Tranh cãi hiệu quả của vaccine COVID-19 với biến chủng Omicron

>> Lo ngại biến chủng Omicron là rào cản phục hồi kinh tế toàn cầu

Mới đây, trong bài phỏng vấn với Financial Times, Giám đốc điều hành của Moderna Stéphane Bancel cho biết hiệu quả của vaccine đối với chủng Omicron thấp hơn so với chủng Delta và các nhà sản xuất vaccine đang nghiên cứu cải tiến vaccine hiện có.

Bên cạnh đó, ông cũng cảnh báo rằng các công ty dược phẩm sẽ mất nhiều tháng để có thể sản xuất vaccine quy mô lớn cho loại biến chủng mới này. Vì chủng Omicron có số lượng lớn đột biến trên protein gai, thành phần giúp virus bám chắc vào tế bào người, cùng với sự lây lan nhanh chóng của biến chủng này ở Nam Phi, ông Bancel cho biết kế hoạch nghiên cứu và sản xuất vaccine sẽ phải được điều chỉnh vào năm sau.

Trái ngược với nhà lãnh đạo của Moderna, Scott Gottlieb - Giám đốc của Pfizer và là cựu ủy viên của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ, chia sẻ với CNBC: “Chúng tôi tương đối tự tin rằng khi được tiêm ít nhất ba liều, bệnh nhân sẽ được bảo vệ khá tốt để chống lại biến chủng này".

Tương tự, Viện Gamaleya cho biết vaccine Sputnik V có thể ngăn chặn chủng Omicron. Trong tuyên bố được đưa ra, Viện Gamaleya tin rằng Sputnik V và Sputnik Light sẽ vô hiệu hóa biến chủng Omicron vì chúng đạt hiệu quả cao nhất với các biến chủng khác. “Trong trường hợp thực sự cần tiêm vaccine tăng cường, chúng tôi có thể cung cấp hàng trăm triệu liều vaccine trước ngày 20/2/2022", Kirill Dmitriev, giám đốc Quỹ Đầu tư Trực tiếp Nga (RDIF), cơ quan đầu tư và quảng bá vaccine Covid-19 của Nga ra nước ngoài viết trên Twitter.

Mặc dù vậy, trên thực tế, chưa có bằng chứng nào cho thấy các vaccine hiện có không mang lại sự bảo vệ nhất định trước Omicron, biến chủng COVID -19 mới được phát hiện ở Nam Phi. Nhận định này được Đại học Oxford đưa ra ngày 30/11, trong lúc giới khoa học toàn cầu tập trung nghiên cứu để đưa ra những đánh giá chính xác nhất về Omicron.

>> Bốn biện pháp kiểm soát, ứng phó trước biến chủng Omicron

Trong vòng 1 năm qua, đã có những biến chủng mới của COVID-19 xuất hiện. Tuy nhiên, vaccine tiếp tục mang lại mức độ bảo vệ cao trong việc chống lại nguy cơ nhiễm bệnh thể nặng. Hiện chưa có bằng chứng nào cho thấy sự khác biệt trong vấn đề này với biến chủng Omicron.

Các nhà khoa học cho biết rằng sẽ phải mất vài tuần để có những thông tin rõ ràng về biến chủng này vì các dữ liệu ở thời điểm hiện tại còn rất thưa thớt. Hiện tại, các nhà nghiên cứu tại Nam Phi đang nghiên cứu khả năng kháng vaccine hiện nay của biến chủng Omicron và xem xét có cần phải sản xuất vaccine mới để chống biến chủng này hay không.

Trước mắt, những dữ liệu ban đầu cho thấy biến chủng này chứa hàng chục đột biến, có nguy cơ thay đổi cách thức hoạt động của virus, bao gồm khả năng gây nhiễm trùng và khả năng ẩn náu khỏi hệ thống miễn dịch nhờ đã có vaccine, hoặc từng lây nhiễm một biến chủng cũ.

Đội ngũ của bà sẽ đánh giá khả năng bảo vệ của vaccine Oxford/AstraZeneca, Pfizer/BioNtech và Johnson & Johnson, trong khi các xét nghiệm trên huyết tương từ những bệnh nhân đã hồi phục sẽ làm sáng tỏ nguy cơ tái nhiễm với Omicron.

Chính vì vậy, Cơ quan y tế Mỹ đã mở rộng khuyến nghị về các liều vaccine COVID-19 tăng cường cho người trưởng thành, nhấn mạnh mối lo về biến chủng Omicron cùng nguy cơ dịch bệnh tái bùng phát. Bà Rochelle Walensky, Giám đốc CDC khẳng định “người dân từ 18 tuổi trở lên nên tiêm mũi nhắc lại” 6 tháng sau khi tiêm vaccine Moderna, Pfizer/BioNTech, hoặc hai tháng đối với vaccine Johnson & Johnson, theo Financial Times. “Sự xuất hiện gần đây của biến chủng Omicron (B.1.1.529) càng củng cố tầm quan trọng của việc tiêm chủng, tiêm liều tăng cường và các nỗ lực phòng ngừa cần thiết khác trước Covid-19”, bà khuyến cáo.