Việt Nam cần xây dựng chính sách ưu đãi doanh nghiệp tiên phong chuyển đổi xanh cũng như lộ trình chuyển đổi phù hợp với từng ngành nghề .
.jpg)
Trước những áp lực lớn từ tác động của kinh tế thế giới, chính sách tiền tệ của Việt Nam đạt được kết quả tích cực. Đây cũng là thời điểm Việt Nam đang nỗ lực hết sức để huy động hiệu quả mọi nguồn lực phục vụ phát triển kinh tế xã hội, tập trung vào nhiều lĩnh vực, bao gồm cả chuyển đổi xanh và chuyển đổi số.
Đáng chú ý nhất, Chính phủ ban hành quy định tiêu chí môi trường và việc xác nhận dự án đầu tư thuộc danh mục phân loại xanh. Trên cơ sở đó, các cơ quan quản lý nên sớm ban hành hướng dẫn mang tính định lượng để thực hiện quy định trên, giúp các ngân hàng dễ dàng phân loại, sàng lọc và lập báo cáo về tín dụng xanh.
Khung pháp lý hoàn thiện cũng giúp các quỹ đầu tư và tổ chức tài chính quốc tế thuận lợi hơn trong việc giải ngân vốn hỗ trợ cho tài chính xanh thông qua hệ thống ngân hàng. Bên cạnh đó, Việt Nam cần xây dựng các lộ trình chuyển đổi xanh rõ ràng, phù hợp với từng ngành nghề và địa phương. Đi cùng là các chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, công nghệ sạch và sản xuất tuần hoàn.
Các khung chính sách khuyến khích ngân hàng có chương trình tài chính xanh hỗ trợ các doanh nghiệp chuyển đổi xanh cũng cần được xây dựng rõ ràng, cụ thể.
Gắn liền với chuyển đổi xanh là chuyển đổi số. Trong đó, đầu tư hạ tầng số để đảm bảo dữ liệu quốc gia minh bạch, giúp xây dựng cơ sở dữ liệu liên thông về doanh nghiệp và các dự án triển khai là tiền đề quan trọng cho việc đánh giá các dự án xanh, phục vụ thúc đẩy tài chính xanh.
Với ý nghĩa đó, cần nhanh chóng thúc đẩy việc ứng dụng công nghệ triển khai AI, big data và blockchain để đo lường hiệu quả mức độ phát thải của mỗi doanh nghiệp, xây dựng cơ sở dữ liệu theo địa phương, xác minh tác động môi trường theo ngành nghề. Qua đó tạo tiền đề phát triển của thị trường carbon và tạo cơ sở cho các sản phẩm tài chính carbon, các sản phẩm tài chính tiên tiến như trái phiếu xanh quốc gia được hình thành và phát triển.
Ngoài ra, việc phát triển các giải pháp hạ tầng thông minh như lưới điện thông minh, hệ thống giám sát môi trường bằng IoT, và nền tảng quản lý năng lượng số cũng rất cần thiết. Các giải pháp này giúp hỗ trợ kiểm soát, điều động điện năng, tiến tới chuyển đổi xanh nhanh nhất từ hạ tầng điện quốc gia, hỗ trợ doanh nghiệp đồng hành sử dụng năng lượng xanh phục vụ sản xuất kinh doanh.
Trong quá trình đó, đẩy mạnh hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ chuyển đổi số, khuyến khích các startup công nghệ xanh, các doanh nghiệp thúc đẩy kinh tế tầm thấp thông qua các chương trình ươm tạo và quỹ đầu tư mạo hiểm…
Quá trình chuyển đổi trên cần sự chủ động hơn của Việt Nam trong thúc đẩy các mô hình hợp tác công - tư trong các dự án xanh như giao thông bền vững, đô thị thông minh và năng lượng sạch. Việc thành lập các dự án có nguồn hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế sẽ giúp huy động nguồn lực hiệu quả hơn.
Việt Nam nên triển khai tích cực hơn nữa các sáng kiến khu vực và toàn cầu về phát triển bền vững (JETP, AZEC...), triển khai áp dụng các tiêu chuẩn ESG quốc tế để thu hút dòng vốn nước ngoài và áp dụng quản lý dữ liệu lớn để liên kết, quản lý hiệu quả các dự án nhằm tạo hiệu ứng lan tỏa và thúc đẩy kinh tế tuần hoàn.