Thích ứng với dịch bệnh: Nhìn từ một điển hình

Thời điểm làn sóng COVID-19 thứ 4 lan nhanh ở phía Nam, sáng kiến sản xuất “3 tại chỗ”, và phương thức vận hành chuỗi cung ứng “hai cung đường, một điểm đến” được áp dụng. Song, kết quả không như mong đợi.

Nguyên nhân được người trong cuộc lẫn giới chuyên gia chỉ ra, có cả chủ quan lẫn khách quan, nhưng tựu trung lại chi phí vượt qua khả năng cân đối của doanh nghiệp và sự thiếu đồng bộ giữa các địa phương trong thực thi chính sách. Có thể khắc phục được không?

Ngày 16/9, tỉnh Quảng Trị ban bố Chỉ thị 16, phong tỏa toàn bộ thành phố Đông Hà, cộng đồng doanh nghiệp ở địa phương như gánh thêm “cú đấm” chí mạng - nhưng không thể khác được, còn người ắt còn của.

Đang trên đà thích ứng với điều kiện sản xuất mới, Ban lãnh đạo Công ty Cổ phần gỗ MDF Quảng Trị - trực thuộc Tập đoàn công nghiệp cao su Việt Nam nhận thấy “tắt máy” thêm một lần nữa đồng nghĩa với suy thoái.

Bởi, doanh nghiệp này đã bỏ ra rất nhiều công sức để gầy dựng lên cơ ngơi trị giá hàng trăm triệu USD như hôm nay, đơn hàng trong nước và quốc tế đã nhận phải giao đúng tiến độ, bức thiết hơn là đời sống hàng trăm gia đình cán bộ, nhân viên.

Sản xuất tại chỗ, cách ly tại chỗ, ăn nghỉ tại chỗ được lên kế hoạch từ trước, chọn ra một số lượng nhân sự chất lượng nhất để sàng lọc sức khỏe, họ được lãnh đạo công ty “làm tư tưởng” trước khi xa gia đình dài ngày.

Cơ sở vật chất phục vụ “3 tại chỗ” của MDF Quảng Trị được chuẩn bị chu đáo, đầy đủ trang thiết bị như ở nhà, đảm bảo đúng diện tích/công nhân, đặc biệt đội ngũ hậu cần vòng ngoài túc trực 24/24 sẵn sàng xử lý nếu có sự cố xảy ra.

Hơn 20 ngày, guồng sản xuất chạy rất “êm”, công tác xét nghiệm định kỳ cho công nhân được đặt lên hàng đầu, ai cảm thấy “nhớ nhà” sẽ được kiểm tra sức khỏe trước khi giải quyết cho về, đội ngũ dự bị tuyển chọn từ trước sẽ cắt cử người thay thế xoay tua.

Tổng giám đốc công ty, ông Cao Thanh Nam rút ra kinh nghiệm: “Tôi thấy điều quan trọng nhất của chính sách “3 tại chỗ” là tuyệt đối không để COVID-19 lọt vào, sau đó là tiềm lực tài chính của doanh nghiệp và tâm lý người lao động”.

Cơ sở vật chất của MDF Quảng Trị có nói gọi là rất tốt, khu cách ly cách xưởng sản xuất khoảng 100m, vốn là tòa nhà công vụ dành cho chuyên gia và khách cũng như lãnh đạo Tập đoàn đến thăm và làm việc nên trang thiết bị rất đầy đủ.

Anh Lê Ngọc Tân, một công nhân “3 tại chỗ” cho biết: “Lãnh đạo công ty rất quan tâm đến anh em công nhân khi lao động trong điều kiện khó khăn, chế độ an toàn dịch tễ đảm bảo và trợ cấp đầy đủ nên mọi người vui vẻ hăng hái làm việc”.

Vậy, bài toán chi phí - nguyên nhân làm thất bại “3 tại chỗ” ở phía Nam sẽ như thế nào với MDF Quảng Trị? Ông Nam cho biết, chi phí sản xuất tất nhiên nhiều hơn bình thường, nhưng không phải là vấn đề lớn nếu thời gian áp dụng vừa phải, tùy vào “sức khỏe” tài chính và khối lượng đơn hàng của mỗi doanh nghiệp.

Tuy nhiên, cái được của công ty là kiểm soát rất tốt chất lượng sản phẩm, giảm thiểu sản phẩm lỗi và định mức tiêu hao đầu vào do người lao động chỉ có mục đích duy nhất là chuyên tâm làm việc.

Riêng MDF Quảng Trị “3 tại chỗ” giúp giải quyết nhiều vấn đề: (1) duy trì đời sống cán bộ, nhân viên; (2) thực hiện đúng tiến độ giao hàng cho đối tác trong và ngoài nước; (3) là những cuộc tập dượt bổ ích để chung sống với dịch bệnh.

Vị Tổng giám đốc cũng bày tỏ lo lắng khi chuỗi cung ứng nguyên liệu bắt đầu đứt gãy, mặc dù công ty sẵn sàng đài thọ hết chi phí xét nghiệm cho lái xe từ các tỉnh thành vận tải nguyên liệu về nhà máy nhưng dòng lưu thông tắc nghẽn nhiều nơi do các địa phương mỗi nơi một kiểu.

Từ một điển hình thực tế cho thấy, để thích nghi với dịch bệnh, doanh nghiệp, doanh nhân chính là mũi nhọn tiên phong. Họ rất cần hỗ trợ, ít nhất về mặt hành chính.

Cần rà soát lại việc thực hiện chủ trương chung của Trung ương ở các địa phương, vẫn còn đó tình trạng cát cứ, nơi thế này, kia thế khác. Ở phạm vi rộng lớn, sự đồng bộ nhịp nhàng là yếu tố quyết định thắng lợi.

“3 tại chỗ” vẫn còn ưu việt, tương đồng với các mô hình trên thế giới. Song, không phải giành cho tất cả. Từ MDF Quảng Trị suy ra, muốn giảm chi phí phải giảm số lượng công nhân tham gia, chỉ còn cách tự động hóa dây chuyền.

Cuối cùng, dù ít ai nhắc tới đó là chữ TÂM người doanh nhân, dòng người đi bộ hàng nghìn cây số về quê tránh đói, trách dịch có một phần nguyên nhân từ giới chủ - trước hết họ đã bỏ rơi người lao động.

Và, đôi khi vì lý do ngoài bình thường, nhiều lý lẽ phi thường để doanh nghiệp không đóng cửa, quyết tâm sản xuất, chịu hòa vốn hoặc cắt lãi. Đó là trách nhiệm xã hội, TÌNH NGƯỜI.