Thị trường kim loại quý toàn cầu đang khép lại năm 2025 bằng một đợt tăng giá mang tính lịch sử, khi vàng, bạc và bạch kim đồng loạt thiết lập các mức đỉnh chưa từng có.
Trong những ngày cuối năm 2025, giá vàng giao ngay trên thị trường quốc tế đã có thời điểm vượt mốc 4.540 USD/ounce. Với giá cao hơn khoảng 70% so với đầu năm 2025, giá vàng đã đánh dấu mức tăng hàng năm mạnh nhất kể từ cuối thập niên 1970.
Không chỉ vậy, giá bạc thậm chí còn vượt trội hơn, tăng hơn 150% trong năm 2025 và lần đầu tiên vượt ngưỡng 77 USD/ounce. Trong khi đó, bạch kim cũng bất ngờ trở thành tâm điểm khi tăng hơn 40% chỉ riêng trong tháng 12, giao dịch trên 2.400 USD/ounce – mức cao nhất kể từ năm 1987.
Một trong những động lực quan trọng nhất của làn sóng tăng giá này là môi trường địa chính trị vốn đã bất ổn nay càng thêm u ám.
Điển hình, các diễn biến căng thẳng giữa Venezuela và Mỹ được cho đã khiến nhu cầu đối với tài sản trú ẩn gia tăng. Song song đó, việc Nhà Trắng vừa phối hợp với Nigeria tiến hành không kích nhằm vào tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) càng làm gia tăng tâm lý phòng thủ trên thị trường tài chính toàn cầu.
Trong bối cảnh đó, vàng và bạc tiếp tục khẳng định vai trò là nơi trú ẩn truyền thống khi rủi ro chính trị và an ninh leo thang.
Theo các chuyên gia, sự suy yếu của đồng USD cũng đóng vai trò then chốt cho xu hướng này. Chỉ số đo sức mạnh đồng bạc xanh đã ghi nhận mức giảm mạnh nhất kể từ tháng 6, qua đó làm tăng sức hấp dẫn của kim loại quý đối với các nhà đầu tư nắm giữ các đồng tiền khác.
Lịch sử cho thấy mối quan hệ nghịch giữa USD và giá vàng thường trở nên rõ rệt hơn trong các giai đoạn thị trường lo ngại về ổn định tài khóa và tiền tệ của Mỹ.
Một trong những biến số được giới đầu tư quan tâm là tình hình chính trị và kinh tế Mỹ. Ba lần cắt giảm lãi suất liên tiếp của FED trong năm nay đã làm giảm chi phí cơ hội nắm giữ các tài sản không sinh lãi như vàng và bạc.
Kỳ vọng rằng chu kỳ nới lỏng tiền tệ của FED sẽ tiếp tục trong năm 2026 càng củng cố niềm tin của giới đầu tư rằng kim loại quý vẫn còn dư địa tăng giá. Trong bối cảnh lợi suất thực suy giảm, dòng tiền có xu hướng dịch chuyển khỏi trái phiếu chính phủ sang các tài sản hữu hình.
Yếu tố chính trị nội bộ Mỹ cũng góp phần tạo thêm động lực. Những động thái cứng rắn của Tổng thống Donald Trump trong việc tái định hình thương mại toàn cầu, cùng các phát ngôn gây tranh cãi liên quan đến tính độc lập của FED đã thúc đẩy cái gọi là “giao dịch chống mất giá tiền tệ”. Nhà đầu tư ngày càng lo ngại về quy mô nợ công phình to và rủi ro xói mòn giá trị tiền pháp định, từ đó tìm đến vàng như một công cụ bảo toàn giá trị dài hạn.
Đặc biệt, dù giá vàng đã liên tục lập kỷ lục mới, nhưng nhiều ngân hàng trung ương và các quỹ đầu tư vẫn liên tục gia tăng mua vàng. Đây là lực đẩy chính giữ cho giá vàng có khả năng chống chịu mạnh mẽ ngay cả khi thị trường xuất hiện những nhịp điều chỉnh.
Sau khi giảm từ đỉnh 4.381 USD/ounce hồi tháng 10 trong bối cảnh lo ngại giá đã tăng quá nóng, kim loại này nhanh chóng phục hồi và lập đỉnh mới. Làn sóng mua mạnh từ các quỹ ETF, đặc biệt là SPDR Gold Trust – quỹ ETF vàng lớn nhất thế giới – với lượng nắm giữ tăng hơn 20% trong năm, cho thấy dòng tiền tổ chức vẫn tin tưởng vào triển vọng trung và dài hạn của vàng.
Nếu vàng là biểu tượng của sự ổn định, thì bạc lại phản ánh rõ nét những biến động cấu trúc của thị trường hàng hóa. Dù các kho bạc tại London ghi nhận dòng kim loại đổ về đáng kể, phần lớn lượng bạc sẵn có trên thế giới vẫn tập trung tại New York, trong khi thị trường chờ đợi kết quả điều tra của Bộ Thương mại Mỹ về an ninh quốc gia liên quan đến nhập khẩu khoáng sản chiến lược. Nguy cơ áp thuế hoặc siết chặt thương mại càng làm trầm trọng thêm sự mất cân đối cung – cầu.
Bạch kim, dù ít được chú ý hơn, cũng đang trải qua một chu kỳ tăng hiếm thấy. Nhu cầu vật chất mạnh mẽ từ ngành ô tô và trang sức, trong khi nguồn cung toàn cầu tiếp tục thâm hụt năm thứ ba liên tiếp do gián đoạn sản xuất tại Nam Phi, đã đẩy giá kim loại này lên các mức chưa từng thấy.
Tại Việt Nam, đà tăng của vàng thế giới đã nhanh chóng lan tỏa sang thị trường trong nước, đẩy giá vàng miếng và vàng nhẫn lên mặt bằng cao chưa từng có. Trong những ngày cuối tháng 12, giá vàng miếng SJC phổ biến quanh vùng 157,7–159,7 triệu đồng/lượng, trong khi vàng nhẫn và vàng 9999 tại một số thương hiệu lớn có thời điểm tiến sát mốc 160 triệu đồng/lượng.
Mức giá này phản ánh sự cộng hưởng giữa giá quốc tế neo cao, tỷ giá USD/VND chịu áp lực và nhu cầu nắm giữ vàng vật chất gia tăng vào thời điểm cuối năm, trong bối cảnh nhà đầu tư trong nước tìm kiếm tài sản phòng thủ trước những bất định vĩ mô toàn cầu.
