UBCKNN: Thanh khoản trên thị trường có khả năng phục hồi chậm

TS. TẠ THANH BÌNH - Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường, UBCKNN• 17/03/2023 11:15

Năm 2023, khó khăn được dự báo sẽ tiếp tục kéo dài trên TTCK, đòi hỏi những nỗ lực từ phía cơ quan quản lý trong việc điều hành nhằm đảm bảo thị trường hoạt động ổn định, công khai, minh bạch.

>>Chứng khoán: Sức ép chốt lời còn lớn

Diễn biến tình hình trên thị trường chứng khoán (TTCK) thời gian vừa qua phụ thuộc phần lớn vào các chính sách kinh tế vĩ mô và triển vọng kinh tế trong nước cũng như thế giới.

Kinh tế Việt Nam nói chung và TTCK nói riêng trong năm 2023 vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức

Triển vọng, thách thức đan xen

Trước tình hình lạm phát bắt đầu có xu hướng giảm ở một số nền kinh tế như Mỹ và EU, lộ trình tăng lãi suất của ngân hàng trung ương một số nước có xu hướng chậm lại, với mức tăng nhỏ hơn (FED tăng lãi suất lần lượt 0,5 và 0,25 điểm % trong tháng 12/2022 và tháng 01/2023). Áp lực tỷ giá và lãi suất trong nước theo đó cũng sẽ giảm dần, trên thực tế, lãi suất huy động và cho vay của nhiều ngân hàng thương mại đã được điều chỉnh giảm trong một vài tuần trở lại đây. Đây sẽ là tín hiệu tích cực cho nền kinh tế Việt Nam nói chung và TTCK nói riêng.

Hoạt động doanh nghiệp dù khó khăn hơn trong bối cảnh chung của nền kinh tế thế giới, nhưng vẫn có những yếu tố khả quan. Tổng doanh thu thuần năm 2022 của các công ty niêm yết và công ty đại chúng quy mô lớn đăng ký giao dịch trên sàn UPCOM đã công bố báo cáo tài chính quý 4/2022 tăng 17,8%; tổng lợi nhuận sau thuế của các công ty năm 2022 tăng 13,5%, trong đó tất cả các nhóm ngành đều ghi nhận tăng trưởng, ngoại trừ nhóm ngành Bất động sản, Công nghiệp, Nông lâm thuỷ sản và vận tải kho bãi.

Ngoài ra, dưới sự chỉ đạo và quyết tâm của Chính phủ, hoạt động giải ngân đầu tư công được đẩy mạnh, tính đến ngày 31/01/2023 ước đạt 541.857,52 tỷ đồng, đạt xấp xỉ 93,5% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Quyết tâm của Chính phủ trong việc tìm ra giải pháp tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản, đẩy mạnh công tác phòng, chống tham nhũng, hoàn thiện cơ chế, chính sách pháp luật, cải cách thủ tục hành chính cũng được kỳ vọng sẽ đem lại những tác động tích cực cho nền kinh tế Việt Nam, tạo lập môi trường kinh doanh lành mạnh, minh bạch, thu hút sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài.

Nhiều tổ chức quốc tế vẫn đánh giá cao kết quả và triển vọng phát triển kinh tế Việt Nam trong thời gian tới. Cụ thể, Ngân hàng Phát triển châu Á ADB (tháng 12/2022) dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam cao nhất trong ASEAN-6, đạt 6,3% trong năm 2023, trong khi Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đưa ra con số 6,2%.

Đáng chú ý, chỉ số P/E của TTCK Việt Nam hiện đang ở mức 12 lần và được đánh giá ở mức hấp dẫn, thấp hơn so với hầu hết các thị trường khác trên thế giới. Tất cả những yếu tố trên cho thấy TTCK Việt Nam vẫn còn tiềm năng tăng trưởng trong trung và dài hạn.

Tuy nhiên, kinh tế Việt Nam nói chung và TTCK nói riêng trong năm 2023 vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Mặt bằng lãi suất đã tăng mạnh trong thời gian qua. Mặc dù áp lực tỷ giá đã giảm trong bối cảnh FED giảm cường độ tăng lãi suất, nhiều ngân hàng thương mại cũng đã điều chỉnh giảm lãi suất huy động và cho vay trong một vài tuần trở lại đây nhưng mặt bằng lãi suất trong nước vẫn đang ở mức cao và có khả năng duy trì ít nhất đến hết quý 1.

Thanh khoản trên TTCK do vậy có khả năng phục hồi chậm. Cùng với đó, môi trường quốc tế cũng được dự báo có nhiều khó khăn trong năm nay; việc lạm phát vẫn duy trì ở mức cao, lãi suất gia tăng trong thời gian qua và triển vọng kinh tế tăng trưởng chậm lại của một số nền kinh tế lớn sẽ khiến nhu cầu tiêu dùng hàng nhập khẩu của người dân các nước này sụt giảm, nhất là tại các đối tác thương mại quan trọng của Việt Nam như Mỹ, EU.

