Chính phủ yêu cầu Bộ Xây dựng khẩn trương hoàn thiện đề án thí điểm Trung tâm giao dịch bất động sản để tăng minh bạch, giảm rủi ro thị trường.
Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 11/2025, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Xây dựng khẩn trương trình dự thảo Nghị quyết thí điểm "Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất" do Nhà nước quản lý, thời hạn hoàn thành trước 15/12.
Theo Bộ Xây dựng, Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất sẽ được thí điểm trong giai đoạn 2026 – 2027. Đây sẽ là đầu mối “một cửa liên thông”, nơi người dân và doanh nghiệp có thể thực hiện toàn bộ các thủ tục liên quan đến nhà đất, từ cung cấp thông tin, xác lập giao dịch đến cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.
Mô hình mới được đánh giá là giải pháp chiến lược nhằm tái cấu trúc thị trường, giảm rủi ro, tăng tính minh bạch và thúc đẩy giao dịch số hóa trên quy mô toàn quốc. Hệ thống dữ liệu nhà đất vốn đang phân tán và thiếu chuẩn hóa giữa các địa phương sẽ được kết nối, đồng bộ nhằm tăng tính minh bạch và hiệu quả trong quản lý.
Chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực – Ủy viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng nhận định, việc thành lập trung tâm sẽ là nền tảng quan trọng để hình thành kho dữ liệu quốc gia về bất động sản. Tuy nhiên, nguyên tắc then chốt trong thiết kế mô hình là không được tạo thêm thủ tục hay chi phí cho người dân. Trung tâm phải giúp giao dịch nhanh hơn và thuận tiện hơn, bởi nếu khiến người dân phải gánh thêm chi phí, mô hình sẽ khó nhận được sự đồng thuận.
Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đang đẩy mạnh quá trình hoàn thiện cơ sở dữ liệu đất đai – trụ cột trong chiến lược chuyển đổi số lĩnh vực tài nguyên và bất động sản. Công tác này đòi hỏi xử lý lượng thông tin rất lớn, từ khâu thu thập, chuẩn hóa, kiểm tra đến cập nhật thường xuyên.
Dù được đánh giá là bước tiến quan trọng, song TS Nguyễn Văn Đính – Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam cho rằng việc triển khai cần nghiên cứu thấu đáo với sự tham gia của các cơ quan quản lý, chuyên gia và đặc biệt là những tổ chức có kinh nghiệm thực tiễn.
Theo ông Đính, nhiều vấn đề cần được làm rõ, như việc giao dịch qua trung tâm sẽ mang tính bắt buộc hay tự nguyện; nếu bắt buộc, , liệu có ảnh hưởng đến quyền tự do kinh doanh của người dân; còn nếu không bắt buộc, cơ chế nào sẽ đủ hiệu quả để khuyến khích người dân chủ động sử dụng dịch vụ.
Vị chuyên gia cũng nhấn mạnh, việc xây dựng trung tâm dữ liệu quốc gia sẽ giúp xác thực thông tin từng tài sản nhà đất, tạo thuận lợi cho việc chuyển nhượng, mua bán minh bạch và giảm rủi ro.
Dưới góc độ doanh nghiệp, ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM cho biết mô hình trung tâm giao dịch nên được nghiên cứu kỹ và triển khai đúng thời điểm, tránh chồng chéo với Nghị định 118/2025 của Chính phủ về “thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại Bộ phận Một cửa và Cổng dịch vụ công quốc gia".
Ông Châu cũng đề xuất ưu tiên hoàn thiện quy định về trách nhiệm công bố thông tin của chủ đầu tư để tăng tính minh bạch trên thị trường. Cụ thể, trước khi giao dịch, chủ đầu tư cần phải đăng tải đầy đủ thông tin sản phẩm bất động sản trên hệ thống thông tin của Bộ Xây dựng và chính quyền địa phương nhằm phục vụ kiểm tra, giám sát.
Còn với mô hình sàn giao dịch bất động sản tư nhân đang hoạt động như hiện nay, ông Châu chỉ ra điểm bất cập. "Sàn giao dịch bất động sản không góp vốn đầu tư vào dự án nhưng lại có quyền bán sản phẩm và được hưởng phí. Toàn bộ chi phí bán hàng này chủ đầu tư sẽ cộng vào giá bán cho khách hàng", ông Châu phân tích.
Đồng quan điểm, ông Võ Hồng Thắng – Phó Tổng Giám đốc DKRA Group nhấn mạnh tầm quan trọng của cơ chế giám sát chặt chẽ đối với các sàn giao dịch. Ông cho rằng đội ngũ môi giới phải cung cấp thông tin chính xác, hạn chế sai lệch để bảo vệ người mua và nâng cao tính chuyên nghiệp cho thị trường.
