>>> Cần hành lang pháp lý riêng cho tài chính tiêu dùng trong thu hồi nợ

Nhiều đối tượng nước ngoài thuê đứng tên doanh nghiệp, cho vay lãi 1000%

Theo Thượng tá Lê Vinh Tùng, phó Phòng trọng án Cục Cảnh sát hình sự - Bộ Công an, tình hình tội phạm tín dụng đen diễn biến phức tạp với nhiều thủ đoạn, chiêu trò đòi nợ.

Thực hiện Chỉ thị số 12 của Thủ tướng về tăng cường phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến tín dụng đen, trong năm qua, Cơ quan Cảnh sát điều tra đã khởi tố 538 vụ án/944 bị can; Xử phạt hành chính 305 vụ/396 đối tượng; trong đó khởi tố 485 vụ/772 bị can về tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự; khởi tố 27 vụ/35 bị can về tội cố ý gây thương tích, 17 vụ/108 bị can về tội Cưỡng đoạt tài sản…

Lũy kế trong 4 năm thực hiện Chỉ thị 12 (2019-2022), cơ quan công an đã phát hiện 3.772 vụ/6.810 đối tượng hoạt động tín dụng đen; khởi tố 2.113 vụ án/4.343 bị can liên quan tín dụng đen.

Riêng Cục Cảnh sát hình sự đã phối hợp với nhiều địa phương để đấu tranh, xử lý các hành vi phạm tội với phương thức thủ đoạn mới, hoạt động núp bóng doanh nghiệp, đan xen nhiều lĩnh vực, nhiều địa bàn. Nhất là các vụ án cưỡng đoạt tài sản tại Tiền Giang, TP.HCM, Hà Nội... Trong đó, Cục Cảnh sát hình sự đã triệt phá hai chuyên án các đối tượng sử dụng công nghệ cao để hoạt động tín dụng đen.

Qua đấu tranh tội phạm tín dụng đen, Cơ quan Công an còn phát hiện các đối tượng người nước ngoài (Trung Quốc, Nam Phi, Nga, Latvia) đến Việt Nam thành lập, thu mua, thuê người đứng tên doanh nghiệp có chức năng cầm đồ, tư vấn, kinh doanh tài chính, tuyển dụng nhân viên để sử dụng các ứng dụng, website cho vay lãi nặng với lãi suất trên 1000%/năm, Thượng tá Lê Vinh Tùng thông tin tại hội thảo "Xóa sổ tín dụng đen bằng cách nào?" do báo Tuổi Trẻ tổ chức sáng nay 30/9 tại TP Hồ Chí Minh.

>>> Đẩy lùi tín dụng đen bằng tài chính tiêu dùng

Cũng theo Thượng tá, gần đây, cơ quan công an đã phát hiện thủ đoạn các đối tượng thành lập doanh nghiệp gồm công ty tài chính, doanh nghiệp, công ty luật rồi mua lại các khoản nợ xấu, nợ khó đòi sau đó gọi điện, nhắn tin đe dọa nhằm cưỡng đoạt tài sản.

“Lợi dụng việc cơ quan Công an trấn áp, xử lý quyết liệt các hành vi gọi điện, nhắn tin đe dọa đòi nợ để cưỡng đoạt tài sản như trên, xuất hiện tình trạng một số đối tượng vay vốn của các ngân hàng, tổ chức tín dụng, Công ty tài chính chính thống… cố tình “chây ỳ” trả nợ. Thậm chí, trên mạng xã hội, nhiều hội nhóm kín, đăng tải các bài viết, video hướng dẫn, lôi kéo cách “bùng nợ” khi vay qua ứng dụng của các ngân hàng, công ty tài chính gây ảnh hưởng hoạt động tín dụng chính thống” - Thượng tá Tùng khẳng định.

