TP.HCM cần những "trung tâm xuất sắc" để dẫn dắt phát triển khoa học công nghệ

ĐÌNH ĐẠI• 10/06/2023 03:00

Đó là chia sẻ của Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM Nguyễn Việt Dũng tại Hội thảo "Phát huy vai trò của khoa học công nghệ phục vụ phát triển kinh tế, xã hội của TP.HCM".

>>>TP.HCM có đầy đủ tiềm năng để phát triển thành một đô thị thông minh và bền vững

Hội thảo

TP.HCM tổ chức Hội thảo "Phát huy vai trò của khoa học công nghệ phục vụ phát triển kinh tế, xã hội của TP.HCM", chiều ngày 9/6 - Ảnh: THANHUYTPHCM.VN.

Phát biểu tại Hội thảo, Phó bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Hồ Hải cho biết, hoạt động Khoa học Công nghệ (KH-CN) của TP.HCM giai đoạn 2012-2021 đã đạt được những thành tựu quan trọng và khá toàn diện. Kết quả này được thể hiện thông qua chỉ số năng suất yếu tố tổng hợp (TFP) luôn tăng và ở mức cao trong giai đoạn 2011-2020, đạt trung bình 35,62%, trong đó đóng góp của KH-CN vào tăng trưởng TFP là 74%.

Theo ông Nguyễn Hồ Hải trong thời gian tới TP.HCM tiếp tục phấn đấu giữ vững vai trò đầu tàu kinh tế của cả nước, di dầu trong thực hiện mô hình tăng trưởng mới, phát triển mạnh kinh tế số, kinh tế chia sẽ, kinh tế tuần hoàn.

Đặc biệt, giai đoạn 2021- 2025, TPH.CM tập trung phát huy vai trò của KH-CN trong việc phát triển các nhóm sản phẩm công nghiệp chủ lực và nhóm sản phẩm công nghiệp tiềm năng của Thành phố giai đoạn 2021 2025...

Ông Nguyễn Việt Dũng - Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM cho biết, tổng chi của xã hội cho KH-CN của TP.HCM hiện ở mức cao nhất cả nước, chiếm 0,9% GRDP. Thành phố cũng dành nguồn đầu tư khoảng 2% ngân sách cho KH-CN.

Dù vậy, ông Nguyễn Việt Dũng thông tin đầu năm 2023, Ngân hàng Thế giới (WB) thống kê chi tiêu của nền kinh tế cho nghiên cứu và phát triển (R&D) năm qua của Việt Nam là 0,4% GDP. Con số này khá thấp so với các nước phát triển là từ 2 - 6% GDP, ở Singapore là khoảng 3,5% GDP, ở Hàn Quốc hay Israel là 5 - 6% GDP.

Ông Nguyễn Việt Dũng - Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCMp/phát biểu tại Hội thảo.

Ông Nguyễn Việt Dũng - Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM phát biểu tại Hội thảo.

Ngoài ra, Nhà nước thường chi chiếm từ 5 - 10% tổng chi tiêu cho KH-CN, còn lại thuộc về doanh nghiệp. Chỉ dựa vào nguồn vốn của Nhà nước sẽ không đủ. Do vậy, theo ông Dũng, bài toán là thúc đẩy được sự tham gia của các doanh nghiệp vào phát triển KH-CN thông qua các chính sách mở.

Ngoài ra, ông Nguyễn Việt Dũng cho biết, hầu hết các công nghệ đang dẫn dắt thế giới đều được xây dựng từ một số trung tâm nghiên cứu nhất định. Các trung tâm này có nguồn lực mạnh, thực hiện những dự án lớn, lâu dài.

Ngược lại, thực tế trong nhiều năm qua, các nhiệm vụ KH-CN mà TP.HCM hỗ trợ nghiên cứu cho các nhà khoa học từ các trường, viện thường rất rời rạc. Không hề có những dự án mang tính dài hơi 5 - 10 năm.

Vì thế, ông Dũng cho rằng, TP.HCM cần có những "trung tâm xuất sắc" để dẫn dắt phát triển KH-CN, Các "trung tâm xuất sắc" sẽ đảm nhiệm những nghiên cứu lớn, lâu dài, từ đó có thể sẽ làm chủ công nghệ.

Nêu ý kiến tại Hội thao, TS. Bùi Thanh Luân - Công ty TNHH cơ điện tử Hiệp Phát, giảng viên Trường đại học Bách khoa (Đại học Quốc gia TP.HCM) cho rằng, các chính sách hỗ trợ cho những doanh nghiệp KH-CN dường như đang dừng lại ở "khẩu hiệu" hơn là thực tế.

Ông cho rằng, doanh nghiệp KH-CN hiện vẫn rất khó tiếp cận được các nguồn vốn vay, hoặc chính sách thuế nhập khẩu hiện là rào cản. Ông Luân dẫn chứng, các doanh nghiệp khoa học công nghệ đặt mua các thiết bị tủ nước ngoài để nghiên cứu máy móc nhưng bị áp thuế còn cao hơn mua máy mới

Trong khi đó, PGS.TS Nguyễn Trọng Hoài, trường Đại học Kinh tế TP.HCM cho rằng, TP.HCM cần kiến tạo hệ sinh thái thúc dãy chuyển đổi và phát triển các ngành công nghiệp và dịch vụ hiện hữu tiếp cận hiệu quả; Đổi mới sáng tạo gắn với chuyển đổi số và kinh tế số; Từng bước tái cấu trúc các khu công nghiệp, đặc biệt là các khu công nghiệp có vị trí gần trung tâm theo hướng khu công nghiệp sinh thái và các khu công nghiệp hiện hữu phải được bổ sung các hệ sinh thái đổi mới sáng tạo... Đồng thời, phải có lộ trình chuyển đổi sang khu công nghiệp xanh, từng bước hình thành mạng lưới cộng sinh công nghiệp theo cơ chế tuần hoàn.