Từ ứng dụng đặt vé tới bản đồ số du lịch thông minh

Ngày 14/7/2025, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hồ An Phong đã ký ban hành Quyết định số 2450/QĐ-BVHTTDL, khởi động Chương trình “Đẩy mạnh chuyển đổi số du lịch thông minh” - một bước tiến quan trọng hướng tới việc đưa ngành du lịch Việt Nam vào giai đoạn quản lý, vận hành và phục vụ toàn diện trên nền tảng số.

Đây không chỉ là một kế hoạch kỹ thuật, mà còn là định hướng chiến lược nhằm tạo ra bước đột phá về chất lượng sản phẩm và trải nghiệm du khách.

Tiến trình chuyển đổi số và những bước đi chiến lược

Theo ông Nguyễn Trùng Khánh – Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, chuyển đổi số không đơn thuần là việc đưa các dịch vụ du lịch lên mạng internet, mà là tiến trình toàn diện từ số hóa dữ liệu tài nguyên, chuẩn hóa quy trình vận hành, đến tích hợp công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data) để quản lý và phục vụ hiệu quả hơn. “Chúng tôi xác định chuyển đổi số là trụ cột để nâng cao năng lực cạnh tranh, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu và hành vi du lịch thay đổi nhanh chóng sau đại dịch”, ông Khánh nhấn mạnh.

Ông Hoàng Quốc Hòa – Giám đốc Trung tâm Thông tin du lịch, đơn vị đầu mối triển khai các giải pháp công nghệ cho ngành, cho biết: “Hiện nay, chúng tôi đang hoàn thiện hệ thống bản đồ số du lịch thông minh, kết nối dữ liệu từ các địa phương, doanh nghiệp và nền tảng thương mại điện tử. Mục tiêu là mỗi du khách chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh để có thể tìm kiếm, đặt dịch vụ, thanh toán và nhận hướng dẫn hành trình ngay tức thì”.

Thực tế, Việt Nam đã có những nền tảng đặt vé máy bay, phòng khách sạn, tour trọn gói khá phổ biến. Tuy nhiên, việc liên thông dữ liệu giữa các đơn vị vẫn chưa đồng bộ. Chính vì vậy, chương trình mới của Bộ VHTTDL đặt trọng tâm vào việc tích hợp hệ thống quản lý tập trung, khai thác dữ liệu theo thời gian thực, hỗ trợ cơ quan quản lý đưa ra quyết định kịp thời và chính xác.

Góc nhìn từ doanh nghiệp

Ông Nguyễn Quyết Tâm – Chuyên gia tư vấn phát triển du lịch, phân tích: “Chuyển đổi số trong du lịch không thể chỉ dừng ở việc đưa thông tin lên website hay mạng xã hội. Điều cốt lõi là phải tạo ra một hệ sinh thái dữ liệu mở, nơi mọi bên tham gia – từ cơ quan quản lý, doanh nghiệp đến du khách – đều có thể tiếp cận và đóng góp. Khi dữ liệu trở thành nền tảng chung, chúng ta mới có thể xây dựng sản phẩm phù hợp từng phân khúc khách và cá nhân hóa trải nghiệm”.

Một trong những định hướng chiến lược quan trọng là đưa công nghệ vào công tác quảng bá. Các ứng dụng bản đồ số tích hợp AI có thể gợi ý lịch trình phù hợp với thời tiết, tình trạng giao thông, hoặc thậm chí theo phong cách du lịch mà du khách yêu thích. Thông qua phân tích dữ liệu lớn, cơ quan quản lý cũng có thể nhận diện xu hướng mới, điều chỉnh chính sách phát triển sản phẩm, hoặc phân bổ nguồn lực xúc tiến thị trường hiệu quả hơn.

Với góc nhìn thực tế từ thị trường, ông Bùi Thanh Tú - Giám đốc Marketing Công ty du lịch BestPrice Travel cho biết: Người dùng hiện nay đòi hỏi mọi thứ phải nhanh, tiện và cá nhân hóa. Nếu một ứng dụng đặt tour hay vé máy bay không thể đáp ứng trong vài thao tác, khách hàng sẽ bỏ sang nền tảng khác. Chuyển đổi số giúp doanh nghiệp tối ưu vận hành, giảm chi phí, nhưng quan trọng hơn là giữ chân khách hàng trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu.

Tuy vậy, ông Tú cũng thẳng thắn chia sẻ: “Doanh nghiệp vừa và nhỏ gặp khó ở nguồn lực tài chính và nhân sự công nghệ. Đầu tư hạ tầng số ban đầu tốn kém, trong khi hiệu quả cần thời gian mới thấy rõ”.

Thách thức và yêu cầu đồng bộ hành động

Một trở ngại lớn hiện nay là sự chênh lệch về năng lực công nghệ giữa các địa phương và doanh nghiệp. Trong khi một số điểm đến lớn đã áp dụng hệ thống vé điện tử, bản đồ số và thanh toán không tiền mặt, thì nhiều vùng khác vẫn quản lý theo cách thủ công. Khoảng cách này không chỉ ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý mà còn tạo ra trải nghiệm không đồng nhất cho du khách.

Theo ông Hoàng Quốc Hòa, để chương trình “Đẩy mạnh chuyển đổi số du lịch thông minh” thành công, cần đồng bộ cả ba yếu tố: hạ tầng công nghệ, nguồn nhân lực và khung pháp lý. “Chúng tôi đang phối hợp với các địa phương để chuẩn hóa dữ liệu, kết nối hệ thống từ trung ương tới cơ sở. Đồng thời, các khóa tập huấn, hướng dẫn vận hành nền tảng số cũng được triển khai để đảm bảo mọi cán bộ và doanh nghiệp có thể sử dụng thành thạo”, ông Hòa cho biết.

Cục trưởng Nguyễn Trùng Khánh khẳng định, chuyển đổi số là xu thế tất yếu, và ngành du lịch Việt Nam phải chủ động đi trước nếu muốn nắm lợi thế. “Mục tiêu cuối cùng là nâng cao trải nghiệm, tăng chi tiêu của du khách, đồng thời giúp quản lý nhà nước minh bạch, hiệu quả hơn. Chúng tôi đặt kỳ vọng rằng trong vài năm tới, mọi điểm đến ở Việt Nam sẽ được quản lý và quảng bá trên một nền tảng số thống nhất, hiện đại và thân thiện với người dùng”, Cục trưởng Khánh nhấn mạnh.