Ưu tiên phát triển giáo dục

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh tại buổi Gặp mặt đại diện các nhà giáo tiêu biểu nhân Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, diễn ra chiều 15/11/2025.

Tại buổi gặp mặt, Thủ tướng nhắc lại, sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu - lãnh tụ thiên tài của Đảng và nhân dân Việt Nam, Anh hùng giải phóng dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới, luôn đánh giá cao vai trò của thầy cô giáo đối với giáo dục thế hệ trẻ. Người nhấn mạnh: "Không có thầy giáo thì không có giáo dục. Không có giáo dục, không có cán bộ thì không nói gì đến kinh tế văn hóa", "Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu".

Ông khẳng định, Đảng, Nhà nước ta luôn coi giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, với vai trò đặc biệt quan trọng, tạo nền tảng hình thành và phát triển nhân cách, năng lực của mỗi người. Giáo dục và đào tạo hình thành nên "Đức - Trí - Thể - Mỹ" của con người; là yếu tố quan trọng nhất bảo đảm sự thành công trong đột phá về phát triển nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ phát triển nhanh và bền vững.

"Có thể khẳng định nguồn lực con người là nhân tố quan trọng nhất, quyết định sự thành bại của các cuộc cách mạng, sự phát triển của một quốc gia. Con người quyết định tất cả, đầu tư cho con người là đầu tư cho phát triển, đầu tư cho con người là đầu tư quan trọng nhất", Thủ tướng nhấn mạnh. Đồng thời nêu rõ, hơn lúc nào hết, chúng ta cần tập trung ưu tiên mọi nguồn lực, tạo ra mọi cơ chế, chính sách, để đột phá phát triển giáo dục đào tạo thực sự là nền tảng quan trọng nhất cho phát triển đất nước.

Trên tinh thần đó, Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ đã ban hành nhiều chủ trương, cơ chế, chính sách, giải pháp tạo đột phá phát triển giáo dục và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và tập trung chỉ đạo quyết liệt triển khai thực hiện.

Trong đó nổi bật là Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo; là Nghị quyết có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, mang tầm chiến lược để thực hiện đột phá chiến lược về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đưa đất nước ta phát triển nhanh, bền vững.

Nghị quyết đã bổ sung chính sách ưu đãi đặc thù, vượt trội cho đội ngũ nhà giáo (nâng phụ cấp ưu đãi nghề đối với cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông lên tối thiểu 70% cho giáo viên, tối thiểu 30% cho nhân viên, 100% cho giáo viên ở khu vực đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số).

Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 281/NQ-CP ngày 15/9/2025 về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị. Đồng thời, đang xây dựng, hoàn thiện để trình dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển giáo dục và đào tạo, cũng như Chương trình mục tiêu quốc gia nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo.

Song song với đó, Bộ Chính trị cũng ban hành Kết luận số 81-TB/TW ngày 18/7/2025 về chủ trương đầu tư xây dựng 248 trường học nội trú tại các xã biên giới. Đây là một quyết sách lớn, có ý nghĩa chính trị - xã hội, nhân văn sâu sắc, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước đối với đồng bào ở vùng biên giới của Tổ quốc và đối với các thầy cô giáo luôn ngày đêm "cắm bản, gieo chữ" nơi biên cương.

Đáng chú ý, Quốc hội đã thông qua Luật Nhà giáo ngày 16/6/2025 và có hiệu lực từ ngày 01/01/2026 đã xác lập vị trí pháp lý, tôn vinh và phát triển đội ngũ nhà giáo. Đây là luật chuyên ngành đầu tiên quy định toàn diện về quyền, nghĩa vụ, chế độ chính sách, đào tạo, bồi dưỡng và các nội dung khác liên quan đến nhà giáo…

Thủ tướng khẳng định, những quyết sách trên đây càng có ý nghĩa đặc biệt hơn khi được ban hành vào dịp kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành Giáo dục, vừa thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và cả hệ thống chính trị cho giáo dục và đào tạo, vừa đặt ra những kì vọng và yêu cầu mới đối với ngành trong kỉ nguyên phát triển mới của đất nước.

Thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng ghi nhận và nhiệt liệt biểu dương sự nỗ lực, phấn đấu không mệt mỏi, sự hi sinh thầm lặng, cống hiến hết sức mình của đội ngũ nhà giáo nói riêng và toàn ngành giáo dục và đào tạo nói chung, góp phần quan trọng thực hiện đột phá chiến lược về phát triển nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển đất nước nhanh, bền vững.

Để tiếp tục tạo chuyển biến mạnh mẽ trong giáo dục, Thủ tướng đề nghị tập trung chỉ đạo quyết liệt một số nhiệm vụ trọng tâm.

Trước hết là quán triệt và triển khai hiệu quả các chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước về giáo dục và đào tạo, nhất là Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị, Kết luận số 91-KL/TW ngày 12/8/2024 của Bộ Chính trị về thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, và Quyết định số 1705/QĐ-TTg ngày 31/12/2024 của Thủ tướng Chính phủ về Chiến lược phát triển giáo dục đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Tiếp theo là rà soát, sửa đổi, bổ sung kịp thời thể chế, cơ chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về giáo dục.

Nhiệm vụ quan trọng khác là tập trung nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo ở tất cả các cấp học, đặc biệt là đào tạo đại học theo hướng thực chất, đi vào chiều sâu; tạo môi trường thuận lợi thu hút các nguồn lực đầu tư phát triển giáo dục và đào tạo, bảo đảm công bằng, bình đẳng giữa khu vực công và tư; thúc đẩy hợp tác công tư.

Bên cạnh đó, cần tiếp tục rà soát, quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, giáo dục thường xuyên, giáo dục khuyết tật, giáo dục đại học và cao đẳng sư phạm; thực hiện hiệu quả chính sách miễn và hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non và học sinh phổ thông.

Đặc biệt, đối với đội ngũ giáo viên, chú trọng xây dựng, rà soát, sửa đổi, bổ sung các chính sách, chế độ đãi ngộ phù hợp theo tinh thần Nghị quyết 71.

Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì, phối hợp với Bộ Nội vụ và các cơ quan liên quan nghiên cứu, xây dựng, ban hành chính sách bảo đảm giáo viên được thụ hưởng mức lương tương xứng với công sức của mình, nhất là giáo viên mầm non, những người đang công tác ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, các nhà giáo giảng dạy những ngành nghề nặng nhọc, độc hại...

Tập trung thực hiện việc tuyển dụng, cơ cấu lại đội ngũ giáo viên theo biên chế được giao, sớm khắc phục tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ theo tinh thần: "Ở đâu có học sinh, ở đó có giáo viên" một cách hợp lý. Đẩy mạnh tuyển dụng, quản lý, sử dụng hiệu quả chỉ tiêu biên chế giáo viên được giao tại Quyết định số 72-QĐ/TW của Bộ Chính trị.

Thủ tướng cũng chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo nghiên cứu ngay quy định cụ thể liên quan việc quản lý học sinh sử dụng Internet, phù hợp văn hóa Việt Nam và tham khảo kinh nghiệm quốc tế, theo hướng vừa tiếp cận tri thức thế giới, vừa phát huy được trí tuệ, sáng tạo, vừa bảo đảm lành mạnh, chống tiêu cực.

Người đứng đầu Chính phủ nhắc lại, cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng từng nói: "Nghề dạy học là nghề cao quý nhất trong những nghề cao quý". Theo Thủ tướng, "muốn có học sinh giỏi, phải có người thầy tốt. Thành công của giáo dục không phải là nhồi kiến thức cho đầy, không chỉ là tạo ra những chuyên gia giỏi, mà cần thắp lên ngọn lửa đam mê, ươm mầm khát vọng, chắp cánh ước mơ, trao truyền cho thế hệ trẻ lý tưởng, đạo đức, tinh hoa văn hoá dân tộc và nhân loại, góp phần hình thành những phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam".