Làm thế nào để doanh nghiệp vừa phát triển vừa thực hành ESG, đáp ứng những đòi hỏi ngày càng cao về bền vững?
Đây là một trong những câu hỏi đang được nhiều doanh nghiệp quan tâm, nhất là ở thời điểm chuyển đổi xanh đã trở thành yêu cầu bắt buộc và tác động mạnh mẽ tới hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Ông Tạ Đức Bình - Nghiên cứu viên cao cấp của Viện Chiến lược và chính sách tài nguyên môi trường (Bộ Tài nguyên và môi trường) cho biết, mới đây Viện Nghiên cứu kinh tế Đông Á và Đông Nam Á kết hợp với một trường đại học Nhật Bản đã thực hiện nghiên cứu mang tên “Các ảnh hưởng và sự liên kết của khoản đầu tư ESG tới chuyển dịch Net Zero”. Nghiên cứu triển khai trên phạm vi khá lớn từ thị trường Mỹ, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và ASEAN 5. Năm quốc gia nổi bật nhất của ASEAN 5 có Việt Nam.
Theo mô hình của nghiên cứu, khi đưa ra các biến về hiệu quả của doanh nghiệp, các biến phụ thuộc hiệu suất của doanh nghiệp như ROA, ROE, EPS… và mô hình tích hợp các điểm ESG, các biến control bao gồm cả GDP, các biến COVID -19 để nhìn bức tranh toàn cảnh xem doanh nghiệp không thực hiện ESG và có điểm ESG cao thì thay đổi như thế nào.
Theo ông Tạ Đức Bình, kết quả của mô hình này chỉ ra, tại các thị trường lớn như Mỹ, Nhật Bản, doanh nghiệp đạt điểm ESG cao có khả năng phục hồi tốt hơn và giá trị duy trì tốt hơn trong đại dịch COVID - 19. Điều đó cho thấy, ngoài những lợi ích dài hạn, thực hiện ESG giúp doanh nghiệp chống chọi những thách thức, biến đổi đột ngột như COVID vừa qua.
Bên cạnh đó, tiếp cận nhiều nghiên cứu của các tổ chức uy tín như S&P cũng đưa ra mô hình để nhìn ra lợi ích mà ESG mang lại cho doanh nghiệp. Đặc biệt, trong vòng 5 năm trở lại đây, các quốc gia trên thế giới đã đưa ra khái niệm rủi ro Môi trường - Xã hội - Quản trị 2.0 (ESG 2.0) thay vì khái niệm rủi ro Môi trường - Xã hội - Quản trị 1.0 (ESG 1.0) trước đó.
Nếu ESG 1.0 chỉ đề cập đến việc các doanh nghiệp phải quan tâm vấn đề rủi ro môi trường, thì ESG 2.0 đã mở rộng thêm phạm vi ra các vấn đề xã hội ảnh hưởng đến lợi thế thương mại, danh tiếng của doanh nghiệp. Điều này cho thấy mối quan hệ chặt chẽ trong việc đánh giá hiệu suất rủi ro ESG và định giá thị trường/giá cổ phiếu. Đây cũng được coi là mục tiêu để các doanh nghiệp xây dựng chiến lược phát triển bền vững trong tương lai.
Đồng quan điểm, ông Trần Bằng Việt - Chuyên gia tư vấn cấp cao, CEO Đông A Solutions nhấn mạnh việc thực hành ESG, phát triển bền vững không còn là lựa chọn mà đã trở thành chiến lược bắt buộc, giúp doanh nghiệp xây dựng giá trị dài hạn và niềm tin từ công chúng. Tuy nhiên, vị chuyên gia này cũng đã đặt ra một câu hỏi mang tính thời đại: Làm thế nào để doanh nghiệp vừa phát triển mạnh mẽ, vừa đáp ứng những đòi hỏi ngày càng cao về bền vững, nhất là với các doanh nghiệp SME.
Dựa trên ba trụ cột chính là môi trường, xã hội và kinh tế, ông Trần Bằng Việt gợi mở hai hướng đi phù hợp cho doanh nghiệp Việt Nam. Đó là đầu tư bài bản ngay từ đầu với chiến lược “Vững bền để phát triển” hoặc áp dụng từng bước đổi mới với phương châm “Phát triển nhưng vững bền”.
Đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của đổi mới sáng tạo, tối ưu hóa tài nguyên và minh bạch trách nhiệm với cộng đồng để tránh rủi ro “tẩy xanh” (greenwashing). Với sự chuẩn bị bài bản và hợp tác chiến lược, doanh nghiệp không chỉ đạt hiệu quả kinh tế mà còn tạo dấu ấn mạnh mẽ với khách hàng và đối tác.