đổi về cơ sở sản xuất tại là chưa phù hợp với thực tiễn hoạt động của các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thực phẩm. Việc thay đổi hoặc bổ sung nhà máy sản xuất là nhu cầu tất yếu nhằm đảm bảo sản lượng, tối ưu hóa chi phí và duy trì tiến độ sản xuất.
“Chúng tôi kiến nghị Dự thảo chỉ nên yêu cầu doanh nghiệp thực hiện thủ tục thông báo đến Cục An toàn thực phẩm khi có sự thay đổi về cơ sở sản xuất, thay vì buộc phải tự công bố lại sản phẩm. Bởi lẽ, doanh nghiệp tự chịu trách nhiệm về chất lượng sản phẩm khi thực hiện tự công bố, và cơ sở sản xuất mới vẫn phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo quy định. Việc yêu cầu công bố lại không chỉ làm gia tăng gánh nặng thủ tục hành chính mà còn có thể ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng và hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp”, đại diện Traphaco nhấn mạnh.
Bày tỏ sự lo ngại về những “gánh nặng” thủ tục hành chính mới tại Dự thảo, ông Nguyễn Văn Chinh, Giám đốc Kim Sơn Farm - đơn vị sản xuất thực phẩm hữu cơ, Ủy viên Ban Chấp hành Hiệp hội Thực phẩm Minh Bạch (AFT) cho rằng, tính hướng dẫn thi hành Luật và sát với thực tế để đảm bảo quyền lợi, nghĩa vụ của doanh nghiệp thì Dự thảo chưa thấy rõ. Bằng chứng là nội dung thủ tục tự công bố tăng 620%, nội dung thủ tục đăng ký bản công bố tăng 425%, và nhiều điểm nghẽn được tạo ra không cần thiết.
Theo đại diện AFT, Việt Nam nên chuyển sang mô hình quản lý hiện đại theo xu hướng quốc tế, tiếp cận quản lý trên cơ sở các hệ thống tiêu chuẩn phổ quát mà doanh nghiệp phải áp dụng song song với hậu kiểm và quản lý rủi ro thay vì yêu cầu công bố hợp quy tất cả sản phẩm. Ở nhiều nước, doanh nghiệp có trách nhiệm tự tuân thủ, còn cơ quan quản lý chỉ thực hiện tiền kiểm với giấy phép sản xuất và sản phẩm đặc thù.
“Nghị định 15 sửa đổi cần áp dụng cách tiếp cận hệ thống và số hóa. Doanh nghiệp phải đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm và cập nhật dữ liệu sản xuất trên hệ thống điện tử quốc gia. Cơ quan quản lý sẽ giám sát thông qua hệ thống này, chỉ kiểm tra khi phát hiện dấu hiệu bất thường hoặc theo kế hoạch định kỳ, giúp giảm bớt thủ tục hành chính và nâng cao hiệu quả quản lý”, ông Chinh đề xuất.