Tiêm nhiều mũi vaccine tăng cường liệu có gây nguy hiểm?

>> Người khỏe mạnh phải tiêm bao nhiêu liều vaccine COVID-19?

Cơ quan Dược phẩm châu Âu (EMA) thuộc Liên minh châu Âu (EU) cho biết, các quốc gia nên tăng thời gian chờ giữa những đợt tiêm tăng cường và gắn chúng với thời điểm bắt đầu mùa lạnh ở mỗi bán cầu, giống kế hoạch chiến lược tiêm chủng ngừa cúm.

"Có thể tiêm một hoặc hai mũi tăng cường, song đó không phải điều mà chúng tôi cho rằng nên lặp lại liên tục", Marco Cavaleri, lãnh đạo bộ phận phụ trách các mối đe dọa về sức khỏe và chiến lược vaccine của EMA, nói trong cuộc họp báo.

Chuyên gia này chỉ ra, các mũi tiêm nhắc lại sử dụng vaccine được sản xuất theo công thức giống hệt như hai liều đầu tiên. Chính vì vậy, nếu vaccine không có sự cải tiến, sự bảo vệ sẽ không còn hiệu quả nếu vaccine tiếp tục đột biến và lẩn tránh được các kháng thể.

Có thể thấy, khi biến thể Omicron có khả năng lây lan cao, nhiều nước trên thế giới đã nghiên cứu triển khai tiêm chủng mũi vaccine tăng cường nhằm tăng khả năng bảo vệ người dân trước làn sóng dịch mới. Cố vấn Quốc gia về Tiêm chủng (NACI) của Canada đã khuyến cáo rằng những người Canada bị suy giảm miễn dịch mức độ trung bình hoặc nghiêm trọng có thể tiêm mũi vaccine thứ tư ít nhất sáu tháng sau liều cuối cùng.

Theo Giáo sư Wei Shen Lim, Chủ tịch Ủy ban Hỗn hợp về Tiêm chủng nhận định trong một cuộc họp báo gần đây rằng, “Các dữ liệu hiện tại cho thấy liều vaccine tăng cường tiếp tục cung cấp mức độ bảo vệ cao chống lại bệnh diễn tiến nặng, ngay cả đối với những nhóm tuổi già dễ bị tổn thương nhất. Chính vì vậy, không cần thiết phải triển khai tiêm liều tăng cường thứ tư ngay lập tức”.

Tại Hoa Kỳ, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm FDA gần đây đã sửa đổi giấy phép sử dụng khẩn cấp đối với vaccine mRNA COVID-19 để rút ngắn thời gian giữa hai liều chính và liều bổ sung xuống ít nhất là năm tháng, áp dụng cho những người 18 tuổi tuổi trở lên.

Mặc dù hiệu quả của hầu hết các loại vaccine đang cho thấy giảm hiệu quả trong việc ngăn chặn bệnh có triệu chứng nhẹ đối với biến thể Delta và biến thể Omicron, nhưng vẫn có hiệu quả cao ngăn chặn bệnh chuyển biến nặng và tử vong.

Peter Marks, M.D., Ph.D., giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Đánh giá Sinh học của FDA, nhận xét trong " Hiện nay vẫn còn thiếu thông tin cho thấy mũi tiêm thứ ba giảm hiệu quả trong việc  bảo vệ con người trước biến chủng Omicron. Do đó, chúng tôi khuyến khích mọi người nên tiêm chủng đầy đủ hai mũi vaccine ngay lập tức. Không bao giờ là quá muộn để tiêm vaccine phòng Covid-19”.

Chính vì vậy, các chuyên gia cho rằng, thay vì nhanh chóng tiêm mũi vaccine thứ tư, bất kỳ lượng vaccine dư thừa nào cũng sẽ được sử dụng tốt hơn ở những khu vực trên thế giới không có đủ khả năng tiếp cận với nguồn vaccine để tiêm chủng diện rộng.

WHO đã kêu gọi các quốc gia giàu có ngừng triển khai tiêm vaccine liều thứ tư cho đến cuối năm nay để các quốc gia khác có thể nhận được nhiều liều vaccine hơn để tiêm chủng cho người dân. Làm như vậy rõ ràng sẽ giúp bảo vệ được nhiều người dân trên toàn cầu, cũng như giảm khả năng xuất hiện một biến thể nguy hiểm khác của virus Corona.

>> Thực hư việc tiêm 3 mũi vaccine vẫn nhiễm Omicron

Tuy nhiên, có những ý kiến cho rằng, rất có thể một ngày nào đó, thế giới sẽ cần tiêm mũi vaccine liều thứ tư do khả năng bảo vệ suy yếu hoặc sự xuất hiện của một biến thể mới khiến hiệu quả của vaccine bị vô hiệu đáng kể. Nhưng các nhà nghiên cứu lập luận rằng thế giới chưa đến thời điểm đó. Trong ngắn hạn, việc cần làm ngay lập tức vẫn là tập trung vào việc càng nhiều người trên thế giới được tiêm chủng đầy đủ hai mũi vaccine càng tốt.

Các tổ chức y tế trên thế giới cần cân nhắc tất cả những vấn đề này khi thảo luận về khả năng triển khai tiêm chủng các mũi vaccine Covid-19. Và dù các nước quyết định thế nào, một điều luôn được các chuyên gia nhấn mạnh, vaccine chỉ là một trong nhiều công cụ y tế mà thế giới có thể sử dụng để ngăn chặn đại dịch trong thời gian tới.

Như Tổng thống Mỹ Joe Biden đã nói rõ trong biện pháp đối phó với Covid-19 mới được công bố gần đây, vaccine sẽ đóng một vai trò quan trọng trong phản ứng liên tục của quốc gia này trong việc đối phó và ngăn chặn Covid-19, nhưng vaccine hoạt động tốt nhất khi được sử dụng kết hợp với việc xét nghiệm thường xuyên, đeo khẩu trang ra nơi công cộng và một số biện pháp khác để giữ an toàn cho mọi người.