Trước thềm hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Nga: Liên minh Châu Âu lo ngại bị Mỹ "bán đứng"

Theo dự kiến, cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ diễn ra vào ngày hôm nay (16/7) tại thủ đô Helsinki của Phần Lan. Cuộc gặp này đang rất được quan tâm bởi nó diễn ra trong bối cảnh quan hệ Nga và Mỹ đang rơi trạng thái hết sức căng thẳng.

Nếu hội nghị thượng đỉnh diễn ra đúng như dự kiến, bất chấp việc Mỹ vừa đưa ra bản cáo trạng buộc tội các hacker Nga liên quan đến hành vi can thiệp vào kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016 thì một trong những chủ đề chính trong chương trình nghị sự trong cuộc gặp giữa ông Putin và ông Trump sẽ là cuộc nội chiến kéo dài hơn 7 năm qua ở đất nước Syria.

Tuy nhiên, Tổng thống Trump dường như có thể sẽ dựa vào niềm tin không lung lay đối với người đồng cấp Putin để vạch ra chính sách của Mỹ đối với Syria – một động thái có thể khiến chính sách của Mỹ rời xa với chính sách của các đồng minh then chốt của Washington. Đây chính là viễn cảnh khiến các nước đồng minh phương Tây và Trung Đông của Mỹ lo ngại.

Liên quan đến những diễn biến này, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, coi Syria như một phép thử quan trọng nhất cho kiểu quan hệ hợp tác Mỹ - Nga mà Tổng thống Trump từ lâu đã tuyên bố muốn có. Ông Netanyahu tin rằng Tổng tống Trump có thể thuyết phục người đồng cấp Putin loại bỏ sự hiện diện quân sự ngày càng mạnh của Iran ở chiến trường Syria – một sự hiện diện đe dọa đến Israel và các nước đồng minh với Mỹ trong khu vực, trong đó có Jordan và Arab Saudi. Theo các đồng minh của Mỹ, việc loại bỏ ảnh hưởng của Nhà nước Hồi giáo Iran ở Syria sẽ giúp làm giảm nguy cơ bùng phát các cuộc chiến tranh ở Syria cũng như phá bỏ ảnh hưởng của các lực lượng cực đoan tại khu vực này.

Tuy nhiên, không có nhiều khả năng hai nhà lãnh đạo Nga và Mỹ sẽ ký được một thỏa thuận có ý nghĩa. “Thật là ảo tưởng khi nghĩ rằng Nga có thể bằng bất kỳ cách nào đó loại bỏ Iran ra khỏi Syria”, một nhà ngoại giao phương Tây giấu tên nhận định. Ông này nhấn mạnh đến thực tế “Iran đã chi hàng tỉ USD và hàng trăm, thậm chí là hàng nghìn mạng sống của lính Iran để đảm bảo vị trí của nước này ở Syria”.

Một quan chức giấu tên khác của Châu Âu cũng thẳng thắn chia sẻ quan điểm của chính phủ ông này rằng, người Mỹ thấy “dễ” để tin Moscow hơn là tin các đối tác của Mỹ. “Iran đang tự đưa ra các quyết định riêng của nước này. Đây là điều mà chúng tôi có thể nhận ra được”, vị quan chức Châu Âu nói thêm. Thậm chí kể cả khi Nga và Iran phối hợp tác chiến với nhau để hậu thuẫn cho chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad trong cuộc chiến chống lại phe nổi dậy thì hai nước trên cũng âm thầm tìm kiếm, xây dựng và củng cố vị thế chắc chắn, riêng biệt của họ ở chiến trường Syria.

Với những nhận định như trên, giới phân tích tin rằng, Nga sẽ không thể làm thay đổi vị thế của Iran ở chiến trường Syria như phương Tây và các đồng minh của Mỹ ở Trung Đông mong muốn. Trong khi đó, ông Trump lại luôn mong muốn đưa Mỹ rút khỏi Syria và vì thế trong cuộc gặp sắp tới, khả năng cao là ông này chấp nhận nhượng bộ Nga, nhường lại Syria cho Nga giải quyết và nắm quyền kiểm soát.