Tim Cook đã trở thành tỷ phú USD như thế nào?

Theo Bloomberg, CEO Apple Tim Cook vừa chính thức trở thành tỷ phú USD, cùng thời điểm hãng công nghệ do ông lãnh đạo đang rất gần cột mốc giá trị 2 nghìn tỷ USD. 

Người viết tiếp câu chuyện của Apple

Sau khi Steve Jobs mất, thung lũng Silicon đã dự đoán rằng hoạt động kinh doanh của Apple sẽ dao động. Phố Wall hoài nghi về con đường phía trước còn những khách hàng trung thành với công ty thì không biết tương lai của những sản phẩm được ưa thích nhất gắn mác Apple sẽ đi về đâu.

Hiện tại, cổ phiếu Apple đang ở mức cao nhất mọi thời đại. Vốn hóa thị trường công ty đạt 1,9 nghìn tỷ USD – lớn hơn cả GDP của Canada, Nga và Tây Ban Nha. Apple hiện cũng là công ty lớn nhất thế giới, tiếp tục thống trị thị trường điện thoại thông minh.

Thành tựu đó đã nói lên tất cả, về cách mà một kỹ sư công nghiệp đã biến những sáng tạo của Steve Jobs thành "Apple của Tim Cook", thành một trong những doanh nghiệp có lãi nhất lịch sử.

Apple dưới thời Steve Jobs, nhìn chung định hình bởi những sáng tạo sản phẩm mới mang tính cách mạng, thay đổi hoàn toàn ngành công nghiệp. Trong khi đó, Tim Cook đã biến Apple thành nơi phản ánh nhiều hơn bản thân ông, một người đàn ông 59 tuổi thận trọng, hợp tác và khôn khéo.

"Apple của Tim Cook", theo như nhiều cựu lãnh đạo cấp cao của Apple nói rằng là tập đoàn khổng lồ theo đuổi mục tiêu tốc độ tăng trưởng bằng việc xây dựng đế chế sản phẩm và dịch vụ quanh những sáng tạo cách mạng của người tiền nhiệm. Thành công của họ đã thu hút được các khách hàng ở Trung Quốc - giúp doanh số tăng mạnh trong khi vẫn để chi phí ở mức có thể kiểm soát được.

Một doanh nghiệp thành công sau khi được chuyển giao quyền lực cho người tiền nhiệm là khá hiếm. Microsoft đã một phen lao đao khi Bill Gates trao ngôi vương lại cho người tiền nhiệm sát ông; GM cũng rơi vào tình trạng tương tự như vậy.

"Thời điểm tháng 10/2011, mọi người nói kiểu: Chấm hết rồi, mọi thứ rồi sẽ rối tung", theo Mike Slade – một nhà tư vấn lâu năm cho Steve Jobs và là cựu thành viên hội đồng quản lý của Apple. "Tuy nhiên giờ đây, Tim Cook chứng minh rằng ông đã làm rất tốt công việc của mình".

Apple, dưới thời Cook thịnh vượng chưa từng có. Kể từ khi bắt đầu điều hành công ty vào năm 2011, năm mà Steve Jobs mất, doanh thu và lợi nhuận của Apple đã liên tục tăng gấp đôi và vốn hóa thị trường của họ đã vượt từ 348 tỷ USD lên 1,9 nghìn tỷ USD.

Công ty hiện nắm trong tay 81 tỷ USD tiền mặt, không gồm nợ và đã chi trả 475,5 tỷ USD cổ tức cho cổ đông.

Báo cáo kết quả kinh doanh của công ty vào tuần trước đã khiến cổ phiếu của họ tăng hơn 10% chỉ trong riêng 1 ngày.

Tư duy bản lĩnh

Theo các kỹ sư của Apple, Cook thường đánh giá ý tưởng sản phẩm mới một cách thận trọng. Ông cũng không muốn tung ra những sản phẩm có thể bán kém và phá hoại thành tích của công ty.

Thay vì xây dựng các thiết bị độc lập mới, Cook đã thành công trong việc xây dựng những sản phẩm xoay quanh iPhone gồm đồng hồ, tai nghe, dịch vụ thuê bao nhạc và tivi. Theo Counterpoint Research, các sản phẩm này đã bùng nổ trên thị trường. Trong năm 2019, lượng Apple Watch bán ra còn lớn hơn tổng doanh số bán của tất cả thương hiệu đồng hồ Thụy Sĩ cộng lại. AirPods chiếm gần nửa tổng số tai nghe được bán ra trên toàn thế giới.

Tuy nhiên, tổng doanh thu của các sản phẩm này trong năm tài chính 2019 là 24,5 tỷ USD, thấp hơn doanh thu hàng năm lớn nhất của iPad (32 tỷ USD).

Cook đã hỏi ý kiến các nhà sản xuất Hollywood như Brian Grazer để tìm hiểu về ngành kinh doanh giải trí, trước khi phê duyệt ngân sách 1 tỷ USD cho dịch vụ truyền hình trực tuyến. Những dịch vụ ban đầu vấp phải chỉ trích. Apple Music được cải tiến sau năm đầu tiên ra mắt, trong khi Apple TV+ chỉ có vỏn vẹn 9 show truyền hình.

Tuy nhiên, Cook không hề bận tâm về điều này. "Họ tin rằng sẽ có thêm người đăng ký trong tương lai. Với một tỷ thiết bị trên toàn thế giới, người dùng sẽ mua một thứ tốt hơn nếu nó nằm trên chính điện thoại của bạn", một thành viên cũ trong đội ngũ dịch vụ của Apple tiết lộ.