Điều này sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của các doanh nghiệp xuất khẩu. Khó khăn trên thị trường tài chính quốc tế và lo ngại về khả năng xảy ra hiệu ứng dây chuyền từ sự sụp đổ của Ngân hàng Sillicon Valley (Mỹ) có thể tác động tiêu cực đến tâm lý của nhà đầu tư trên TTCK quốc tế nói chung. Bên cạnh đó, xung đột địa chính trị trên thế giới tiếp tục kéo dài cũng tiềm ẩn tác động tiêu cực đến kinh tế Việt Nam nói chung và TTCK nói riêng.

>>Chứng khoán Việt Nam ảnh hưởng gì từ việc SVB sụp đổ?

Các giải pháp thúc đẩy TTCK

Trong thời gian tới, nhằm đảm bảo sự vận hành liên tục, thông suốt của TTCK, thúc đẩy thị trường phát triển theo hướng bền vững, an toàn, minh bạch, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đang và sẽ tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp sau:

Thứ nhất, về hoàn thiện khung pháp lý và thể chế, UBCKNN đang rà soát tổng thể các quy định tại Luật Chứng khoán và các văn bản hướng dẫn nhằm khắc phục ngay những bất cập, vướng mắc, trong đó quy định rõ phạm vi hoạt độngvà cung cấp dịch vụ của các công ty chứng khoán, bổ sung các quy định nhằm quản lý tốt hơn các nhà đầu tư, tăng cường các chế tài xử phạt vi phạm để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư... từ đó khôi phục niềm tin và đảm bảo sự phát triển lành mạnh, minh bạch và bền vững của TTCK.

TS. Tạ Thanh Bình, Vụ trưởng Vụ PTTT, UBCKNN

TS. Tạ Thanh Bình, Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường, UBCKNN

Thứ hai, về hoạt động tổ chức thị trường, đẩy nhanh tiến độ đưa vào vận hành hệ thống công nghệ thông tin KRX nhằm tạo điều kiện triển khai các sản phẩm, dịch vụ mới trên TTCK và bảo đảm thị trường vận hành thông suốt, liên tục, an toàn, hiệu quả.

Đồng thời, UBCKNN đang chỉ đạo các bên liên quan chuẩn bị nền tảng giao dịch TPDN riêng lẻ nhằm phát triển một thị trường thứ cấp minh bạch, an toàn, tăng cường khả năng quản lý, giám sát, giảm thiểu rủi ro; đẩy mạnh công tác tái cấu trúc TTCK, nâng cao sức cạnh tranh và chất lượng của các định chế trung gian thị trường thông qua việc tiếp tục thực hiện tái cấu trúc công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ theo đề án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Thứ ba, về công tác giám sát, thanh tra trên TTCK, việc nâng cao vai trò và trách nhiệm của các tuyến giám sát, trong đó phát huy vai trò của tuyến giám sát thứ nhất là các công ty chứng khoán sẽ được chú trọng nhằm bảo đảm một thị trường vận hành minh bạch, hiệu quả.

Theo đó, UBCKNN sẽ tăng cường giám sát các CTCK thực hiện đúng và đầy đủ vai trò là chủ thể giám sát tuyến đầu theo quy định tại Luật Chứng khoán 2019 và các văn bản hướng dẫn để kịp thời ngăn ngừa và phát hiện sớm các vi phạm trên thị trường. Ngoài ra, UBCKNN sẽ đẩy mạnh việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho công tác thanh tra, giám sát; hoàn thiện và đưa vào sử dụng Hệ thống giám sát giao dịch nâng cấp với các tính năng phân tích, cảnh báo, thống kê; kết nối các cơ sở dữ liệu dùng chung với Sở Giao dịch chứng khoán, Trung tâm Lưu ký chứng khoán, khi hệ thống công nghệ thông tin mới được đưa vào sử dụng.

Bên cạnh đó, UBCKNN sẽ tiếp tục theo dõi sát diễn biến của TTCK trong nước và quốc tế; phối hợp với các cơ quan, tổ chức có liên quan đẩy mạnh công tác giám sát hoạt động giao dịch trên TTCK, có cảnh báo sớm đối với nhà đầu tư về các rủi ro (nếu có) của thị trường. Tiếp tục đẩy mạnh công tác kiểm tra, thanh tra, đồng thời xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trên TTCK nhằm tăng tính răn đe, tăng cường kỷ cương, kỷ luật trên thị trường, hướng đến sự phát triển TTCK theo hướng minh bạch và bền vững.

Thứ tư, về công tác truyền thông, trong thời gian tới, UBCKNN sẽ tăng cường cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác và kịp thời tới công chúng đầu tư, giúp các doanh nghiệp, nhà đầu tư tiếp cận nhanh và đầy đủ nguồn thông tin chính thống, hạn chế sự tác động về tâm lý do tin đồn, tin giả mạo trên thị trường.

Thứ năm, UBCKNN sẽ tích cực phối hợp với các tổ chức quốc tế triển khai các giải pháp để sớm nâng hạng TTCK Việt Nam theo lộ trình đã đặt ra nhằm thu hút sự tham gia của NĐTNN tại thị trường Việt Nam.