Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến nhân dân đối với dự thảo Nghị định quy định về quản lý, sử dụng không gian ngầm trên địa bàn Thành phố Hà Nội.
Luật Thủ đô số 39/2024/QH15 đã có quy định về quản lý, sử dụng không gian ngầm tại Điều 19 và giao Chính phủ quy định chi tiết khoản 2 Điều 19: "Không gian ngầm phải được phân vùng chức năng để quản lý, khai thác, sử dụng. Người sử dụng đất thuộc địa bàn Thành phố được sử dụng lòng đất theo chiều thẳng đứng trong phạm vi ranh giới thửa đất tính từ mặt đất đến mức giới hạn độ sâu theo quy định của Chính phủ phù hợp với quy hoạch. Việc sử dụng lòng đất ngoài giới hạn độ sâu do Chính phủ quy định phải được cấp phép phù hợp với quy hoạch đã được phê duyệt.
Tổ chức, cá nhân được Nhà nước cho phép sử dụng lòng đất ngoài giới hạn độ sâu do Chính phủ quy định để xây dựng công trình ngầm phải trả tiền sử dụng không gian ngầm, trừ trường hợp được miễn, giảm tiền sử dụng không gian ngầm đối với công trình ngầm không nhằm mục đích kinh doanh, thuộc danh mục khuyến khích đầu tư xây dựng hoặc trường hợp khác do Chính phủ quy định".
Bộ Xây dựng đề xuất dự thảo Nghị định quy định về quản lý, sử dụng không gian ngầm trên địa bàn Thành phố Hà Nội (quy định chi tiết Khoản 2 Điều 19 Luật Thủ đô số 39/2024/QH15) nhằm cụ thể hóa các nội dung đã được Quốc hội giao Chính phủ quy định chi tiết, cụ thể trong Luật Thủ đô, làm cơ sở pháp lý cho việc thực hiện.
Dự thảo Nghị định nêu rõ nguyên tắc phân vùng chức năng và sử dụng không gian ngầm như sau: Không gian ngầm trên địa bàn thành phố Hà Nội được phân vùng chức năng phù hợp với quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết và quy hoạch không gian ngầm của Thủ đô Hà Nội được phê duyệt theo pháp luật về quy hoạch đô thị và nông thôn.
Việc sử dụng không gian ngầm để xây dựng công trình ngầm phải tuân thủ quy định tại khoản 1 Điều 19 Luật Thủ đô và các nguyên tắc: Tuân thủ các quy định của pháp luật về quy hoạch đô thị và nông thôn, đất đai, xây dựng và các pháp luật khác có liên quan; Phù hợp với phân vùng chức năng không gian ngầm theo quy hoạch; Tuân thủ giới hạn độ sâu không gian ngầm.
Ưu tiên sử dụng không gian ngầm để xây dựng công trình ngầm thuộc danh mục các công trình được khuyến khích đầu tư xây dựng do Hội đồng nhân dân Thành phố Hà Nội ban hành theo quy định tại khoản 3 Điều 19 Luật Thủ đô.
TS. KTS Trần Ngọc Chính, Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam cho rằng, muốn phát triển không gian ngầm tốt thì phải có quy hoạch thật tốt, trong đó phải nhìn nhận được các vấn đề thực tiễn thuộc về hạ tầng không gian ngầm như hệ thống giao thông, bãi đỗ xe ngầm, đường ngầm qua đường, không gian ngầm phục vụ công cộng… Bên cạnh quy hoạch tốt và được duyệt triển khai, cần phải quản lý tốt quá trình thi công công trình, vận hành quản lý... Những phần việc này liên quan tới các quy định pháp luật, chính sách cần đồng bộ hoàn thiện.
Ngoài ra, vấn đề tài chính vẫn là thách thức lớn đối với phát triển không gian ngầm của Việt Nam khi kinh phí đầu tư xây dựng lớn hơn nhiều lần so với công trình nổi trên mặt đất. Do đó, để phát triển không gian ngầm trong các đô thị cần dành nguồn lực đầu tư đích đáng, đa dạng phương thức huy động vốn cho phát triển không gian ngầm.