Cook tấn công thị trường Trung Quốc bằng cách chuyển dây chuyền sản xuất sang các nhà máy tại đây vào khoảng năm 2000. Hơn 3 triệu nhân viên Trung Quốc được thuê trong chuỗi cung ứng của Apple. Năm 2014, Apple ký thỏa thuận với China Mobile để mở rộng phân phối iPhone đến 700 triệu người dùng mới. Thỏa thuận giúp Trung Quốc trở thành thị trường lớn thứ hai của Apple.

Trong khi đó, tại Mỹ, Cook có khả năng đối mặt với các đòn thuế khi nhập khẩu thiết bị sản xuất tại Trung Quốc. Ông bảo vệ Apple bằng cách cho cả hai bên bất cứ những gì họ muốn.

Thông qua con gái và con rể của Tổng thống Mỹ Donald Trump, ông thúc đẩy mối quan hệ với ông chủ Nhà Trắng. Cook cũng gặp gỡ Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer và cố vấn kinh tế Larry Kudlow. Chính quyền ông Trump đã miễn thuế cho Apple Watch.

Ông Trump đã gọi Cook là "một người bạn". Tuy nhiên, trong một chương trình truyền hình, tổng thống Mỹ gọi nhầm CEO Apple là "Tim Apple". Tim Cook ngay lập tức biến nó thành một trò đùa bằng cách đổi tên Twitter thành Tim kèm theo biểu tượng quả táo.

Trở thành tỷ phú của Cook một cách... chậm rãi

Trong khi các tỷ phú công nghệ khác thường là nhà sáng lập và kiêm luôn vị trí CEO sau đó. Ví dụ như CEO Amazon Jeff Bezos (187 tỷ USD), nguyên CEO Microsoft Bill Gates (121 tỷ USD), CEO Facebook Mark Zuckerberg (102 tỷ USD). Tuy nhiên, con đường trở thành tỷ phú của Cook lại khá chậm rãi. Phần lớn tài sản của ông đến từ cổ phiếu thưởng của Apple kể từ khi gia nhập công ty năm 1998.

Giá trị tài sản ròng của Tim Cook được tính toán dựa trên phân tích hồ sơ pháp lý và theo dõi diễn biến của thị trường khi một nhà đầu tư giàu có cơ bản thu lời bao nhiêu từ việc bán cổ phiếu. 

Ngoài ra, ông còn được tặng những cổ phiếu hạn chế khi lên nắm giữ vị trí CEO Apple vào năm 2011. Sắp tới, nếu Apple đạt giá trị 2 nghìn tỷ USD vào cuối quý III, Tim Cook chắc chắn sẽ nhận một khoản tiền thưởng lớn.

Hiện tại, Tim Cook đang trực tiếp sở hữu 847.969 cổ phiếu, trị giá khoảng 375 triệu USD. Số tiền thu được từ việc bán cổ phiếu trước đó, cổ tức và các khoản bồi thường khoảng 650 triệu USD. Hết kỳ kinh doanh quý III vào tháng 9, Cook sẽ tiếp tục được thưởng thêm 100 triệu USD nữa, Bloomberg ước tính.

Khi Tim Cook tiếp quản vị trí CEO Apple vào năm 2011, giá trị công ty này khoảng 350 tỷ USD. Sau 9 năm, giá trị vốn hóa thị trường của Apple đang đạt mức 1.900 tỷ USD, rất gần cột mốc 2 nghìn tỷ USD.

Khi Steve Jobs từ chức và tháng 8/2011 và qua đời không lâu sau đó, Tim Cook đã được bổ nhiệm làm quyền CEO. Tuy nhiên, giới phân tích và nhà đầu tư lo ngại rằng Apple sẽ không thể bứt phá như trước đây. Trong thập kỷ qua, dù không tiết lộ sản phẩm mới đột phá nào như iPhone, nhưng Apple vẫn phát triển mạnh mẽ. Tim Cook đã giám sát sự phát triển của các thiết bị như iPhone X, Apple Watch hay những dịch vụ như Apple Music và nghiên cứu về các lĩnh vực mới như xe tự lái, kính AR.

Ngay cả khi dịch bệnh ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực của nền kinh tế, Apple đã biết khai thác lợi thế khi ngày càng nhiều người phụ thuộc vào thiết bị và dịch vụ của họ. Thành công gần đây của Apple là điều hoàn toàn trái ngược với những gì đang diễn ra trong nền kinh tế Mỹ cũng như toàn cầu: hàng loạt công ty sụp đổ, hàng chục triệu người thất nghiệp và tình trạng thâm hụt ngân sách cực kỳ lớn.

Hussein Kanji – thành viên ban lãnh đạo của công ty đầu tư mạo hiểm Hoxton Ventures, cho hay: "Xu hướng đầu tư vào các công ty công nghệ đã mạnh và kéo dài hơn tôi nghĩ. Trong số tất cả những cổ phiếu này, Apple đã trở thành ‘con gà đẻ trứng vàng’ lớn mạnh nhất trong lịch sử."

Vốn hóa của Apple và sự giàu có của Tim Cook cũng phản ánh đà thăng hoa của cổ phiếu nhóm FAANG – một từ thậm chí còn không tồn tại trong "thời đại" của Steve Jobs. Sự khởi sắc cũng diễn ra trong bối cảnh Tim Cook cùng các CEO công nghệ lớn khác phải đối mặt với những cuộc điều tra về chống độc quyền.