Nợ xấu của nhiều công ty tài chính tăng mạnh

Chia sẻ tại sự kiện và như đã thông tin cùng Diễn đàn Doanh nghiệp trước đó, ông Nguyễn Đức Lệnh - Phó Giám đốc NHNN chi nhánh TP Hồ Chí Minh - cho biết, hoạt động tín dụng tiêu dùng giữ vai trò quan trọng đối với tăng trưởng và phát triển kinh tế xã hội. Thông qua hoạt động tín dụng này, người dân có điều kiện để cải thiện và nâng cao chất lượng cuộc sống, đồng thời mang lại hiệu quả toàn diện trên tất cả các lĩnh vực. Tín dụng tiêu dùng cũng tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế. 

Ông Lệnh khẳng định với thị trường 13 triệu dân ở địa bàn TP  Hồ Chí Minh, nhu cầu vay vốn tiêu dùng còn rất nhiều tiềm năng và dư địa. Tuy nhiên, để khơi thông kênh tín dụng tiêu dùng cần nỗ lực từ cả hai phía, chấp hành tốt quy định của pháp luật trong quá trình cho vay và sử dụng vốn vay. Về phía người vay, cần xác định rõ nghĩa vụ “vay là phải trả”, trong khi ở phía các tổ chức tín dụng, cần phải làm tốt hơn nữa, cả về thủ tục lẫn lãi suất vay. Một khi ngành ngân hàng làm tốt thì đương nhiên người vay sẽ chọn lựa vay ở các tổ chức tín dụng chính thống, được cấp phép, qua đó góp phần đẩy lùi tín dụng đen.

Phát biểu khai mạc hội thảo, nhà báo Trần Xuân Toàn - Phó Tổng biên tập báo Tuổi Trẻ, chia sẻ, mặc dù chủ đề “Xoá sổ tín dụng đen bằng cách nào” không mới, nhưng mới ở chỗ tình hình càng ngày càng diễn biến phức tạp, trong bối cảnh công nghệ phát triển. Đã có rất nhiều thông tin, bài báo phản ánh, cảnh báo hoạt động cho vay dễ dàng, nhưng lãi suất lên đến hàng ngàn phần trăm một năm, thu hồi nợ trái pháp luật. "Các diễn biến vừa qua cũng cho thấy nhu cầu của người dân về vay tiêu dùng vẫn rất lớn, để mua sắm cũng như trang trải khi ốm đau, bệnh tật. Nhưng trên thị trường tồn tại thực trạng dòng tiền ngắt khúc, người dân chuyển qua kênh cho vay phi chính thức, tín dụng đen. Công ty tiêu dùng, công ty tài chính không cho vay hoặc không dám cho vay, vì không thu hồi được hoặc vô cùng khó khăn", ông Toàn nhận định.

Theo số liệu của NHNN, 9 tháng đầu năm 2023, dư nợ tín dụng tiêu dùng của các công ty tài chính đang sụt giảm mạnh, khoảng 40% so với cuối năm ngoái. Tổng dư nợ cho vay của các công ty tài chính còn 134.000 tỉ đồng. 

Nguyên nhân khiến dư nợ vay tiêu dùng của các công ty tài chính sụt giảm nghiêm trọng, theo ông Nguyễn Quốc Hùng - Phó Chủ tịch Hiệp hộikiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, là do nạn bùng nợ. Suốt từ đầu năm đến nay, trên mạng xã hội, hàng trăm hội nhóm với vài trăm nghìn thành viên hướng dẫn nhau cách vay rồi bùng nợ. Các công ty tài chính không thu hồi được nợ, mặt khác cũng phải cắt giảm cho để tránh nợ xấu tăng mạnh thêm. 

Số liệu của một số Công ty tài chính cho thấy, nợ xấu vay tiêu dùng đã tăng mạnh 10-15%. Tại cuối quý III/2023, nỗ lực tất toán của FE Credit đã xóa bớt nợ xấu hơn 4.000 tỷ dư nợ. Tỷ lệ nợ xấu của VietCredit vượt 20%. Nợ xấu của HD Saison - công ty tài chính được cho luôn giữ chất lượng tài sản vững chắc nhất trong top đầu tài chính tiêu dùng - cũng ghi nhận khoảng 7,9%...