Gửi bình luận
Báo cáo Cập nhật tình hình kinh tế Việt Nam đến tháng 9/2025 của World Bank cho thấy kinh tế Việt Nam tăng trưởng tích cực với nhiều điểm sáng, song vẫn đối mặt không ít thách thức phía trước.
Động lực chính thúc đẩy tăng trưởng GDP trong nửa đầu năm 2025 đến từ xuất khẩu. Trong bối cảnh chính sách thương mại toàn cầu tiềm ẩn nhiều bất định, doanh nghiệp Việt Nam đã đẩy mạnh đơn hàng (frontloading) để tận dụng thời điểm trước khi rủi ro thuế quan gia tăng. Nhờ đó, xuất khẩu tăng 14,2% so với cùng kỳ. Đặc biệt, xuất khẩu sang Mỹ bùng nổ, tăng 28,3%, trong đó nhóm hàng máy tính đạt mức tăng kỷ lục 78,6% chỉ riêng trong tháng 6.
Song hành với xuất khẩu, đầu tư cũng là điểm sáng. Tổng vốn đầu tư tăng 8% theo giá so sánh, cao hơn mức 6,7% nửa đầu năm 2024. Đáng chú ý, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) duy trì ổn định bất chấp nhiều bất định toàn cầu. Vốn giải ngân FDI đạt 26,2 tỉ USD, tương đương 5,5% GDP trong 12 tháng tính đến tháng 6-2025, tăng 9,3% so với cùng kỳ. Vốn đăng ký FDI cũng tăng mạnh 23,8%, tập trung vào chế biến, chế tạo (51%) và bất động sản (22%).
Tuy nhiên, FDI đăng ký mới chỉ đạt 9,3 tỉ USD trong nửa đầu năm 2025, giảm 3% so với cùng kỳ. Điều này phản ánh xu hướng chững lại sau hai năm liên tục tăng trưởng, cho thấy Việt Nam cần tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư để duy trì sức hấp dẫn.
Một động lực không thể bỏ qua là du lịch và tiêu dùng. Tiêu dùng cuối cùng tăng 8% so với 5,8% cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, dịch vụ lưu trú và ăn uống tăng 16,2%, còn du lịch bứt phá tới 60,2% nhờ lượng khách quốc tế, đặc biệt là từ Trung Quốc, quay trở lại. Các lễ hội và sự kiện lớn trong năm 2025 đã góp phần đáng kể vào sự phục hồi này. Tiêu dùng tư nhân tiếp tục chiếm khoảng 53% GDP, khẳng định vai trò trụ cột, dù vẫn thấp hơn mức trung vị 63% của các nền kinh tế đang phát triển trong khu vực Đông Á.
Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Việc xuất khẩu sang Mỹ tăng mạnh trong nửa đầu năm đã góp phần đáng kể vào kết quả tăng trưởng ấn tượng. Tuy nhiên, điều này cũng đồng nghĩa nền kinh tế Việt Nam đang đặt nhiều “trứng” vào một “giỏ”. Từ cuối năm 2024, Washington liên tục phát đi tín hiệu áp thuế quan, khiến kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam biến động mạnh: từ 9,2% vào tháng 11-2024, lên 14,5% trong nửa đầu năm 2025, và đạt đỉnh 19,8% vào tháng 4-2025 – đúng thời điểm Mỹ công bố biện pháp thuế quan đối ứng trước khi tạm hoãn.
Sự phụ thuộc này mang lại rủi ro lớn. Nếu chính sách thương mại Mỹ thay đổi đột ngột, doanh nghiệp Việt Nam có thể chịu tác động tức thì. Dù đơn hàng mới cải thiện vào tháng 7-2025 sau thỏa thuận thương mại Việt – Mỹ, nhưng mức tăng vẫn khiêm tốn, cho thấy triển vọng khó duy trì bền vững.
Trong bối cảnh trên, World Bank dự báo GDP Việt Nam cả năm 2025 sẽ đạt 6,6%. Đây là mức tăng trưởng tích cực nhưng thấp hơn kỳ vọng, phản ánh sự giảm tốc của xuất khẩu. Năm 2026, dự báo tăng trưởng giảm còn 6,1% khi tác động của suy yếu thương mại toàn cầu trở nên rõ rệt. Tuy vậy, năm 2027 được kỳ vọng khởi sắc trở lại, đạt 6,5%, nhờ thương mại quốc tế phục hồi và lợi thế cạnh tranh của Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu được củng cố.
Điểm sáng là cấu trúc tăng trưởng của Việt Nam đang dần đa dạng hóa. Du lịch, dịch vụ và tiêu dùng nội địa chứng kiến sự phục hồi mạnh mẽ. Đầu tư công và FDI tiếp tục là bệ đỡ. Tuy nhiên, việc phụ thuộc quá nhiều vào một thị trường xuất khẩu chính vẫn là thách thức lớn.
Nhìn từ những con số mà World Bank đưa ra, bức tranh kinh tế Việt Nam nửa đầu 2025 có thể gói gọn trong ba chữ: tăng trưởng – rủi ro – kỳ vọng. Tăng trưởng nhờ xuất khẩu, đầu tư và du lịch; rủi ro vì sự phụ thuộc lớn vào Mỹ và thương mại toàn cầu bất ổn; kỳ vọng khi dòng vốn FDI vẫn ổn định, tiêu dùng và du lịch phục hồi nhanh chóng.
Trong bối cảnh thế giới đầy biến động, để duy trì nhịp tăng trưởng bền vững, Việt Nam cần chiến lược giảm dần sự phụ thuộc vào một vài thị trường xuất khẩu lớn, đồng thời tiếp tục cải cách thể chế, tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho khu vực tư nhân. Bên cạnh đó, khai thác tối đa tiềm năng thị trường nội địa và phát triển các ngành dịch vụ chất lượng cao sẽ là hướng đi dài hạn.
GDP Việt Nam nửa đầu năm 2025 đạt 7,5% – một kết quả ấn tượng so với khu vực và thế giới. Nhưng dự báo cả năm chỉ dừng ở 6,6% là lời nhắc nhở rằng sự phụ thuộc vào xuất khẩu, đặc biệt là vào Mỹ, có thể trở thành điểm yếu. Trong bức tranh nhiều gam màu, những cải thiện về du lịch, tiêu dùng và đầu tư cho thấy nền kinh tế Việt Nam vẫn có tiềm năng lớn nếu biết khai thác cân bằng các động lực tăng trưởng.
