Thuế nhà đất có lộ trình 10 năm?

Tuy nhiên, vấn đề là nên đánh thuế thế nào và thuế suất bao nhiêu?

Trên thế giới hiện có 174/193 quốc gia đang thu thuế tài sản, với mức thu trung bình từ 3-4% tổng số thu thuế hàng năm ở các nước phát triển và thấp hơn ở các nước khác.

Kinh nghiệm quốc tế

Theo bà Lê Thị Mai Liên - Ban chính sách Tài chính công, Viện Chiến lược và Chính sách, Bộ Tài chính, thuế tài sản là khoản thu định kỳ thường xuyên hoặc khoản thu không định kỳ (phát sinh không thường xuyên) liên quan đến việc sử dụng, sở hữu và chuyển nhượng tài sản.

Việc đánh thuế với nhà, đất và tài sản liền kề với đất là thông lệ phổ biến trên thế giới, đặc biệt các nước phát triển. Dòng thuế này đóng góp tới khoảng 2% tổng thu ngân sách nhà nước tại các quốc gia thuộc Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), chiếm khoảng 0,6% tại các nước đang phát triển và khoảng 0,68% tại các quốc gia đang chuyển đổi nền kinh tế.

Chia sẻ thực tiễn thuế tài sản tại bang Ontario (Canada), ông Nicolas Drouin, Đại sứ quán Canada tại Việt Nam cho biết, thuế tài sản ở Canada được xem xét dựa trên nguyên tắc là số tiền phải nộp phụ thuộc vào giá trị tài sản sở hữu.

Thuế tài sản là một nguồn thu nhập chính, do chính quyền địa phương kiểm soát, khoảng 19 tỷ đô Canada mỗi năm tại Ontario. Thuế tài sản dựa trên 2 nguyên tắc nền tảng, thứ nhất, nguyên tắc lợi ích mà chủ tài sản nhận được; thứ hai, nguyên tắc khả năng đóng thuế của chủ tài sản.

Thu nhập từ thuế tài sản được dùng để trang trải các dịch vụ do chính quyền địa phương cung cấp, như giáo dục, văn hóa, y tế, tiện ích... Vì các dịch vụ do chính quyền đô thị cung cấp mang lại lợi ích cho chủ sở hữu tài sản nên họ có trách nhiệm đóng thuế.

Áp dụng phương thức luỹ tiến

Luật sư Trương Thanh Đức - Chủ tịch Hội đồng tư vấn Cty BASICO cho rằng, thuế tài sản chỉ đánh vào người có khả năng nộp thuế, miễn thuế cho hộ nghèo. Bên cạnh đó, chỉ đánh vào một số loại tài sản, có giá trị lớn, đánh thuế luỹ tiến với khởi điểm rất thấp và phải cộng dồn tài sản sở hữu và chỉ đánh thuế tài sản có giá trị từ 5 tỷ đồng trở lên. Bởi lẽ, ở nhiều nước, người dân đa số là đi thuê nhà, chỉ những ai có năng lực tài chính dồi dào mới mua nhà, sở hữu nhà. Nhưng ở Việt Nam, người thu nhập thấp vẫn mua nhà, có nhà. Dự thảo của Bộ Tài chính hiện tại đề xuất mức thuế với nhà và đất đều là 0,4%, theo LS Trương Thanh Đức, mức thuế nên để mức thấp, có thể là 0,1% và có lộ trình tăng dần sau đó khoảng 10 năm.

Bà Lê Thị Mai Liên nhận xét, thuế tài sản thu vào nhà đất còn thể hiện tính gắn kết với các lợi ích cơ bản của các dịch vụ công tới người dân. Thuế tài sản thu vào đối tượng là bất động sản sẽ thúc đẩy sự phát triển lành mạnh của thị trường bất động sản và điều tiết hành vi sử dụng các tài sản của xã hội, thúc đẩy sử dụng tài sản có hiệu quả. Về đối tượng chịu thuế, Nhà nước nên quy định ngưỡng diện tích chịu thuế đối với nhà, đất. Nghĩa là vượt một ngưỡng nhất định mới phải nộp thuế. Về giá nhà, đất để tính thuế, ngắn hạn, căn cứ theo khung giá nhà đất do UBND cấp tỉnh quy định. Còn trung và dài hạn cần xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu theo giá nhà, đất trên thị trường.

Bà Liên đề xuất, Luật thuế Tài sản nên quy định khung thuế suất, trên cơ sở đó phân cấp cho các địa phương tự quy định mức thuế suất phù hợp với điều kiện của địa phương. Đồng thời, các mức thuế suất nên phân biệt theo mục đích sử dụng đất nhằm đảm bảo sử dụng đất tiết kiệm, hiệu quả.