Từ nhiều năm nay, tình trạng tàu cá ngang nhiên ra, vào khu vực Cảng Quốc tế Cửa Lò, Nghệ An khiến tàu chở hàng công suất lớn bị “mắc cạn” tại đây nhưng chưa được xử lý dứt điểm.
Tình trạng này không chỉ gây ảnh hưởng tới an ninh hàng hải mà còn khiến cho tàu chở hàng công suất lớn lẫn đơn vị quản lý Cảng Cửa Lò bị thiệt hại đủ đường.
Tàu cá “phá”... tàu chở hàng
Năm 2015, tỉnh Nghệ An đã kêu gọi Công ty CP đầu tư xây dựng Tuấn Lộc vào xây dựng bến cảng số 5, số 6 Cảng Cửa Lò tại phường Nghi Thuỷ, thị xã Cửa Lò chia thành 2 giai đoạn với tổng nguồn vốn 1.180 tỷ, quy mô diện tích 23,4ha.
Đến giai đoạn hiện nay, bến số 5, số 6 Cảng Cửa Lò được thiết kế cùng một lúc 2 tàu có trọng tải 3 vạn tấn ra vào cập cảng đã được nhà đầu tư hoàn thiện, đưa vào vận hành.
Đặc biệt, khu vực hậu cần của bến có bãi hàng hóa 9,5ha, bãi container rộng 1,1ha, sức nâng dưới móc 50 tấn, tầm với tối đa 36m, chiều cao nâng tối đa 30m, tốc độ nâng/hạ tải 40 tấn là 50m/phút cũng đã đi vào hoạt động.
Tuy nhiên, do vướng luồng lạch ra, vào và tàu cá của ngư dân “án ngữ” ngay khu vực gần các bến cảng Cửa Lò nên các tàu hàng tải trọng lớn trên 10.000 DWT đầy tải cập cảng rất khiêm tốn.
Ông Nguyễn Hồng Sơn - Giám đốc Công ty TNHH Cảng Cửa Lò cho biết, thực trạng nhà đầu tư đang “mắc cạn” cả trên bờ lẫn dưới biển vì hệ thống hạ tầng chưa được đấu nối hoàn thiện và tàu cá ngư dân vô tư neo đậu đã khiến cho dự án hoạt động không hết công suất được.
Bởi khi đầu tư bến cảng số 5, số 6, chính quyền địa phương hứa sẽ tạo điều kiện để đấu nối một con đường riêng vào cảng nhưng đến nay vẫn đang bị tắc. Lý do nữa là khi các bến nói trên đi vào hoạt động, ngư dân chưa có bến neo đậu riêng nên nhiều tàu cá vẫn ra, vào chung với Cảng Cửa Lò, gây khó khăn cho tàu vận tải công suất lớn cập cảng.
Bao giờ mới được khơi thông?
Để chấn chỉnh tình trạng trên, chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng đã có động thái tuyên truyền và tìm giải pháp tháo gỡ.
Cụ thể, từ năm 2015, UBND tỉnh Nghệ An đã phê duyệt dự án đầu tư xây dựng bến neo đậu tại phường Nghi Tân, thị xã Cửa Lò gồm các hạng mục như nạo vét luồng tuyến cho tàu thuyền vào nơi neo đậu, vũng neo đậu cho tàu cá số 1, số 2, khu nước, và hạng mục bến neo đậu cho tàu cá. Tuy nhiên, do khó khăn về nguồn vốn nên dự án này rơi vào cảnh thi công theo kiểu rùa bò.
Để hoàn thiện bến cá đưa vào hoạt động, năm 2018, UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt điều chỉnh bổ sung dự án: Xây dựng kè chống sạt lở bờ Hữu sông Nam Cấm và nơi neo đậu tàu, thuyền phòng tránh thiên tai phường Nghi Tân, thị xã Cửa Lò (giai đoạn 2) với tổng mức đầu tư 76 tỷ đồng.
Thế nhưng, khi triển khai dự án nói trên lại nảy sinh nhiều bất cập như cầu cảng thiết kế 3,5m quá hẹp để có thể bốc dỡ, vận chuyển hàng hóa lên xuống tàu. Ngoài ra, khu vực bến neo đậu cho ngư dân nằm khá xa khu vực hậu cần nghề cá, đường giao thông đi lại chật hẹp… khiến các tàu cá không “mặn mà” với khu neo đậu mới tại phường Nghi Tân. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến tàu cá của ngư dân địa phương liên tục “bám trụ” tại cảng Cửa Lò đang diễn ra trong suốt thời gian qua.
Chính vì vậy, từ nhiều năm nay, tình trạng tàu cá neo đậu trái phép, ngang nhiên lấn chiếm Cảng quốc tế Cửa Lò đang là câu chuyện chưa thể có đáp án chính thức. Điều này cũng đồng nghĩa với việc vai trò, chức năng của cảng quốc tế, cảng đầu mối Quốc gia loại I ở khu vực Bắc Trung Bộ vẫn đang loay hoay vì “mắc cạn” từ động thái của chính quyền và cơ quan chức năng.