Gửi bình luận
Giai đoạn đầu cơ đã đi qua, thời đầu tư sắp trở lại khi thị trường chứng khoán Việt Nam đang bước vào giai đoạn mới, nơi câu chuyện lợi nhuận thực sự trở lại vị trí trung tâm.
Các nhịp điều chỉnh của thị trường sẽ mở ra cơ hội tích lũy cổ phiếu cơ bản với định giá hấp dẫn.
VN-Index chính thức bước vào một pha điều chỉnh lớn của năm nay (điều chỉnh trên 10% từ đỉnh) vào ngày 10/11 vừa qua với thanh khoản sụt giảm rõ rệt. Tuy nhiên, thay vì nhìn nhận đây là một tín hiệu tiêu cực, các nhà đầu tư nên xem đây là sự chuyển giao tất yếu giữa thời đầu cơ và giai đoạn đầu tư dựa trên nền tảng cơ bản (FA) trở lại.
Sau chu kỳ nới lỏng mạnh mẽ của tín dụng và cung tiền, tỷ lệ cho vay trên tiền gửi (LDR) của các ngân hàng đã vươn lên mức cao. Thanh khoản hệ thống không còn dồi dào như trước, thể hiện qua việc các ngân hàng ngày càng phụ thuộc hơn vào thị trường liên ngân hàng. Lãi suất qua đêm duy trì quanh vùng cao gần 6%/năm và nhiều thời điểm tiệm cận lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng. Điều này cho thấy dòng vốn ngắn hạn đang thiếu hụt.
Trong các chu kỳ trước, trạng thái tương tự thường khiến thị trường chứng khoán trở nên nhạy cảm hơn với rủi ro thanh khoản. Đồng thời, diễn biến tỷ giá vẫn “căng”, khiến Ngân hàng Nhà nước khó có thể bơm mạnh thanh khoản vào hệ thống, hàm ý lãi suất huy động có thể còn tăng nhẹ trong thời gian tới.
Đó chính là bối cảnh mà “thời tiền rẻ” – động lực chính của làn sóng đầu cơ trước đây – có thể đang dần khép lại.
Trong giai đoạn đầu cơ tăng mạnh, nhiều cổ phiếu đầu cơ tăng nhờ dòng tiền ngắn hạn và kỳ vọng vào các câu chuyện khó giải thích được bằng tăng trưởng lợi nhuận tương lai. Thói quen giao dịch dựa vào bảng điện tử, vào sự hưng phấn của thị trường, khiến nhà đầu tư dễ nhầm lẫn rằng xu hướng này sẽ tiếp diễn mãi.
Sai lầm phổ biến hiện nay là tiếp tục giao dịch theo thói quen cũ, tập trung vào nhóm cổ phiếu từng mang lại lợi nhuận ngắn hạn mà bỏ qua sự thay đổi căn bản của môi trường thanh khoản. Khi dòng tiền đầu cơ co lại, các mã cổ phiếu này thường giảm mạnh, khiến nhà đầu tư vừa mất lợi nhuận, vừa chịu tổn thương tâm lý, không còn sẵn sàng cho cơ hội mới khi thị trường tạo vùng giá hấp dẫn hơn.
Kinh nghiệm từ nhiều chu kỳ cho thấy, những người giữ được kỷ luật danh mục và bình tĩnh tái cơ cấu trong giai đoạn đầu cơ thoái trào sẽ là những người có vị thế tốt nhất khi thị trường hồi phục thực sự.
Mức điều chỉnh mạnh vừa qua của thị trường chứng khoán đưa mặt bằng định giá chung “nguội” đi đáng kể, dù vẫn chưa thực sự rẻ nếu nhìn toàn thị trường. Tuy nhiên, sự phân hóa về định giá đang lớn dần giữa các nhóm ngành và cổ phiếu. Theo tính toán của FiinGroup, tính đến ngày 07/11, định giá các cổ phiếu phi tài chính, loại trừ nhóm Vingroup và Gelex, chỉ ở mức 14,2 lần, thuộc vùng định giá rẻ so với lịch sử từ năm 2015 đến nay.
Nhiều doanh nghiệp có nền tảng cơ bản tốt hiện vẫn đang ở vùng giá thấp hoặc chỉ tăng nhẹ từ đầu năm nay. Đây chính là khu vực tiềm năng cho dòng tiền trung và dài hạn quay trở lại, đặc biệt khi nhà đầu tư bắt đầu chú trọng hơn đến câu chuyện tăng trưởng lợi nhuận trong năm 2026, thay vì “sóng tin đồn” ngắn hạn.
Với bối cảnh rủi ro hệ thống không gia tăng mạnh, các nhịp điều chỉnh kế tiếp có thể mở ra cơ hội tích lũy cổ phiếu cơ bản với định giá hấp dẫn, nhất là ở các nhóm ngành có triển vọng tăng trưởng ổn định như bán lẻ - tiêu dùng, hạ tầng, vật liệu xây dựng hay năng lượng,…
Đây thường là thời điểm quan trọng để nhà đầu tư đánh giá lại khẩu vị rủi ro và cấu trúc danh mục. Việc tái cơ cấu danh mục đầu tư cần được thực hiện trên 2 trục chính:
Thứ nhất, giữ tỷ trọng cổ phiếu phù hợp, giúp phòng thủ trước các biến động lớn có thể xảy ra trong ngắn hạn, đồng thời là sự chuẩn bị cần thiết cho các cơ hội tương lai dần lộ diện.
Thứ hai, cấu trúc danh mục cho 2026. Các nhà đầu tư nên tập trung vào nhóm cổ phiếu có dòng tiền kinh doanh thực, định giá thấp hơn trung bình 3 năm, và có triển vọng tăng trưởng lợi nhuận bền vững trong năm 2026, đồng thời có thể giảm tỷ trọng các nhóm đầu cơ hay tăng nóng.
Đối với nhà đầu tư chứng chỉ quỹ, đây là thời điểm thích hợp để đánh giá lại danh mục quỹ đang nắm giữ. Khi thị trường quay về định hướng FA, nhiều quỹ cổ phiếu chất lượng, vốn chưa tăng giá trong giai đoạn đầu cơ, có khả năng lấy lại hiệu suất vượt trội.
Giai đoạn tiền đầu cơ đã đi qua. Thị trường chứng khoán Việt Nam đang bước vào giai đoạn mới, nơi giá trị và câu chuyện lợi nhuận thực sự trở lại vị trí trung tâm. Với những nhà đầu tư đủ kiên nhẫn, đây không phải là giai đoạn đáng sợ, mà là khởi đầu cho chu kỳ đầu tư mới, bền vững và bản lĩnh hơn.
