Ưu đãi dành cho ô tô điện chưa đủ hấp dẫn

Miễn lệ phí trước bạ ô tô điện

Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có văn bản góp ý với Bộ Tài chính về dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 10/2022 của Chính phủ về lệ phí trước bạ (dự thảo). Theo đó, VCCI ủng hộ đề xuất của Bộ Tài chính về đề xuất kéo dài thời hạn nộp lệ phí trước bạ lần đầu mức 0% đối với ô tô điện chạy pin đến hết ngày 28/2/2027.

VCCI cho rằng đề xuất này phù hợp với các chính sách về chuyển đổi xanh, giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Cụ thể, ô tô điện chạy bằng pin không sử dụng nguyên liệu hóa thạch, không phát thải khí CO2, không gây ô nhiễm không khí, góp phần giảm hiệu ứng nhà kính, bảo vệ môi trường.

Việc kéo dài mức thu 0% đối với lệ phí trước bạ lần đầu đối với ô tô điện chạy pin cũng sẽ khuyến khích người tiêu dùng sử dụng ô tô điện chạy pin, từ đó thay đổi định hướng tiêu dùng và góp phần chuyển đổi các phương tiện giao thông theo hướng xanh hơn.

Theo VCCI, chính sách này cũng thúc đẩy, tạo điều kiện cho doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô điện đầu tư mở rộng thị trường, gia tăng quy mô sản xuất. Bên cạnh đó, một số nước trên thế giới cũng đã ban hành các chính sách ưu đãi, hỗ trợ phát triển xe điện và mang lại những kết quả nổi bật.

“Các chính sách ưu đãi, miễn, giảm thuế, phí liên quan đến xe điện đã thúc đẩy mạnh mẽ người dân các nước trên thế giới sử dụng xe điện, góp phần giảm ô nhiễm môi trường, phát triển bền vững, trong đó hướng đến chuyển đổi năng lượng xanh”, VCCI nhận định.

Theo quy định tại Nghị định số 10/2022/NĐ-CP, ô tô điện tại Việt Nam được miễn lệ phí trước bạ lần đầu từ 1/3/2022 đến hết ngày 28/2/2025. Từ 1/3/2025 lệ phí trước bạ lần đầu dành cho ô tô điện tăng lên bằng 50% so với ô tô chạy xăng dầu có cùng số chỗ ngồi.

Khi lệ phí trước bạ tăng, theo tính toán, khách hàng mua ô tô điện sẽ phải chi thêm khoản tiền từ 5-6% trên giá bán xe. Như vậy, mua một chiếc ô tô điện mini có giá bán 200 triệu đồng kèm pin, khách hàng sẽ phải chi ra số tiền từ 10-12 triệu đồng lệ phí trước bạ. Còn mua một chiếc ô tô điện thuộc phân khúc SUV hạng A có giá bán 548 triệu đồng kèm pin, khách hàng sẽ phải chi thêm số tiền từ 22.900.000 -27.480.000 đồng lệ phí trước bạ. Xe càng đắt tiền thì khoản chi cho lệ phí trước bạ càng cao.

Các doanh nghiệp cho rằng, miễn lệ phí trước bạ cho ô tô điện diễn ra trong thời gian quá ngắn. Tại Việt Nam, ô tô điện vừa mới phát triển thì ưu đãi đã giảm. Nhiều ý kiến đề xuất, cần kéo dài thời gian miễn lệ phí trước bạ cho ô tô điện để khuyến khích người dân sử dụng và thúc đẩy ngành công nghiệp ô tô phát triển.

Dựa trên các ý kiến đề xuất và chỉ đạo từ Chính phủ, Bộ Tài chính đã xây dưng dự thảo nghị định liên quan đến lệ phí trước bạ, lấy ý kiến các các bộ ngành. Theo đó sẽ tiếp tục miễn nộp lệ phí trước bạ lần đầu đến hết ngày 28/2/2027, cho ô tô điện chạy pin.

Nhiều cơ quan được lấy ý kiến cũng đồng tình với đề xuất này. Người dân và doanh nghiệp kỳ vọng, ô tô điện sẽ tiếp tục được kéo dài ưu đãi miễn nộp lệ phí trước bạ lần đầu.

Chưa đủ hấp dẫn

Ngoài ưu đãi lệ phí trước bạ, ô tô điện còn được ưu đãi thuế tiêu thụ đặc biệt. Cụ thể, được hưởng mức thuế từ từ 1-3% (tùy loại xe) từ ngày 1/3/2022 đến hết ngày 28/2/2027; từ 1/3/2027 sẽ tăng lên từ 4 -11%. Cùng với đó, doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô điện sẽ được ưu đãi thuế nhập khẩu linh kiện 0%, nếu đạt sản lượng riêng và chung tối thiểu theo quy định.

Tuy nhiên, theo các doanh nghiệp, những ưu đãi dành cho xe điện của Việt Nam kém hấp dẫn hơn hẳn so với các nước trong khu vực. Ông Võ Minh Lực, Giám đốc điều hành BYD Auto Việt Nam cho biết, tại khu vực Đông Nam Á, Thái Lan là quốc gia có ưu đãi lớn cho chuyển đổi sang xe điện. Cụ thể Chính phủ giảm thuế nhập khẩu về 0% cho các doanh nghiệp, nếu đặt nhà máy tại Thái Lan; hỗ trợ số tiền tương đương với 105 triệu VND mỗi xe điện sản xuất lắp ráp ra. Với người tiêu dùng hỗ trợ số tiền tương đương từ 50 - 107 triệu VND khi mua ô tô điện (tùy dung lượng pin), giảm 80% phí đường bộ...

Tại Indonesia Chính phủ đã áp thuế phương tiện xe cơ giới 0% đối với xe điện, so với mức 1 - 10% của xe xăng. Từ 2023, Indonesia hỗ trợ 5.000 USD trừ vào giá cho mỗi chiếc ô tô điện bán ra.

Nhờ những ưu đãi này mà Thái Lan và Indonesia thu hút nhiều dự án đầu tư lớn vào xe điện, hướng tới trở thành trung tâm sản xuất lớn của thế giới. Trong khi đó, đến nay Việt Nam vẫn chưa thu hút được dự án đầu tư nước ngoài lớn nào vào sản xuất ô tô điện.

Theo chuyên gia Nguyễn Minh Đồng, Việt Nam đang “chậm chân” trong việc thu hút đầu tư vào phát triển ô tô điện. Nguyên nhân chính khiến các hãng xe lớn không chọn Việt Nam là do chính sách dành cho ô tô điện thiếu hấp dẫn.

Ông Bùi Văn Hữu, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Ô tô TMT cho rằng, để ô tô điện phát triển, “bệ đỡ” quan trọng nhất hiện nay là chính sách. Muốn người dân chuyển đổi nhanh sang giao thông xanh và thu hút đầu tư vào sản xuất xe ô tô điện, Chính phủ cần ban hành hệ thống chính sách ưu đãi đồng bộ và thực sự hấp dẫn trong dài hạn.

Chuyên gia Nguyễn Minh Đồng đề xuất, trong giai đoạn đầu phát triển ô tô điện, Chính phủ cần có các chính sách hỗ trợ đủ mạnh, không nên tăng thuế, phí. Chỉ tăng khi thị trường xe điện đã phát triển, lý tưởng nhất là khi xe điện có doanh số bán vượt xe chạy xăng, dầu.